Sławomir Cenckiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Mozarteus (dyskusja | edycje) o 01:52, 26 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Sławomir Cenckiewicz
{{{alt grafiki}}}
Sławomir Cenckiewicz, 2011
Data i miejsce urodzenia

20 lipca 1971
Gdynia, Polska

Zawód, zajęcie

historyk, publicysta

Tytuł naukowy

doktor habilitowany

Alma Mater

Uniwersytet Gdański

Uczelnia

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu

Stanowisko

nauczyciel akademicki

podpis
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Strona internetowa

Sławomir Ryszard Cenckiewicz (ur. 20 lipca 1971 w Gdyni) – naukowiec, historyk czasów najnowszych, doktor habilitowany nauk humanistycznych, publicysta. Od 2016 dyrektor Wojskowego Biura Historycznego im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego, w skład którego wchodzi m.in. Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligóry, członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej.

Życiorys

Rodzina

Syn Ryszarda i Janiny z domu Kubiak[1]. Jego dziadek Mieczysław Cenckiewicz przed II wojną światową był działaczem organizacji młodzieżowej Komunistycznej Partii Polski, po 1945 był funkcjonariuszem MBP i SB MSW[2][3].

Moi koledzy z IPN zapytali, czy miałem w rodzinie kogoś takiego jak Mieczysław Cenckiewicz. Powiedziałem, że owszem, wiem o kimś takim. A osobę tę spotkałem pewnie parę razy w życiu, jak byłem małym chłopczykiem, tuż po urodzeniu. I to jest najpewniej mój dziadek. Ponieważ po odejściu mojego ojca mama wychowała mnie sama, nie mieliśmy z tą rodziną żadnego związku[2].

Sławomir Cenckiewicz, tak wspomina sytuację rodzinną:

Sławomir Cenckiewicz wychowywał się w dzielnicy GdańskaZaspa.

Wykształcenie

Absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego z 1997. Pod kierunkiem prof. Romana Wapińskiego obronił pracę magisterską pt. „Geneza opozycji lewicowo-liberalnej w PRL (1956-1968)”, która otrzymała wyróżnienie Rektora Uniwersytetu Gdańskiego[1]. Od 1987 był członkiem Federacji Młodzieży Walczącej[3]. W 2003 doktoryzował się Instytucie Historii Uniwersytetu Gdańskiego na podstawie pracy doktorskiej pt. „Tadeusz Katelbach (1897-1977). Biografia polityczna” (promotorem był ponownie prof. Roman Wapiński)[1]. W latach 2003–2005 adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Gdańskiego[1].

Praca

Od 2001 do 2006 pracownik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku (stanowisko: starszy specjalista)[1]. Od lipca do listopada 2006 był zatrudniony w Biurze Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie (stanowisko: kierownik sekcji Edycji Źródeł i Informacji Naukowej)[1]. Od lutego 2007 do września 2008 zajmował stanowisko naczelnika w Oddziałowym Biurze Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku[1]. Ze stanowiska odszedł po publikacji monografii SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii napisanej wspólnie z Piotrem Gontarczykiem[1]. Przez 5 lat pozostawał bez pracy[4].

Dwukrotny stypendysta Polonia Aid Foundation Trust w Londynie (2000 i 2004)[1]. W 2000 otrzymał grant Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku[1]. Od 2005 do 2007 był stypendystą Free Speech Foundation w Chicago[5][1].

W latach 90 XX w. był redaktorem naczelnym dwumiesięcznika „Zawsze wierni” wydawanego przez tradycjonalistyczne Bractwo Świętego Piusa X. W latach 2003–2005 był sekretarzem redakcji rocznika naukowego „Niepodległość” (Warszawa)[1]. Członek redakcji kwartalnika naukowego IPN „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” (Rzeszów)[1]. Od 1999 członek Rady Porozumiewawczej Badań nad Polonią[1].

Decyzją z 22 lipca 2006 ministra obrony narodowej Radosław Sikorski powołał go na stanowisko przewodniczącego Komisji ds. Likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych, które Cenckiewicz zajmował do 30 października 2006[1]. Miał udział w stworzeniu Raportu o niezgodnych z prawem działaniach WSI w okresie ich istnienia. Wówczas pracował jako doradca wiceministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza – Pełnomocnika ds. organizacji Służby Kontrwywiadu Wojskowego, przy likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych[1].

