Symbol nabla

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Harfa, instrument, którego nazwę nosi symbol nabla

Nablasymbol Nazwa pochodzi od greckiego wyrazu określającego hebrajską harfę o podobnym kształcie. Podobne wyrazy istnieją także w aramejskim i hebrajskim. Symbol został użyty po raz pierwszy przez Williama Rowana Hamiltona w postaci poziomego klinu: . Inną, mniej popularną nazwą symbolu jest atled (delta wspak), ponieważ nabla jest odwróconą literą grecką delta.

Symbol nabli jest dostępny w standardzie HTML jako ∇ oraz w LaTeX-u jako \nabla. W Unikodzie jest to znak U+2207 (8711 dziesiętnie).

Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]

Symbol nabli został wprowadzony przez irlandzkiego matematyka i fizyka Williama Rowana Hamiltona w 1837[1]. William Thomson pisał w 1884 roku[2]:

„Pozwoliłem sobie zapytać profesora Bella, czy miał nazwę dla symbolu ∇, a on odpowiedział »nabla«, co było żartobliwą sugestią Maxwella. Jest to nazwa egipskiej harfy o tym kształcie.”

W literaturze anglojęzycznej operator nabla nosi nazwę „del”, źródeł tej nazwy można upatrywać pracy Josiaha Gibbsa i Edwina Wilsona z 1901 roku[3], w której pisali:

„Ten symboliczny operator ∇ został wprowadzony przez Sir W. R. Hamiltona i jest teraz w powszechnym użyciu. Wydaje się jednak, że nie ma powszechnie rozpoznawalnej dla niego nazwy, choć w związku z częstym występowaniem symbolu, pewna nazwa jest niezbędna w praktyce. W praktyce okazało się, że monosylaba »del« jest na tyle krótka i łatwa do wymówienia, że nawet w skomplikowanych wzorach zawierających po wielokroć ∇ nie występuje żadna niedogodność ze względu na powtarzanie dla mówiącego lub słuchającego. ∇V czyta się po prostu »del V«.”

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. W. R. Hamilton, w Trans. R. Irish Acad. XVII. 236 (1837).
  2. W. Thomson, Notes Lect. Molecular Dynamics & Wave Theory of Light w Johns Hopkins Univ. x 112 (MS) (1884).
  3. Gibbs i Wilson, Vector analysis: a text-book for the use of students of mathematics and physics, founded upon the lectures of J. Willard Gibbs by Edwin Bidwell Wilson (1901).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]