Andowiak
(Przekierowano z Thomasomys)
| Thomasomys | |||
| Coues, 1884[1] | |||
_(Vertebrate_Zoology_2022).jpg) Przedstawiciel rodzaju – T. burneoi | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
andowiak | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Hesperomys cinereus O. Thomas, 1882 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Andowiak[4] (Thomasomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej[5][6][7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 80–238 mm, długość ogona 97–329 mm, długość ucha 10–31 mm, długość tylnej stopy 16–59 mm; masa ciała 14–335 g[6][8][9].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Hesperomys) zdefiniował w 1884 roku amerykański chirurg, ornitolog i historyk Elliott Coues na łamach The American Naturalist[1]. Na gatunek typowy Coues wyznaczył (oryginalne oznaczenie) andowiaka oliwkowoszarego (T. cinereus).
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Thomasomys: Oldfield Thomas (1858–1929), brytyjski zoolog, teriolog; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[10].
- Erioryzomys: gr. εριον erion ‘wełna’; rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Oryzomys monochromos Bangs, 1900.
- Inomys: gr. ις is, ινος inos ‘ścięgno, mięsień, nerw’[12]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[13]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Oryzomys incanus O. Thomas, 1894.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[14][8][5][4]:
- Thomasomys monochromos Bangs, 1900 – andowiak jednobarwny
- Thomasomys emeritus O. Thomas, 1916
- Thomasomys vestitus (O. Thomas, 1898) – andowiak szykowny
- Thomasomys hylophilus Osgood, 1912 – andowiak drzewolubny
- Thomasomys nicefori O. Thomas, 1921
- Thomasomys popayanus J.A. Allen, 1912 – andowiak kolumbijski
- Thomasomys baeops (O. Thomas, 1899) – andowiak paciorkooki
- Thomasomys niveipes (O. Thomas, 1896) – andowiak śnieżnostopy
- Thomasomys princeps (O. Thomas, 1895)
- Thomasomys bombycinus Anthony, 1925 – andowiak jedwabisty
- Thomasomys auricularis Anthony, 1923
- Thomasomys cinnameus Anthony, 1924 – andowiak cynamonowy
- Thomasomys contradictus Anthony, 1925
- Thomasomys cinereiventer J.A. Allen, 1912 – andowiak szarobrzuchy
- Thomasomys dispar Anthony, 1925
- Thomasomys laniger (O. Thomas, 1895) – andowiak wełnisty
- Thomasomys cinereus (O. Thomas, 1882) – andowiak oliwkowoszary
- Thomasomys shallqukucha Pacheco & Ruelas, 2023
- Thomasomys pagaibambensis Pacheco & Ruelas, 2023
- Thomasomys lojapiuranus Pacheco & Ruelas, 2023
- Thomasomys erro Anthony, 1926 – andowiak wędrowny
- Thomasomys paramorum O. Thomas, 1898 – andowiak paramoński
- Thomasomys silvestris Anthony, 1924 – andowiak leśny
- Thomasomys fumeus Anthony, 1924
- Thomasomys vulcani (O. Thomas, 1898) – andowiak wulkaniczny
- Thomasomys ucucha Voss, 2003 – andowiak mysi
- Thomasomys taczanowskii (O. Thomas, 1882) – andowiak Taczanowskiego
- Thomasomys aureus (Tomes, 1860) – andowiak złocisty
- Thomasomys caudivarius Anthony, 1923 – andowiak pstroogonowy
- Thomasomys pardignasi Brito, Vaca-Puente, C. Koch & Tinoco, 2021
- Thomasomys burneoi T.E. Lee, Tinoco & Brito, 2022
- Thomasomys salazari Brito, Tinoco, Curay, Vargas, Reyes-Puig, Romero & Pardiñas, 2019
- Thomasomys hudsoni Anthony, 1923 – andowiak wątły
- Thomasomys pyrrhonotus O. Thomas, 1886 – andowiak rudawy
- Thomasomys antoniobracki Ruelas & Pacheco, 2021
- Thomasomys oreas Anthony, 1926 – andowiak górski
- Thomasomys praetor (O. Thomas, 1900) – andowiak duży
- Thomasomys notatus O. Thomas, 1917 – andowiak ciemnostopy
- Thomasomys apeco Leo & A.L. Gardner, 1993 – andowiak samotny
- Thomasomys eleusis O. Thomas, 1926 – andowiak peruwiański
- Thomasomys ischyrus Osgood, 1914 – andowiak długoogonowy
- Thomasomys rosalinda O. Thomas & St. Leger, 1926 – andowiak skryty
- Thomasomys macrotis A.L. Gardner & M. Romo, 1993 – andowiak wielkouchy
- Thomasomys onkiro Luna & Pacheco, 2002 – andowiak kordylierski
- Thomasomys incanus (O. Thomas, 1894) – andowiak inkaski
- Thomasomys kalinowskii (O. Thomas, 1894) – andowiak Kalinowskiego
- Thomasomys gracilis O. Thomas, 1917 – andowiak smukły
- Thomasomys daphne O. Thomas, 1917 – andowiak stokowy
- Thomasomys andersoni Salazar-Bravo & Yates, 2007 – andowiak oliwkowy
- Thomasomys australis Anthony, 1925
- Thomasomys ladewi Anthony, 1926 – andowiak boliwijski
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b E. Coues. Thomasomys, a new subgeneric type of Hesperomys. „The American Naturalist”. 18, s. 1275, 1884. (ang.).
- ↑ O. Bangs. List of the mammals collected in the Santa Marta region of Colombia by W. W. Brown, Jr.. „Proceedings of the New England Zoölogical Club”. 1, s. 96, 1900. (ang.).
- ↑ O. Thomas. On the Arrangement of the South American Rats allied to Oryzomys and Rhipidomys. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight Series. 20 (116), s. 197, 1917. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 255–257. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422–426. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 491–501. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Thomasomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-02].
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 270–273. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ V. Pacheco & D. Ruelas. Systematic Revision of Thomasomys cinereus (Rodentia: Cricetidae: Sigmodontinae) from Northern Peru and Southern Ecuador, With Descriptions of Three New Species. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 461 (1), s. 1–72, 2023. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 675.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 270.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 128.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-07]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).