Thor: Mroczny świat

Artykuł na Medal
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Thor: Mroczny świat
Thor: The Dark World
Ilustracja
logo filmu
Gatunek

superbohaterski
akcja
science fantasy

Rok produkcji

2013

Data premiery

22 października 2013
8 listopada 2013 (Polska)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

112 minut[1]

Reżyseria

Alan Taylor

Scenariusz

Christopher Yost
Christopher Markus
Stephen McFeely

Główne role

Chris Hemsworth
Natalie Portman
Tom Hiddleston
Anthony Hopkins
Stellan Skarsgård
Idris Elba
Christopher Eccleston
Adewale Akinnuoye-Agbaje
Kat Dennings
Ray Stevenson
Zachary Levi
Tadanobu Asano
Jaimie Alexander
Rene Russo

Muzyka

Brian Tyler

Zdjęcia

Kramer Morgenthau

Scenografia

Charles Wood

Kostiumy

Wendy Partridge

Montaż

Wyatt Smith
Dan Lebental

Produkcja

Kevin Feige

Wytwórnia

Marvel Studios

Dystrybucja

Walt Disney Studios Motion Pictures

Budżet

170 000 000 USD

Przychody brutto

644 783 140 USD

Strona internetowa
Chronologia
Produkcja
Agenci T.A.R.C.Z.Y.
sezon 1

(2013–2014)
Thor: Mroczny świat
(2013)
Niech żyje król
(2014)
Wydarzenia
Przedmiot 47[2]
(2012)
Thor: Mroczny świat
(2013)
Iron Man 3[2]
(2013)
Seria Thor
Thor
(2011)
Thor: Mroczny świat
(2013)
Thor: Ragnarok
(2017)

Thor: Mroczny świat (oryg. Thor: The Dark World) – amerykański film akcji z elementami science fantasy z 2013 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterze o imieniu Thor wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiadał Alan Taylor na podstawie scenariusza Christophera Yosta, Christophera Markusa i Stephena McFeelya. Tytułową rolę zagrał Chris Hemsworth, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Natalie Portman, Tom Hiddleston, Anthony Hopkins, Stellan Skarsgård, Idris Elba, Christopher Eccleston, Adewale Akinnuoye-Agbaje, Kat Dennings, Ray Stevenson, Zachary Levi, Tadanobu Asano, Jaimie Alexander i Rene Russo.

W filmie Thor i Loki łączą siły w obronie Dziewięciu Krain przed Mrocznymi Elfami pod wodzą Malekitha, który planuje pogrążyć świat w ciemnościach.

Thor: Mroczny świat wchodzi w skład II Fazy Filmowego Uniwersum Marvela. Jest to ósmy film należący do tej franczyzy i tworzy on jej pierwszy rozdział zatytułowany Saga Nieskończoności. Jest kontynuacją filmu Thor z 2011 roku. Trzeci film, Thor: Ragnarok, miał premierę w 2017, a czwarta część, Thor: Miłość i grom w 2022 roku.

Światowa premiera filmu miała miejsce 22 października 2013 roku w Londynie. W Polsce zadebiutował on 8 listopada tego samego roku. Przy budżecie 170 milionów dolarów Thor: Mroczny świat zarobił prawie 655 milionów dolarów. Film otrzymał również przeważnie pozytywne oceny od krytyków.

Streszczenie fabuły[edytuj | edytuj kod]

Wieki temu Bor, ojciec Odyna, walczył z Mrocznymi Elfami dowodzonymi przez Malekitha pragnącego zniszczyć świat za pomocą broni o nazwie Eter. Po pokonaniu sił Malekitha, Bor zabezpiecza Eter w kamiennej kolumnie w Svartalfheimie. Malekith, jego porucznik Algrim i garstka Mrocznych Elfów uciekają i zapadają w letarg[3][4].

Współcześnie w Asgardzie Loki przebywa w więzieniu za zaatakowanie Ziemi. Thor z wojownikami: Volstaggiem, Fandralem, Hogunem i Sif toczą ostatnią bitwę w Vanaheimie po rekonstrukcji Bifröstu, który został zniszczony dwa lata wcześniej. W Asgardzie dowiadują się, że niebawem nastąpi zbliżenie się Dziewięciu Krain, które doprowadzi do połączenia się ich portalami pojawiającymi się w sposób losowy[3][4].

