Szklarnia (powiat janowski)
50°38′39″N 22°24′08″E/50,644167 22,402222| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
23-300[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LJA |
| SIMC |
0794744[5] |
Położenie na mapie gminy Janów Lubelski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu janowskiego  | |
| 50°38′39″N 22°24′08″E/50,644167 22,402222[1]
| |
Szklarnia – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Janów Lubelski[5][7].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 53 mieszkańców[8].
Obecnie część terenów miejscowości obejmuje rezerwat "Szklarnia" gdzie prowadzona jest hodowla konika biłgorajskiego, zarządzana przez Park Krajobrazowy "Lasy Janowskie".
Znajduje się tu symboliczny grób Barbary Mączyńskiej, sanitariuszki oddziału NOW-AK "Ojca Jana", która spłonęła żywcem, uwięziona w jednym z domów.
Znajduje się tu także pole biwakowe z zadaszeniem i miejscem na ognisko oraz parking.
Szklarnia jest końcowym punktem oznakowanego szlaku rowerowego "Wyprawa do Leśnego Skarbca". Stąd można powrócić drogą asfaltową do Janowa Lubelskiego[9].
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jadwigi Królowej w Janowie Lubelskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początkowo w 1801 r. z inicjatywy władz ordynackich powstała huta szkła, zwana Nizioł. W skład osady wchodziły budynki fabryczne i mieszkania przeznaczone dla rzemieślników i czeladzi. Huta produkowała szkło zielone na butelki dla browaru w Zwierzyńcu, białe kaflowe oraz naczynia. Istniała do 1836 roku.
Po przeprowadzeniu regulacji gruntów w 1830 r., powstała osada o charakterze rolniczym. Wtedy też jednak doszło do zamknięcia huty szkła (1836 r.). W połowie XIX w. mieszkało w Szklarni 12 gospodarzy. W kwietniu 1864 r. powstańcy ostrzelali tutaj patrol kozacki.
Według spisu powszechnego z 1921 r. Szklarnia liczyła 35 domów i 182 mieszkańców.[10] Podczas akcji Sturmwind I, 13 czerwca 1944 r., partyzanci stoczyli walkę z Niemcami, których wspierało lotnictwo bombardujące wieś. W sierpniu 1946 r. oddział NSZ Wołyniaka stoczył walkę z UB i WBW.
W 1986 r. powstała w okolicach wsi ostoja konika biłgorajskiego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 135563
- ↑ Wieś Szklarnia w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-10], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-10].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1256 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Janów Lubelski. Urząd Gminy Janów Lubelski. [dostęp 2015-05-05].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Trasy rowerowe. [dostęp 2010-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-06)].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. Województwo lubelskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2015-05-05].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Pawłowska-Wielgus A.: Huta szklana pod Janowem Ordynackim w pierwszej połowie XIX wieku, w: Z dziejów powiatu kraśnickiego, Lublin 1964, s. 200-205.
- Niebelski E.: Zmierzch powstania styczniowego w Lubelskiem i na Podlasiu (1864-1872), w: Dzieje Lubelszczyzny, t. VII, Lublin 1993, str. 96.
- Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, str. 37.
- Lasy Janowskie. Park Krajobrazowy. Mapa turystyczno-krajoznawczą. Warszawa 1993, str. 6 i 19.
- Gronczewski E.: Kalendarium walk Gwardii Ludowej i Armii Ludowej na Lubelszczyźnie (1942-1944), Lublin 1964, str. 98-100.
- Mańkowski Z., Markiewicz J., Naumiuk J.: Kalendarium walk Batalionów Chłopskich na Lubelszczyźnie (1940-1944), Lublin 1964, str. 143.
- Garbacz D.: Wołyniak. Legenda prawdziwa, Stalowa Wola 1996, str.129.
- Archiwum Ordynacji Zamojskiej, sygn. 2035, 162v; 3268, 40-40v.
- Siedziba gminy: Janów Lubelski
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta |
|
| Wsie | |
| Części wsi |
|
| Kolonia | |
| Osady leśne |