Od grudnia 2006 do stycznia 2008 na mocy powołania przez Ministerstwo Skarbu był członkiem rady nadzorczej państwowego przedsiębiorstwa Operator Logistyczny Paliw Płynnych Sp. z o.o. (wcześniej: Naftobaza), należącego do Nafty Polskiej – spółki skarbu państwa[6][7][1].

7 listopada 2011 został doktorem habilitowanym, stopień nadał mu Wydział Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie[8], zaś za rozprawę habilitacyjną posłużyła publikacja książkowa Sławomira Cenckiewicza pt. Anna Solidarność. Życie i działalność Anny Walentynowicz na tle epoki (1929-2010), wydana w 2010 i stanowiąca biografię Anny Walentynowicz[1].

Jest autorem ponad 200 publikacji naukowych, popularnonaukowych i źródłowych[1]. Publikował m.in. na łamach pism i periodyków „Arcana”, „Niepodległość” (Nowy Jork-Londyn-Warszawa), „Biuletyn IPN”, „Pamięć i Sprawiedliwość” (Warszawa), „Dzieje Najnowsze” (Warszawa), „Orzeł Biały” (Londyn), „Wprost” i „Tygodnik Solidarność”, „Rzeczpospolita”, „Christianitas” i „Gazeta Wyborcza”. Publikował w miesięczniku „Uważam Rze[9] i do stycznia 2013 w jego tematycznym miesięczniku „Uważam Rze Historia[10]. Od stycznia 2013 jest publicystą tygodnika „Do Rzeczy”[11][12]. W kwietniu wydano jego artykuł w czeskim czasopiśmie „Securitas Imperii”[13].

17 czerwca 2013 miała miejsce premiera książki Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949–2005, napisanej wraz z grupą badawczą i stanowiącej pierwszą część biografii Lecha Kaczyńskiego[14][15][16][17]. We wrześniu 2013 roku ukazała się jego trzecia publikacja dotycząca Lecha Wałęsy pt. Wałęsa. Człowiek z teczki[18]. 22 września 2014 tygodnik „Do Rzeczy” opublikował artykuł Sławomira Cenckiewicza i Piotra Woyciechowskiego Tajemnica „Tamizy” – jak prof. Kieżun współpracował z bezpieką, w którym przedstawiono dokumenty świadczące o współpracy Witolda Kieżuna ze służbami specjalnymi PRL[19][20].

Jest związany z duszpasterstwem Bractwa św. Piusa X[21].

W 2009 rozpoczął prowadzenie zajęć z zakresu służb specjalnych PRL na podyplomowym Studium Socjologii Bezpieczeństwa Wewnętrznego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, zaś w 2013 został profesorem uczelnianym i nauczycielem akademickim historii w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu[1][22].

4 stycznia 2016 został powołany przez ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza na stanowisko Pełnomocnika Ministra Obrony Narodowej ds. Reformy Archiwów Wojskowych oraz na pełniącego obowiązki dyrektora Centralnego Archiwum Wojskowego[23][24]. 4 czerwca 2016 został dyrektorem Wojskowego Biura Historycznego im. Gen. K. Sosnkowskiego.W czerwcu tego samego roku został powołany przez Sejm RP w skład Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej[25].

Od 7 lutego 2018 członek Rady przy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku[26].

Zainteresowania naukowe

W ramach działalności naukowej zajmuje się badaniami historii służb specjalnych państwa polskiego od 1944 roku do dziś, ich wpływu na społeczeństwo, gospodarkę i na państwo polskie po 1944 roku. Zajmuje się także historią najnowszą Polaków poza Polską – polską emigracją polityczną, Polonią w USA, historią opozycji antykomunistycznej w okresie Polski ludowej[1]. Nauczyciel akademicki Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.

Kontrowersje

Jego aktywność dostycząca wypowiedzi na temat osoby prezydenta Lecha Wałęsy stała się tematem międzynarodowej dyskusji [1].