W Londynie astrofizyk doktor Jane Foster i jej stażystka Darcy Lewis udają się do opuszczonej fabryki, gdzie zaczęły się pojawiać portale oraz towarzyszące im zakłócenia praw fizyki. Foster zostaje teleportowana do innego świata, gdzie zostaje zainfekowana przez Eter. Haimdall informuje o tym Thora, a ten postanawia wyruszyć na Ziemię. Kiedy Thor odnajduje Foster, ta przypadkowo uwalnia z siebie pozaziemską siłę. Thor postanawia zabrać ją do Asgardu. Odyn odkrywa, że Foster ma w sobie Eter i ostrzega, że może to ją zabić[3][4].

Malekith wyczuwając aktywność Eteru razem ze swoimi poddanymi budzi się z letargu. Atakują Asgard, by go zdobyć, lecz Frigga poświęca swe życie, by ich powstrzymać i zmusić do ucieczki. Mimo sprzeciwu ojca, Thor werbuje Lokiego i razem z Foster zastawiają pułapkę na Malekitha w Svartalfheimie. W zamian za pomoc Thor proponuje Lokiemu zemstę za zabicie ich matki. Z pomocą Fandrala, Volstagga, Hoguna i Sif, Thor, Loki i Foster wydostają się z Asgardu przez tajemniczy portal[3][4].

Oszukując Malekitha, Loki oddaje mu Foster. Kiedy ten przejmuje od niej Eter, Thor próbuje zniszczyć substancję. Malekithowi udaje się połączyć z Eterem i ucieka na statek. Loki zostaje śmiertelnie ranny podczas walki z Algrimem. Thor obiecuje bratu, że poinformuje ojca o jego poświęceniu. Thor i Foster odkrywają kolejny portal w jaskini, dzięki któremu dostają się do Londynu. Tam spotykają się z Darcy i doktorem Erikiem Selvigiem. Dowiadują się, że Malekith chce zniszczyć świat za pomocą Eteru podczas zbliżenia się Dziewięciu Krain w Greenwich. Thor walczy z Malekithem. Za pomocą urządzeń Selviga Malekith zostaje przeniesiony do Svartalfheimu, gdzie zostaje zmiażdżony przez swój własny statek. Thor wraca do Asgardu, gdzie odrzuca ofertę ojca co do przejęcia tronu i informuje go o poświęceniu Lokiego. Kiedy odchodzi, postać Odyna okazuje się być Lokim w przebraniu[3][4].

W scenie pomiędzy napisami, Volstagg i Sif zanoszą Eter do Kolekcjonera i powierzają go jego opiece. W Asgardzie znajduje się już Tesseract, a nie chcą dopuścić, aby w jednym miejscu znajdowały się dwa Kamienie Nieskończoności. W scenie po napisach Jane i Thor są znów razem na Ziemi, a gdzieś w Londynie szaleje stworzenie z Jotunheimu, które przypadkowo zostało przeniesione przez jeden z portali[3][4].

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Polski dubbing[5]
Piotr Grabowski jako Thor
Anna Cieślak jako Jane Foster
Marcin Bosak jako Loki
Henryk Talar jako Odyn
Leon Charewicz jako Erik Selvig
Mirosław Zbrojewicz jako Heimdall
Rafał Rutkowski jako Malekith
Angelika Kurowska jako Darcy Lewis
Artur Dziurman jako Volstagg
Grzegorz Damięcki jako Fandral
Krzysztof Szczerbiński jako Hogun
Katarzyna Dąbrowska jako Sif
Joanna Jeżewska jako Frigga

W filmie wystąpili również: Chris O’Dowd jako Richard, konkurent Jane Foster[17]; Jonathan Howard jako Ian Boothby, stażysta Darcy[18]; Alice Krige jako Eir, asgardski lekarz[19]; Tony Curran jako Bor, ojciec Odyna[20] oraz Clive Russell jako Tyr, dowódca armii Asgardu[21].

