Tethyshadros

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tethyshadros
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury ptasiomiedniczne

Infrarząd

ornitopody

Nadrodzina

hadrozauroidy

Rodzaj

Tethyshadros
Dalla Vecchia, 2009

Gatunki
  • T. insularis Dalla Vecchia, 2009

Tethyshadrosrodzaj hadrozauroida żyjącego w późnej kredzie na obecnych terenach Europy. Został opisany w 2009 roku przez Fabia Dalla Vecchię w oparciu o niemal kompletny szkielet pochodzący z datowanych na najpóźniejszą kredę osadów formacji Liburnian na terenie prowincji Triest w północno-wschodnich Włoszech. Zdaniem Dalla Vecchii jest to jedna z najbardziej kompletnych spośród wszystkich znanych skamieniałości dinozaurów i jedna z pierwszych pokazujących niemal pełną morfologię hadrozauroida blisko spokrewnionego z północnoamerykańskimi i azjatyckimi hadrozaurami, lecz bardziej od nich bazalnego[1]. Szkielet holotypu Tethyshadros insularis, zanim przypisano go do tego taksonu, otrzymał przezwisko „Antonio” i był zaliczany do grupy „grypozaurów”[2], obejmującej m.in. grypozaura i „Kritosaurus” australis[3]. Analiza pierścieni przyrostowych na kościach „Antonia” sugeruje, że w chwili śmierci osobnik ten miał pięć lub sześć lat[4]. Tethyshadros żył na wyspie powstałej na platformie węglanowej na Oceanie Tetydy, a niewielkie rozmiary, które osiągał, mogły być wynikiem karłowatości wyspowej. Dorastał do około 4 m długości, znacznie mniej niż północnoamerykańskie hadrozaury. Jego szkielet wykazywał adaptacje do biegania, jak również kombinację cech prymitywnych i zaawansowanych. Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Dalla Vecchię Tethyshadros jest zaawansowanym hadrozauroidem stanowiącym wraz z telmatozaurem taksony siostrzane grupy Hadrosauridae[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Fabio M. Dalla Vecchia. Tethyshadros insularis, A New Hadrosauroid Dinosaur (Ornithischia) from the Upper Cretaceous of Italy. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (4), s. 1100–1116, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0428. (ang.). 
  2. Donald F. Glut: Dinosaurs: The Encyclopedia. Cz. Supplement 2. Jefferson, North Carolina: McFarland & Co., 2002, s. 79–80. ISBN 0-89950-917-7.
  3. Donald F. Glut: Gryposaurus. W: Dinosaurs: The Encyclopedia. Jefferson, North Carolina: McFarland & Co., 1997, s. 445–448. ISBN 0-89950-917-7.
  4. Cristiano Dal Sasso: Dinosaurs of Italy. Indiana University Press, 2005, s. 106. ISBN 978-0-253-34514-1.