Tadeusz Jeszke
kapitan administracji | |
Data i miejsce urodzenia |
18 lutego 1894 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1940 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
9 pułk strzelców wielkopolskich |
Stanowiska |
kierownik kancelarii |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Tadeusz Konstanty Jeszke (ur. 18 lutego 1894 w Gorzycach, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan administracji Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 18 lutego 1894 roku w Gorzycach, w powiecie żnińskim, w rodzinie Wacława, nauczyciela, i Walerii z Grubińskich[1]. Od 1900 do 1918 mieszkał w Skokach, gdzie jego ojciec był nauczycielem, a po odzyskaniu niepodległości pierwszym polskim kierownikiem szkoły podstawowej[2]. Absolwent Wyższej Szkoły Handlowej w Poznaniu i Wyższej Szkoły Tkackiej w Berlinie. Zmobilizowany do armii niemieckiej i wysłany na front zachodni. Walczył pod Nancy, Reims i Verdun. Po demobilizacji późną jesienią 1918 roku wrócił do Wielkopolski i brał udział w walkach powstania wielkopolskiego. Dowodził grupą powstańców ze Skoków. Po rozejmie w Trewirze w lutym 1919 roku pozostał wojsku. W 1920 roku ukończył ośmiomiesięczny kurs uzupełniający dla aspirantów oficerskich w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Poznaniu i awansował do stopnia podporucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku oraz przydziałem do 9 pułku strzelców wielkopolskich (późniejszy 67 pułk piechoty) w Brodnicy. Mianowany dowódcą kompanii. Od lipca 1919 roku walczył na froncie litewsko-białoruskim.
W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Awansował do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1921. W 1923 jako porucznik ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1921 i 43. lokatą w korpusie oficerów piechoty służył w 68 pułku piechoty[3]. W 1924 jako oficer nadetatowy 68 pp przeniesiony do 4 Dywizji Piechoty na stanowisko II oficera sztabu[4]. Później został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i przydzielony do 28 batalionu odwodowego. W kwietniu 1928 roku został przeniesiony z KOP do 22 pułku piechoty w Siedlcach[5][6], a później do 5 pułku piechoty Legionów w Wilnie[7] na stanowisku oficera mobilizacyjnego. W czerwcu 1934 roku został przeniesiony do Biura Wojskowego Ministerstwa Przemysłu i Handlu na stanowisko kierownika kancelarii mobilizacyjnej[8]. Na stopień kapitana został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 roku. Służbę w Biurze Wojskowym MPiH pełnił do 1939 roku[9].
W kampanii wrześniowej aresztowany przez Sowietów 17 września 1939 i początkowo przetrzymywany w obozie przejściowym w Kamieńcu Podolskim. Według stanu na grudzień 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 28 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 052/4, poz. 87, nr akt 2926[10] z 27 kwietnia 1940[11]. Został zamordowany 30 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 22 maja 1943[11]. Przy szczątkach znaleziono kartę szczepień obozowych, wizytówki, różaniec[12]. Figuruje na liście AM-239-2715 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem GARF-100-02715. Nazwisko Jeszkego znajduje się na liście ofiar (pod nr 2116) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 149 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 151 z 1943. Pochowany w IV Bratniej Mogile. Krewni do 1994 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W Archiwum Robla (pakiet 0747-06) w kalendarzyku znalezionym przy szczątkach Feliksa Gadomskiego na liście oficerów figuruje nazwisko Jeszkego. Pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
Tadeusz Jeszke był żonaty z Marią z Tylczyńskich (ślub w 1925), z którą miał córkę Krystynę (ur. 1929) i syna Leszka (ur. 1925)[1].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Walecznych[13]
- Medal Niepodległości (20 lipca 1932)[14]
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[15]
- Krzyż Żelazny II klasy (Cesarstwo Niemieckie)
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).
- Tablica pamiątkowa na bramie cmentarza parafialnego w Skokach[16].
- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 236.
- ↑ Iwona Migasiewicz , Ocaleni od zapomnienia, „Wiadomości Skockie”, Dodatek Specjalny, 2009, s. 4 .
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 317, 451.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 66, 282.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 178.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 38, 249.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 88, 535.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 157.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 309, 446.
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, Warszawa 1991, s. 714 .
- ↑ a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 323.
- ↑ Auswaertiges Amt - Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 239 .
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 317.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Skoczanie pamiętają. Odsłonięcie tablicy pamiątkowej z nazwiskami zamordowanych Skoczan w Katyniu - Gmina SKOKI [online], www.gmina-skoki.pl [dostęp 2018-01-05] .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Auswaertiges Amt - Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
- Kapitanowie administracji II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 5 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie 22 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie 67 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie 68 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Polacy – żołnierze Armii Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej
- Polacy odznaczeni niemieckim Krzyżem Żelaznym
- Powstańcy wielkopolscy (1918–1919)
- Porucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1894
- Zmarli w 1940
- Oficerowie batalionu KOP „Wołożyn”