W rolach cameo pojawili się: twórca komiksów Marvela, Stan Lee jako pacjent szpitala psychiatrycznego[22], Chris Evans jako Kapitan Ameryka, iluzja stworzona przez Lokiego[23] oraz w scenie po napisach Benicio del Toro jako Taneleer Tivan, kolekcjoner i Ophelia Lovibond jako jego pomocniczka, Carina[24].

Chris Hemsworth
(Thor)
Natalie Portman
(Jane Foster)
Tom Hiddleston
(Loki)
Anthony Hopkins
(Odyn)
Stellan Skarsgård
(Erik Selvig)
Idris Elba
(Heimdall)
Christopher Eccleston
(Malekith)
Adewale Akinnuoye-Agbaje
(Algrim / Przeklęty)
Kat Dennings
(Darcy Lewis)
Ray Stevenson
(Volstagg)
Zachary Levi
(Fandral)
Tadanobu Asano
(Hogun)
Jaimie Alexander
(Sif)
Rene Russo
(Frigga)

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Rozwój projektu[edytuj | edytuj kod]

Alan Taylor, reżyser filmu

W kwietniu 2011 roku, przed premierą pierwszej części, szef Marvel Studios, Kevin Feige, poinformował, że planowany jest kolejny film o Thorze po wydaniu filmu Avengers[25]. Później Feige doprecyzował, że ogłoszenie kolejnej części uzależnione jest od tego, jak poradzi sobie finansowo pierwszy film[26]. W lipcu Don Payne został zatrudniony do napisania scenariusza[27]. Również w tym samym miesiącu wyznaczono amerykańską datę premiery na 26 lipca 2013 roku. Poinformowano wtedy również, że Kenneth Branagh nie powróci na stanowisko reżysera[6]. W sierpniu ujawniono, że Brian Kirk rozpoczął negocjacje ze studiem dotyczące wyreżyserowania filmu[28]. We wrześniu poinformowano, że Kirk zrezygnował, a negocjacje dotyczące tego stanowiska rozpoczęła Patty Jenkins. Studio również rozważało na tym stanowisku Drew Goddarda, Jamesa McTeigue’a, Noama Murro i Brecka Eisnera[29].

W październiku oficjalnie poinformowało, że Jenkins zajmie się reżyserią filmu[7]. Wtedy też zdecydowano o przesunięciu daty premiery filmu na 15 listopada[30]. W grudniu Jenkins zrezygnowała z powodu różnic poglądowych[31]. Jeszcze w tym samym miesiącu studio rozpoczęło poszukiwania nowego reżysera. Wśród kandydatów znaleźli się Alan Taylor i Daniel Minahan, natomiast John Collee, Robert Rodat i Roger Avary rozważani byli na stanowisku scenarzysty[32]. Pod koniec miesiąca poinformowano, że Tylor zajmie się reżyserią[33]. W styczniu 2012 roku ujawniono, że Rodat zajmie poprawą scenariusza[34]. W maju data premiery została przyspieszona o tydzień, na 8 listopada[35]. W lipcu 2012 roku ujawniono, że film zatytułowany będzie Thor: The Dark World[36]. W październiku poinformowano, że nad scenariuszem pracowali Christopher Yost oraz duet Christopher Markus i Stephen McFeely[37].

Casting[edytuj | edytuj kod]

W marcu 2011 roku ujawniono, że Rene Russo podpisała kontrakt również na sequel[16]. W czerwcu potwierdzono, że Chris Hemsworth powróci w roli Thora[6]. We wrześniu Tom Hiddleston poinformował, że ponownie zagra Lokiego[8]. W październiku ujawniono, że Natalie Portman powróci jako Jane Foster[7]. W kwietniu 2012 roku ujawniono, że Ray Stevenson pownownie zagra Volstagga[14], a w maju, że powrócą Anthony Hopkins jako Odyn[9] i Idris Elba jako Heimdall[11]. W tym samym miesiącu Mads Mikkelsen rozpoczął rozmowy ze studiem dotyczące roli antagonisty filmu[38]. W czerwcu potwierdzono, że Stellan Skarsgård po raz kolejny wystąpi w roli Erika Selviga[10], a Zachary Levi rozpoczął negocjacje dotyczące roli Fandrala. Joshua Dallas, który zagrał tę postać w pierwszym filmie, nie mógł powrócić do tej roli ze względu na zobowiązania na planie serialu Dawno, dawno temu[39].

