Szpital Świętego Ducha w Bieczu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szpital Świętego Ducha
Symbol zabytku nr rej. A-175 z 2 września 1972
Ilustracja
Elewacja północna
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Biecz

Adres

ul. Szpitalna

Ukończenie budowy

1395, XVI

Położenie na mapie Biecza
Mapa konturowa Biecza, w centrum znajduje się punkt z opisem „Szpital Świętego Ducha”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szpital Świętego Ducha”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Szpital Świętego Ducha”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szpital Świętego Ducha”
Położenie na mapie gminy Biecz
Mapa konturowa gminy Biecz, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Szpital Świętego Ducha”
Ziemia49°43′49,9800″N 21°15′11,3760″E/49,730550 21,253160
Multimedia w Wikimedia Commons

Szpital Świętego Ducha – szpital działający od 1399 roku[1] w Bieczu, najstarszy zachowany szpital w Polsce[potrzebny przypis].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Szpital powstał jako instytucja kościelna w VIII w. w Europie zachodniej. W Polsce zaczęły powstawać w największych miastach w XIII w. Szpitale były zakładane najczęściej przez zakony. W XIV w. powstawały tzw. parafie szpitalne z własnym kościołem i odrębnym uposażeniem, w źródłach określane jako prepozytury. Taki właśnie szpital z prepozyturą został ufundowany w Bieczu w 1395 przez królową Jadwigę wspólnie z rajcami bieckimi. W mieście liczącym już ponad 3000 mieszkańców taka instytucja okazała się niezbędna. W dokumencie z 25 lipca 1395 z Krakowa napisano, że królowa Jadwiga zgadza się na budowę szpitala, uwalnia od podatków 2 łany pod miastem i folwark w Libuszy z 3 stawami rybnymi stanowiące uposażenie, a nadto ofiaruje pod szpital plac koło murów, gdzie niegdyś stał zamek, zniszczony w czasie pożaru w 1388. Szpital działał już w 1399 roku[1]. Następni królowie zwiększają uposażenie szpitala. Ogólnie przyjmuje się, że uposażenie to było jednym z najbogatszych w kraju[potrzebny przypis].

W 1837 roku kościół św. Ducha został rozebrany[1]. Natomiast w XIX w. szpital został odremontowany. Służył nadal do 1950 biednym. Następnie został przekazany szkole średniej na internat dla chłopców. Po wybudowaniu nowego gmachu liceum budynek opuszczono i zaczął popadać w ruinę. W latach 80. XX w. próbowano go remontować, jednak remont został przerwany ze względu na zmiany polityczne w Polsce. Dewastacja w latach 1991-97 doprowadziła do tego, że zachowane zostały tylko mury i dach. Od 2004 trwają prace remontowe.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Budynek jest usytuowany na wschodnim cyplu wzgórza miejskiego. Jest to budowla piętrowa o wymiarach 21 m x 10,5 m. Ściany wschodnia i zachodnia zdobione są cegłą zendrówką. Od strony wschodniej znajdują się dwa portale. Od zachodu znajduje się portal kamienny, obecnie zamurowany. Nad portalem znajduje się rzeźbiony w kamieniu orzeł jagielloński z datą 1487, prawdopodobnie przeniesiony z zamku w XVII w.

  • Elewacja zachodnia
    Elewacja zachodnia
  • Elewacja południowa
    Elewacja południowa
  • Stan w 2006
    Stan w 2006

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Andrzej Gaczoł, Prace konserwatorskie w Bieczu w ostatnim dziesięcioleciu, Wiadomości Konserwatorskie 14/2003, s.75

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szpital_Świętego_Ducha_w_Bieczu&oldid=68692016”