Szeląg (Poznań)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szeląg
Część miasta Poznania
Ilustracja
Plaża miejska na Szelągu (2015)
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miasto

Poznań

Strefa numeracyjna

(+48) 61

Tablice rejestracyjne

PO

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Szeląg”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Szeląg”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Szeląg”
Ziemia52°25′43″N 16°57′05″E/52,428611 16,951389
Park Szelągowski

Szeląg – część (zwyczajowo nazywana dzielnicą) Poznania, a jednocześnie obszar Systemu Informacji Miejskiej[1] położony na osiedlu samorządowym Osiedle Stare Winogrady. Leży na lewym brzegu Warty między rzeką a Wzgórzem Winiarskim.

Granice[edytuj | edytuj kod]

Wedle Systemu Informacji Miejskiej jednostka obszarowa Szeląg mieści się w granicach:

  • od wschodu i południa: rzeką Wartą od mostu Lecha do ulicy Szelągowskiej na wysokości ulicy Winogrady,
  • od zachodu: ulicą Szelągowską i Naramowicką,
  • od północy: ulicą Serbską i Lechicką[1]

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa wywodzi się od Mikołaja Schilinga, który w XVI wieku założył folwark na terenie wsi miejskiej Winiary.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W Szelągu odnaleziono najstarsze ślady pobytu człowieka na obszarze dzisiejszego Poznania sprzed około 10 tysięcy lat. Są to wyroby krzemienne tak zwanych kultur mazowszańskich. Znaleziono tu także pozostałości kultur: ceramiki wstęgowej, sznurowej, amfor kulistych i pucharów lejkowatych (4000-1700 lat p.n.e.)[2]. Istnieje tu również cmentarzysko z I w n.e. W XIII wieku funkcjonowała na terenie Szeląga wieś książęca Szydłów, wymieniona w dokumencie lokacyjnym Poznania z 1253 roku. W 1760, podczas wojny siedmioletniej, Szeląg został zniszczony przez armię rosyjską.

W końcu XIX i na początku XX wieku był miejscem spacerów i majówek. Od czasu budowy Fortu Winiary w 1. połowie XIX w. nad brzegiem Warty istniał park-ogród, później powstała restauracja Szeląg. W 1895 na torze szelągowskim zorganizowano (z inicjatywy Radfahrer-Verein Posen) pierwsze w mieście wyścigi kolarskie[3]. Po odzyskaniu niepodległości na Szeląg przeniosło (z Sołacza) swoją siedzibę poznańskie Bractwo Kurkowe. W roku 1923 uruchomiono strzelnicę Bractwa. Do okresu międzywojennego funkcjonowała wojskowa kolej wąskotorowa, która łączyła Szeląg (Fort Winiary) z osadą wojskową w Biedrusku[4].

Park uległ zniszczeniu podczas zdobywania Fortu Winiary w 1945 roku. Teren Szeląga włączono w administracyjne granice Poznania w 1925 roku. W latach 30. XX w. prof. Józef Gołąb prowadził tu badania otoczaków, tkwiących w glinie morenowej[5].

W latach 70. XX wieku istniała koncepcja powiązania Szeląga z Drogą Dębińską za pomocą tzw. Trasy Piastowskiej[6].

Szeląg do 1990 r. należał do dzielnicy administracyjnej Stare Miasto. Od 1992 r. należy do osiedla samorządowego Stare Winogrady[7].

Zabudowa[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b System Informacji Miejskiej - Mapa Jednostek Obszarowych. Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu. [dostęp 2018-02-05].
  2. Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1971, s.11
  3. Teresa Ziółkowska, Niemiecki sport w Poznaniu do 1918 roku, w: Kronika Miasta Poznania, 1/2010, ss.29-30, ISSN 0137-3552
  4. Tadeusz Becela, Lata górne i chmurne, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1965, s.176
  5. Edward Tomaszewski, Z badań geologicznych okolic Poznania, w: Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nr 1/1956, s.64
  6. Tadeusz Gałecki, Plany miasta bez tajemnic, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/1983, s.11, ISSN 0137-3552
  7. Uchwała Nr XLVI/239/92 Rady Miejskiej Poznania z dnia 7 stycznia 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Stare Winogrady

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]