W lipcu Mikkelsen poinformował, że nie zagra w filmie ze względu na prace przy serialu Hannibal[40]. W sierpniu do obsady dołączyli: Christopher Eccleston jako Malekith[12], Adewale Akinnuoye-Agbaje jako Algrim, Kat Dennings jako Darcy Lewis[13], Jaimie Alexander jako Sif i Tadanobu Asano jako Hogun oraz potwierdzono angaż Leviego[15]. We wrześniu ujawniono, że Clive Russell zagra Tyra[21].

Zdjęcia i postprodukcja[edytuj | edytuj kod]

Plan zdjęciowy filmu w Bourne Wood w hrabstwie Surrey

Zdjęcia do filmu rozpoczęły się 10 września 2012 roku w Bourne Wood, w hrabstwie Surrey w Anglii[41] pod roboczym tytułem Thursday Mourning[42]. 12 października produkcja przeniosła się na Islandię, gdzie zrealizowano zdjęcia w dolinie Dómadalur, w kanionach Skeiðarársandur i Fjaðrárgljúfur oraz nad wodospadem Skógafoss[43]. Pod koniec tego samego miesiąca nakręcono sceny w pobliżu Old Royal Naval College na Greenwich w Londynie[44]. Od października do grudnia zdjęcia realizowano również w Shepperton Studios i Longcross Studios. Zdjęcia nakręcono również na Wembley, Borough Market, w Hayes i Stonehenge[45]. Prace na planie zakończyły się 15 stycznia 2013 roku[46]. Za zdjęcia odpowiadał Kramer Morgenthau. Scenografią zajął się Charles Wood, a kostiumy zaprojektowała Wendy Partridge[45].

Dodatkowe zdjęcia do filmu zrealizowano na przełomie lipca i sierpnia 2013 roku[47]. Scenę po napisach wyreżyserował James Gunn[48]. Montażem zajęli się Wyatt Smith i Dan Lebental[45]. Efekty specjale zostały stworzone przez studia produkcyjne: Double Negative, The Third Floor, Method Studios, Luma Pictures i Blur Studio, a odpowiadali za nie Jake Morrison i Diana Giorgiutti[49].

Double Negative stworzyło znaczną część efektów specjalnych do filmu, w tym: wygląd Asgardu, scenę odbudowy Bifröstu, transformację Algrima w Przeklętego, atak Mrocznych Elfów na Asgard, sceny w Svartalfheim, sceny na Greenwich oraz ucieczkę Thora, Lokiego i Jane Foster z Asgardu. Blur Studio pracowało nad prologiem filmu. Luma Pictures odpowiadało między innymi za scenę walki w Vanaheim i scenę w pokoju medycznym w Asgardzie. Method Studios stworzyło sceny walki podczas koniunkcji[49].

Muzyka[edytuj | edytuj kod]

W sierpniu Patrick Doyle, który skomponował muzykę do pierwszej części poinformował, że rozmawiał z reżyserem na temat ewentualnego powrotu do pracy nad muzyką do filmu[50]. W kwietniu 2013 roku poinformowano, że Carter Burwell został zatrudniony do skomponowania muzyki do filmu[51], jednak w następnym miesiącu zrezygnował[52]. W czerwcu ujawniono, że zastąpił go Brian Tyler[53]. Ścieżka dźwiękowa została nagrana przez Philharmonia Orchestra i London Philharmonic Orchestra w Abbey Road Studios w Londynie pod kierownictwem Tylera i Allana Wilsona[54]. Partie wokalne zostały wykonane przez Tori Letzler[55]. Album z muzyką Tylera, Thor: The Dark World Original Motion Picture Soundtrack, został wydany cyfrowo 28 października 2013 roku, a wersja CD pojawiła się na rynku 12 listopada tego samego roku dzięki Hollywood Records[56].

