Szymon Sabinka

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Szymon Sabinka, również Sabinek (zm. prawdopodobnie po 1575, nie później niż w 1590[a][1][2]) – nadworny krawiec króla Zygmunta Augusta.

Jego ojciec Stanisław był miecznikiem[b], matka miała na imię Sabina. Możliwe iż osoba ojca jest tożsama ze Stanisławem Reszką ze Stradomia, starszym cechu mieczników krakowskich. Według nieistniejącego już epitafium rodzinnego Stanisław miał używać nazwiska Kamieński, a przydomek „Sabinka” jego czterej synowie mieli przyjąć od imienia matki[3].

Szymon miał trzech braci: Bartłomieja (zm. w 1556, nadworny lekarz króla Zygmunta Augusta, pochowany w katedrze wawelskiej), Walentego (senior szkoły zamkowej na Wawelu w latach 1548–1549, następnie studiował medycynę prawdopodobnie we Włoszech, w roku 1553 – kanonik w kolegiacie Najświętszej Marii Panny[c] w Sandomierzu i proboszcz w Zawichoście, zmarł w Padwie) i Tomasza (nobilitowany, herbu Glaubicz)[4].

Sam Szymon uzyskał stanowisko krawca na dworze królewskim w roku 1555, prawdopodobnie dzięki wstawiennictwu ustosunkowanego na dworze brata Bartłomieja[4]. Wiadomo też, że w drugiej połowie XVI wieku był właścicielem jednej z kamienic na krakowskim Rynku, tzw. kamienicy Pod Opatrznością[d][5]. Stała się ona własnością Sabinki w roku 1551[6] lub nieco wcześniej, jego nazwisko jest wzmiankowane w krakowskiej księdze szosu dotyczącej tego okresu i w aktach radzieckich[e] dotyczących roku 1554[1]. Za lokatora miał Sabinka niejakiego Stanislausa apotecariusa, o którym brak dokładniejszych informacji[7]. Według różnych badaczy kamienica przeszła w ręce kolejnego właściciela – włoskiego kupca Laurentego Lenca (Wawrzyńca Lencza) – przed rokiem 1577[8] lub w 1590[2].

Z zachowanych rachunków za zakup sprowadzanych tkanin wystawianych królowi Zygmuntowi Augustowi przez rezydującego w Krakowie włoskiego agenta bławatnego Nelli Lorenzza wiadomo, że Sabinka szył m.in. suknie dla królewny Anny Jagiellonki i szaty dla samego króla[9]. Szył również zimowe okrycia z lisich skórek dla używanych przez króla do polowań, wrażliwych na zimno, psów rasy bloodhound[10].

10 stycznia 1568 roku Zygmunt August nagrodził go za długoletnią służbę, nadając mu na prawie lennym dworzec Charytonowski pod Mejszagołą na Litwie. Został pochowany w kaplicy św. Szymona w wileńskim kościele Bernardynów[4].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Według W. Komorowskiego i K. Follprecht nazwisko Sabinki po raz ostatni zostało wymienione w księdze szosu w roku 1575. A. Stabrawa twierdzi, że kamienicę Sabinki przy Rynku odkupił już od jego spadkobierców włoski kupiec Laurenty Lenc w 1590 roku.
  2. ↑ Miecznik – wytwórca mieczy, nie mylić ze staropolskim urzędem miecznika.
  3. ↑ Drugi, po katedrze wawelskiej, najszacowniejszy kościół w ówczesnej diecezji krakowskiej.
  4. ↑ Po przebudowie i połączeniu w połowie XIX wieku z kamienicą Pod Złotą Głową, stanowi ona obecnie część tzw. kamienicy Louisów, Rynek Główny 13. W XVI wieku nazywana była Pod Murzyny (Sub Aethiopes).
  5. ↑ Akta rady miejskiej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Waldemar Komorowski, Kamila Follprecht. Właściciele kamienic Rynku krakowskiego w czasach nowożytnych (do pierwszej okupacji szwedzkiej), (część 6). „Krakowski Rocznik Archiwalny”. Tom 7, 2001, s. 13. Archiwum Państwowe w Krakowie. ISSN 1233-2135. 
  2. ↑ a b Anna Stabrawa. Z dziejów dwóch aptek w kamienicy nr 13 przy Rynku Głównym w Krakowie (część l). „Krakowski Rocznik Archiwalny”. Tom 6, 2000, s. 36. Archiwum Państwowe w Krakowie. ISSN 1233-2135. 
  3. ↑ Leszek Hajdukiewicz: "Sabinka Bartłomiej". W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXIV. Kraków – Wrocław: Polska Akademia Umiejętności, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992, s. 244. ISBN 83-04-00148-9.
  4. ↑ a b c Leszek Hajdukiewicz: "Sabinka Bartłomiej". W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXIV. Kraków – Wrocław: Polska Akademia Umiejętności, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992, s. 245. ISBN 83-04-00148-9.
  5. ↑ Waldemar Komorowski, Aldona Sudacka: Rynek Główny w Krakowie. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 277–278, seria: Nasze Pamiątki i Krajobrazy. ISBN 978-83-04-04992-5.
  6. ↑ Anna Stabrawa. Z dziejów dwóch aptek w kamienicy nr 13 przy Rynku Głównym w Krakowie (część l). „Krakowski Rocznik Archiwalny”. Tom 6, 2000, s. 35. Archiwum Państwowe w Krakowie. ISSN 1233-2135. 
  7. ↑ Anna Stabrawa. Z dziejów dwóch aptek w kamienicy nr 13 przy Rynku Głównym w Krakowie (część l). „Krakowski Rocznik Archiwalny”. Tom 6, 2000, s. 35-36. Archiwum Państwowe w Krakowie. ISSN 1233-2135. 
  8. ↑ Waldemar Komorowski, Kamila Follprecht. Właściciele kamienic Rynku krakowskiego w czasach nowożytnych (do pierwszej okupacji szwedzkiej), (część 6). „Krakowski Rocznik Archiwalny”. Tom 7, 2001, s. 14. Archiwum Państwowe w Krakowie. ISSN 1233-2135. 
  9. ↑ Witold Wittyg. Znaki pieczętne (gmerki) mieszczan w Polsce w XVI i zaraniu XVII wieku. „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”. 1906, nr 3, s. 468-469. Towarzystwo Numizmatyczno-Archeologiczne. 
  10. ↑ Jan Rogóż. Portrety ulic: linia G-H. „KRAKÓW – miesięcznik społeczno-kulturalny”. Nr 04/05, kwiecień-maj 2012. s. 42. ISSN 1733-0459. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szymon_Sabinka&oldid=70953554”