Wybrane publikacje

  • (redakcja) Tadeusz Katelbach, Spowiedź pokolenia, przejrzał, poprawił i posłowiem opatrzył Sławomir Cenckiewicz, Gdańsk: Towarzystwo Przyjaciół Wilna i Grodna "Osobita" 2001.
  • Oczami bezpieki: szkice i materiały z dziejów aparatu bezpieczeństwa PRL, Wydawnictwo Arcana, Kraków 2004, ISBN 83-89243-76-8.
  • (redakcja) Polska emigracja polityczna: informator, wstęp Sławomir Cenckiewicz, Warszawa: Oficyna Wydawnicza "Adiutor" 2004.
  • Tadeusz Katelbach (1897-1977): biografia polityczna, Wydawnictwo LTW, Warszawa 2005, ISBN 83-88736-59-0.
  • (wstęp) Tadeusz Katelbach, Rok złych wróżb (1943), wstęp Sławomir Cenckiewicz, red. Tomasz Boczyński, Dziekanów Leśny: Wydawnictwo LTW 2005.
  • (redakcja) Wacław Jędrzejewicz, Polonia amerykańska w polityce polskiej: historia Komitetu Narodowego Amerykanów Polskiego Pochodzenia, wstęp i oprac. Sławomir Cenckiewicz, Łomianki: Wydawnictwo LTW 2006.
  • Sławomir Cenckiewicz, Piotr Gontarczyk: SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii. Gdańsk: Instytut Pamięci Narodowej--Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2008. ISBN 978-83-60464-74-8. OCLC 244300822. (pol.).
  • Sprawa Lecha Wałęsy, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2008, ISBN 978-83-7506-242-7.
  • Śladami bezpieki i partii. Rozprawy – Źródła – Publicystyka, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2009, ISBN 978-83-7565-060-0.
  • Gdański Grudzień '70, Wydawnictwo IPN, Gdańsk-Warszawa 2009, ISBN 978-83-7629-054-6[27]
  • Anna Solidarność. Życie i działalność Anny Walentynowicz na tle epoki (1929-2010), Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2010, ISBN 978-83-7506-507-7.
    • wydanie japońskie: Anna-no Pōrando „Rentai”. Uragiri-to shinjitsu (pis. oryg. アンナのポーランド「連帯」/スワヴォミール ツェンツキェヴィッチ), Tokio: Dōjidaisha, 2012, ISBN 978-4-88683-711-0[28]
    • wydanie czeskie: Anna Solidarita : život a dílo Anny Walentynowiczové na pozadí doby (1929-2010), z pol. orig. přel. David Zelinka, Praha: Volvox Globator: Ústav pro studium totalitních režimů 2016.
  • Długie ramię Moskwy. Wywiad wojskowy Polski Ludowej 1943–1991, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2011, ISBN 978-83-7506-875-7.
  • Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949–2005, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2013, ISBN 978-83-7785-229-3 (pozostali autorzy: Anna Piekarska, Adam Chmielecki i Janusz Kowalski).
  • Wałęsa. Człowiek z teczki, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2013, ISBN 978-83-7785-356-6.
  • Atomowy szpieg. Ryszard Kukliński i wojna wywiadów, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2014
  • Konfidenci, Editions Spotkania, Warszawa 2015 (wspólnie z Witoldem Bagieńskim i Piotrem Woyciechowskim)[29]
  • Prezydent. Lech Kaczyński 2005-2010, Wydawnictwo Fronda, Warszawa 2016 (wspólnie z Adamem Chmieleckim).
  • Geneza Ludowego wojska Polskiego 1943-1945, Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej 2017.
  • Pułkownik Ignacy Matuszewski, Warszawa: IPN - Wojskowe Biuro Historyczne im. gen broni Kazimierza Sosnkowskiego 2017.
  • (wstęp) Tadeusz Katelbach, O zjednoczenie i legalizm: ostatni akt życia publicznego Kazimierza Sosnkowskiego, prolog S. Cenckiewicz, oprac. Jerzy Kirszak, Warszawa: LTW-WBH 2017.
  • (współautor: Dominik Smyrgała), Tomasz Piątek i jego kłamstwa, Warszawa: Wojskowy Instytut Wydawniczy 2017 [2]
    • wersja angielska Tomasz Piątek and his lies, Wojskowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2017 [3]

Filmografia

Odpowiadał za opracowanie historyczne przy produkcji filmu dokumentalnego pt. Konfrontacja (2005). Udzielał się jako konsultant przy audycjach telewizyjnych, m.in. cyklu Errata do biografii emitowanego w latach 2007–2010 w kanale TVP Historia[1]. Ponadto udzielał wypowiedzi w filmach dokumentalnych.