2013Thor: The Dark World Original Motion Picture Soundtrack
Nr Tytuł utworu MuzykaDługość
1.„Thor: The Dark World”B. Tyler2:10
2.„Lokasenna”B. Tyler2:31
3.„Asgard”B. Tyler1:55
4.„Battle of Vanaheim”B. Tyler1:39
5.„Origins”B. Tyler3:49
6.„The Trial of Loki”B. Tyler2:38
7.„Into Eternity”B. Tyler3:40
8.„Escaping the Realm”B. Tyler3:53
9.„A Universe from Nothing”B. Tyler2:20
10.„Untouchable”B. Tyler4:08
11.„Thor, Son of Odin”B. Tyler1:51
12.„Shadows of Loki”B. Tyler2:25
13.„Sword and Council”B. Tyler3:46
14.„Invasion of Asgard”B. Tyler2:59
15.„Betrayal”B. Tyler4:02
16.„Journey to Asgard”B. Tyler2:17
17.„Uprising”B. Tyler2:35
18.„Vortex”B. Tyler2:20
19.„An Unlikely Alliance”B. Tyler, A. Silvestri3:47
20.„Convergence”B. Tyler3:42
21.„Beginning of the End”B. Tyler5:20
22.„Deliverance”B. Tyler2:21
23.„Battle Between Worlds”B. Tyler3:29
24.„As the Hammer Falls”B. Tyler2:40
25.„Legacy”B. Tyler4:08
26.„Marvel Studios Fanfare”B. Tyler0:29
1:16:54

Promocja[edytuj | edytuj kod]

Tom Hiddleston jako Loki podczas San Diego Comic-Conu w 2013 roku

23 kwietnia 2013 roku został zaprezentowany pierwszy zwiastun filmu[57]. W lipcu Tom Hiddleston pojawił się podczas panelu studia na San Diego Comic-Conie w charakteryzacji Lokiego. Publiczności pokazano wtedy również fragmenty filmu[58]. 7 sierpnia zaprezentowano drugi zwiastun filmu[59]. W tym samym miesiącu pokazano kolejne fragmenty filmu podczas D23 Expo, gdzie pojawili się Hiddleston, Natalie Portman i Anthony Hopkins[60].

31 października Gameloft wydało grę na urządzenia mobilne zatytułowaną Thor: The Dark World – The Official Game[61]. 1 listopada została otworzona w Disneylandzie atrakcja inspirowana filmem, Thor: Treasures of Asgard[62].

Komiksy powiązane / Przewodniki

5 czerwca[63] i 10 lipca 2013 roku Marvel Comics wydało dwu-zeszytowy komiks powiązany Thor: The Dark World Prelude, za którego scenariusz odpowiadali Christopher Yost i Craig Kyle, a za rysunki Scott Eaton i Ron Lim[64]. W 2017 roku ukazała się adaptacja filmu jako część cztero-zeszytowego komiksu Thor: Ragnarok Prelude[65].

4 maja 2016 roku został wydany cyfrowo Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Thor: The Dark World, który zawiera fakty dotyczące filmu, porównania do komiksów, oraz informacje produkcyjne[3]. 13 grudnia 2017 roku udostępniono drukiem wydanie zbiorcze, zatytułowane Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Good, The Bad, The Guardians, w którym znalazła się także treść tego przewodnika[66].

Wydanie[edytuj | edytuj kod]

Obsada i twórcy podczas premiery w Londynie

Światowa premiera Thor: Mroczny świat miała miejsce 22 października 2013 roku w Londynie w Odeon Leicester Square[67]. Amerykańska premiera odbyła się 4 listopada w El Capitan Theatre w Los Angeles[68]. W obu wydarzeniach uczestniczyła obsada i ekipa produkcyjna filmu, oraz zaproszeni specjalni goście. Premierom tym towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych[67][68].

Film zadebiutował dla szerszej publiczności 30 października, między innymi w Wielkiej Brytanii[69], Belgii, Korei Południowej i we Francji. Następnego dnia pojawił się w Niemczech, Izraelu, Australii, Nowej Zelandii i w Rosji. 1 listopada zadebiutował między innymi w Brazylii, Meksyku i Turcji[70]. W Stanach Zjednoczonych, Kanadzie[35], Chinach, Indiach[70] i w Polsce pojawił się 8 listopada[71]. We Włoszech zadebiutował 20 listopada, a w Japonii dostępny był dopiero od 1 lutego 2014 roku[70].

