Tarczownica tarczowata

Tarczownica tarczowata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Saxifraganae
Rząd	skalnicowce
Rodzina	skalnicowate
Rodzaj	tarczownica
Gatunek	tarczownica tarczowata
	Nazwa systematyczna
	Darmera peltata (Torr. ex Benth.) Voss; Gärtn. Zentral-Bl. 1: 645 1899
Synonimy
	Leptarrhena inundata Behr ex Kellogg; Peltiphyllum peltatum (Torr. ex Benth.) Engl.; Saxifraga peltata Torr. ex Benth.;
	Leptarrhena inundata Behr ex Kellogg; Peltiphyllum peltatum (Torr. ex Benth.) Engl.; Saxifraga peltata Torr. ex Benth.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tarczownica tarczowata (Darmera peltata (Torr. ex Benth.) Voss) – gatunek rośliny z monotypowego rodzaju tarczownica (Darmera A. Voss, Gärtn. Zentrabl. 1: 645. Nov 1899) z rodziny skalnicowatych. Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej na obszarze od Kolumbii Brytyjskiej po północną Kalifornię. Roślina jest często uprawiana jako ozdobna, zwłaszcza w dużych ogrodach, gdzie w odpowiednich dla siebie warunkach rozrasta się, nierzadko pokrywając duże powierzchnie^[4] (może być uprawiana jako roślina okrywowa^[5]).

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Okazała bylina osiągająca 1,5 m wysokości, rozrastająca się za pomocą długich, grubych i spłaszczonych kłączy, barwy czerwonobrązowej i ciemnobrązowej. Wierzchołek kłącza otulony jest szerokimi pochwami liściowymi^[4]^[5].
Liście: Długoogonkowe, tarczowate, o średnicy osiągającej do 40 cm, na brzegu z 7–15 płytkimi klapami, ostro ząbkowanymi i wcinanymi^[4]^[5].
Kwiaty: Zebrane w gęste i okazałe baldachogrona wyrastające na wysokich i bezlistnych pędach kwiatostanowych przed rozwojem liści. Pędy te pokryte są długimi włoskami, między którymi znajdują się też krótsze włoski gruczołowe. Poszczególne kwiaty mają średnicę od 9 do 14 mm. Pięć działek kielicha o długości do 3,5 mm połączonych jest u nasady. Płatki, których jest także pięć są wolne i białe lub bladoróżowe. Osiągają do 7 mm długości i mają kształt eliptyczny do odwrotnie jajowatego. Pręcików jest 10. Zalążnia częściowo dolna, powstaje z dwóch owocolistków, każdy z osobną szyjką słupka^[4]^[5].
Owoce: Torebka koloru purpurowego, o długości do 10 mm. Zawiera bardzo liczne i drobne nasiona^[4]^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja rodzaju według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae) z rzędu skalnicowców (Saxifragales) należącego do dwuliściennych właściwych^[2]. Jest blisko spokrewniona z rodzajem skalnica (Saxifraga)^[4].

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Roślina może być uprawiana w 5 strefie mrozoodporności. Najlepiej rośnie w miejscach wilgotnych i zacienionych, np. nad zbiornikami i strumieniami. Wymaga gleby żyznej i próchnicznej^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ Darmera peltata (Torr. ex Benth.) Voss. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-12-12].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 100. ISBN 0-333-74890-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin. Tom I, A-J. Poznań: Zysk i s-ka, 2012, s. 872-873. ISBN 978-83-7506-845-0.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[tpl-3] Darmera peltata (Torr. ex Benth.) Voss. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-12-12].

[philips-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 100. ISBN 0-333-74890-5.

[grabowska-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin. Tom I, A-J. Poznań: Zysk i s-ka, 2012, s. 872-873. ISBN 978-83-7506-845-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]