System gwarancji depozytów
System gwarancji depozytów – system, którego celem jest ochrona instytucji kredytowych, gwarantując ich wypłacalność oraz ich płynność, aby uniknąć sytuacji, w której depozyty złożone w tych instytucjach mogłyby stać się nierozporządzalne[1].
Ze względu na koszty związane z upadłością instytucji kredytowej, jakie ponosi gospodarka jako całość oraz negatywny wpływ takiej upadłości na stabilność finansową i zaufanie deponentów, systemy gwarancji depozytów wdrażają środki służące zmniejszeniu prawdopodobieństwa wystąpienia przyszłych roszczeń wobec systemów gwarancji depozytów[2].
W większości państw koszty funkcjonowania systemu gwarancji depozytów ponoszą banki (ostatecznie ich klienci), które wnoszą składki do zarządzanych przez państwo specjalnych funduszy[3]. W przypadku niewypłacalności banku, z takiego funduszu są wypłacane środki właścicielom depozytów, przynajmniej do określonego poziomu[4].
Systemy gwarancji depozytów w Unii Europejskiej[edytuj | edytuj kod]
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/14/WE wprowadziła stały poziom gwarancji depozytów w Unii Europejskiej wynoszący 100 000 euro[5].
System gwarancji depozytów dokonujący płatności gwarantowanych w ramach systemów krajowych UE, jest upoważniony w ramach postępowania likwidacyjnego lub reorganizacyjnego do wstąpienia w prawa deponentów do wysokości dokonanych przez nich wpłat. W przypadku gdy system gwarancji depozytów dokonuje płatności w kontekście postępowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji system gwarancji depozytów ma prawo do roszczenia wobec danej instytucji kredytowej do wysokości kwoty dokonanych przez niego płatności. Roszczenie to zaspokaja się w tej samej kolejności co depozyty gwarantowane na mocy przepisów krajowych regulujących zwykłe postępowanie w związku z niewypłacalnością w rozumieniu dyrektywy 2014/59/UE[5].
Dostępne środki finansowe systemów gwarancji depozytów w państwach UE powinny do dnia 3 lipca 2024 r. odpowiadać co najmniej poziomowi wynoszącemu 0,8% kwoty gwarantowanych depozytów członków tego systemu[5].
Jeżeli dostępne środki finansowe systemu gwarancji depozytów są niewystarczające do dokonywania wypłaty na rzecz deponentów w sytuacji, gdy ich depozyty staną się niedostępne, jego członkowie wnoszą składki nadzwyczajne nieprzekraczające 0,5% ich gwarantowanych depozytów za rok kalendarzowy[5].
Systemy gwarancji depozytów zabezpieczają deponentów oddziałów, które instytucje kredytowe będące ich członkami utworzyły w innych państwach członkowskich UE. Wypłat na rzecz deponentów oddziałów utworzonych przez instytucje kredytowe w innym państwie członkowskim UE dokonuje system gwarancji depozytów w przyjmującym państwie członkowskim w imieniu systemu gwarancji depozytów w państwie członkowskim pochodzenia i zgodnie z instrukcjami systemu gwarancji depozytów państwa pochodzenia, zapewniającego niezbędne środki finansowe[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dyrektywa 94/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (CELEX: 31994L0019).
- ↑ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (CELEX: 32014L0049).
- ↑ Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 81−82. ISBN 978-1-57660-351-2.
- ↑ Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 82. ISBN 978-1-57660-351-2.
- ↑ a b c d e Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/14/WE z dnia 11 marca 2009 r. zmieniająca dyrektywę 94/19/WE w sprawie systemów gwarancji depozytów w odniesieniu do poziomu gwarancji oraz terminu wypłaty (CELEX: 32009L0014).