Wyróżnienie, nagrody i odznaczenia

Odznaczenia
Nagrody i wyróżnienia
Konkursy
  • 2010: Nagroda w głosowaniu czytelników w 3. edycji konkursu „Książka Historyczna Roku” w ramach Nagrody im. Oskara Haleckiego w kategorii Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku (za książkę Anna Solidarność...)[46].
  • 2012: Nagroda w głosowaniu czytelników w 5. edycji konkursu „Książka Historyczna Roku” w ramach Nagrody im. Oskara Haleckiego w kategorii Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku (za Długie ramię Moskwy...)[47][48].
  • 2013: Nagroda w głosowaniu czytelników w 6. edycji konkursu „Książka Historyczna Roku” w ramach Nagrody im. Oskara Haleckiego w kategorii Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku (za Lech Kaczyński...)[49].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Biogram Sławomira Cenckiewicza. slawomircenckiewicz.pl. [dostęp 2014-02-17]. (pol.).
  2. a b Piotr Semka: Nie kijem Cenckiewicza, to pałką. rp.pl, 2008-06-03. [dostęp 2013-12-03]. (pol.).
  3. a b Roman Daszczyński: Cenckiewicz walczy z grzechem. wyborcza.pl, 2008-06-21. [dostęp 2013-12-03]. (pol.).
  4. Gwiazdy w Republice - odc. 49 - Sławomir Cenckiewicz. Telewizja Republika 2018-03-25. [dostęp 2018-03-26].
  5. Encyklopedia Emigracji – Sławomir Cenckiewicz.
  6. Andrzej Kublik: Nafciarze od Macierewicza. [dostęp 2008-06-23].
  7. Komunikat prasowy z dnia 22 lutego 2008. [dostęp 2008-06-23].
  8. Sławomir Cenckiewicz doktorem habilitowanym!. [dostęp 2011-11-20].
  9. S. Cenckiewicz na łamach „Uważam Rze” i „Uważam Rze Historia”. slawomircenckiewicz.pl, 2012-05-17. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  10. Pożegnalny felieton Sławomira Cenckiewicza w „Uważam Rze Historia”. slawomircenckiewicz.pl, 2013-01-24. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  11. Redakcja. dorzeczy.pl. [dostęp 2013-02-04]. (pol.).
  12. Sławomir Cenckiewicz w „Historii Do Rzeczy”. slawomircenckiewicz.pl, 2013-03-28. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  13. Cenckiewicz na łamach „Securitas Imperii”!. slawomircenckiewicz.pl, 19 kwietnia 2014. [dostęp 1 maja 2014].
  14. Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949-2005. wp.pl. [dostęp 2013-06-18]. (pol.).
  15. Lech Kaczyński. Biografia polityczna. zysk.com.pl. [dostęp 2013-09-30]. (pol.).
  16. Lech Kaczyński. Biografia polityczna – w poniedziałek rusza trasa promocyjna wielkiej książki poświęconej śp. Prezydentowi RP. wpolityce.pl, 2013-06-12. [dostęp 2013-09-30]. (pol.).
  17. Premiera książki Lech Kaczyński: biografia polityczna 1949-2005. blogpress.pl, 2013-07-06. [dostęp 2013-09-30]. (pol.).
  18. Wałęsa. Człowiek z teczki – Sławomir Cenckiewicz. zysk.com.pl. [dostęp 2013-09-30]. (pol.).
  19. Sławomir Cenckiewicz, Piotr Woyciechowski: Tajemnica „Tamizy”. Jak prof. Kieżun współpracował z bezpieką. dorzeczy.pl. [dostęp 2015-12-16].
  20. Sławomir Cenckiewicz, Piotr Woyciechowski: Cenckiewicz i Woyciechowski dla niezalezna.pl: Witold Kieżun – życie oficjalne. niezalezna.pl/, 2014-10-06. [dostęp 2015-12-16].
  21. Nadchodzi prawdziwa wiosna Kościoła. rp.pl, 2009-02-17. [dostęp 2013-12-03]. (pol.).
  22. Sympozjum naukowe „Oblicza wolności”. wsksim.edu.pl. [dostęp 17 lutego 2014].
  23. Pełnomocnik MON ds. Reformy Archiwów Wojskowych. mon.gov.pl, 2016-01-04. [dostęp 2016-01-04].
  24. Komunikat Pełnomocnika Ministra Obrony Narodowej do Spraw Reformy Archiwów Wojskowych i p.o. dyrektora CAW. caw.wp.mil.pl, 2016-01-15. [dostęp 2016-01-30].
  25. Sejm wybrał członków Kolegium IPN. rp.pl, 23 czerwca 2016. [dostęp 2016-06-23].
  26. Minister Kultury powołał członków Rady Muzeum. muzeum1939.pl. [dostęp 2018-02-09].
  27. Sławomir Cenckiewicz.Gdański grudzień 70.. ipn.poczytaj.pl. [dostęp 2013-06-18]. (pol.).
  28. Ukazało się japońskie wydanie „Anny Solidarność”. slawomircenckiewicz.pl, 2012-03-13. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  29. Konfidenci. editionsspotkania.pl. [dostęp 2015-12-09].
  30. „Towarzysz generał” pokazany w TVP. Generał kontratakuje. debata.olsztyn.pl, 2 lutego 2010. [dostęp 2 stycznia 2014].
  31. „Niosła go Polska” – film z udziałem Sławomira Cenckiewicza. slawomircenckiewicz.pl, 18 kwietnia 2014. [dostęp 1 maja 2014].
  32. Cenckiewicz w nowym filmie „Aliny Czerniakowskiej!. [dostęp 2014-12-19]. (pol.).
  33. M.P. z 2008 r. nr 5, poz. 59
  34. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 października 2007 r. o nadaniu odznaczeń. monitorpolski.gov.pl. [dostęp 1 maja 2014].
  35. Nagroda główna w 2005 roku. jozef-mackiewicz.pl. [dostęp 2013-10-30]. (pol.).
  36. Nagroda im. Jerzego Łojka. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”. 1-2 (72-73), s. 23, 2007. 
  37. Maciej Marosz: Nagroda im. Jerzego Łojka wręczona. iap.pl, 2006-12-11. [dostęp 2017-07-04].
  38. Człowiek roku 2008. stefczyk.tv. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  39. Cenckiewicz nagrodzony!. slawomircenckiewicz.pl, 2009-11-13. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  40. Prestiżowe wyróżnienie dla trzech profesorów UKSW. uksw.edu.pl, 2010-01-30. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  41. Nagroda imienia Maziarskiego dla Cenckiewicza. sdp.pl, 2013-10-25. [dostęp 2013-10-30]. (pol.).
  42. Sławomir Cenckiewicz laureatem nagrody im. Jacka Maziarskiego. niezalezna.pl, 2013-10-26. [dostęp 2013-10-30]. (pol.).
  43. Nagrody Czarneckiego AD 2017. niezalezna.pl, 2017-12-28. [dostęp 2018-01-12]. (pol.).
  44. Katarzyna Gójska-Hejke: Sławomir Cenckiewicz laureatem nagrody „Nowego Państwa”. panstwo.net, 2017-01-30. [dostęp 2017-01-30].
  45. Sławomir Cenckiewicz: Państwo polskie jest rządzone przez patriotyczną elitę. niezalezna.pl, 2017-01-30. [dostęp 2017-01-30].
  46. Cenckiewicz nagrodzony!. slawomircenckiewicz.pl, 2010-11-29. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  47. Sławomir Cenckiewicz laureatem Nagrody Historycznej Roku im. Oskara Haleckiego!. wpolityce.pl, 2012-11-09. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  48. Sławomir Cenckiewicz laureatem Nagrody Historycznej Roku im. Oskara Haleckiego!. slawomircenckiewicz.pl, 2012-11-10. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).
  49. Wyłoniono zwycięskie publikacje w konkursie Książka Historyczna Roku. wyborcza.pl, 2013-11-15. [dostęp 2013-11-22]. (pol.).

Linki zewnętrzne