Początkowo amerykańska data premiery zapowiedziana była na 26 lipca 2013 roku[6]. Później dwukrotnie była ona przesuwana, początkowo na 15 listopada[30], a następnie przyspieszona o tydzień, na 8 listopada[35].

Film został wydany cyfrowo w Stanach Zjednoczonych 4 lutego 2014 roku przez Walt Disney Studios Home Entertainment, a 25 lutego tego samego roku na nośnikach DVD i Blu-ray[72]. W Polsce został on wydany 2 grudnia tego samego roku przez Galapagos[73]. Wersja Blu-ray zawiera film krótkometrażowy Niech żyje król (oryg. All Hail the King) z serii Marvel One-Shots, który bezpośrednio nawiązuje do wydarzeń z filmu Iron Man 3[72].

8 grudnia 2015 roku został wydany również w 13-dyskowej wersji kolekcjonerskiej Marvel Cinematic Universe: Phase Two Collection, która zawiera 6 filmów Fazy Drugiej[74], a 15 listopada 2019 roku w specjalnej wersji zawierającej 23 filmy franczyzy tworzące The Infinity Saga[75].

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Box office[edytuj | edytuj kod]

Thor: Mroczny świat mając budżet wynoszący 170 milionów dolarów[70] w pierwszym tygodniu wyświetlania zarobił na świecie ponad 109 milionów dolarów[76]. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie zarobił w weekend otwarcia prawie 86 milionów[77]. Jego łączny przychód z biletów na świecie osiągnął prawie 655 milionów dolarów, z czego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie zarobił ponad 205 milionów[70].

Do największych rynków należały: Chiny (55,3 miliona), Rosja (35,7 miliona), Brazylia (27,8 miliona), Wielka Brytania (26,2 miliona), Meksyk (23,9 miliona), Francja (22,3 miliona), Korea Południowa (21,1 miliona), Australia (20,5 miliona) i Niemcy (20,4 miliona). W Polsce w weekend otwarcia film zarobił ponad milion dolarów, a w sumie prawie 3,2 miliona[70].

Krytyka w mediach[edytuj | edytuj kod]

Film spotkał się z przeważnie pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 66% z 282 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,2/10[78]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 44 recenzji wyniosła 54 punkty na 100[79]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A- w skali od F do A+[77].

Ben Child z „The Guardian” powiedział: „Dzięki imponującej zbiorowej charyzmie Hiddlestona i Hemswortha, Thor: Mroczny świat jest daleki od zabicia tej franczyzy”[80]. Alonso Duralde z „The Wrap” stwierdził, że: „Thor: Mroczny świat dostarcza nieziemskiej akcji, romansu i humoru – przewyższając swojego poprzednika”[81]. Frank Lovece z Film Journal International napisał: „Czy to źle, że najlepszą relacją w Thor: Mroczny świat jest ta pomiędzy tytułowym nordyckim bogiem – superbohaterem, a jego adoptowanym bratem Lokim? Nie ujmując zwyciężczyni Oskara, (...) jest to komplikacja miłości i nienawiści pomiędzy Thorem, a przebiegłym bogiem Lokim, od której nie można oderwać oczu”[82]. Leslie Felperin z „The Hollywood Reporter” napisał: „Mając projekt tak mocno nadzorowany przez jego studio, trudno powiedzieć, ile reżyserowi Alanowi Taylorowi należy przypisać lub go winić za końcowy rezultat”[83]. Justin Chang z „Variety” stwierdził: „ta czerstwa, bezosobowa wizytówka z efektami wizualnymi okazuje się wystarczająco prężna i bezpretensjonalna, aby zrównoważyć gulasz z innych pochodnych elementów fantasy / akcji”[84]. Jeannette Catsoulis z „The New York Times” napisała: „sceny bitewne są równie pozbawione ciepła i spójności, jak główna historia miłosna”[85].

Bartosz Tomaszewski z Movies Room stwierdził: „Jak na tego typu produkcję, ta nawet trzyma się kupy. Z tym, że kto tu się przejmuje ewentualnymi nieścisłościami fabularnym? Tu liczy się dobra zabawa. A takiej Thor: Mroczny Świat nawet potrafi dostarczyć”[86]. Łukasz Muszyński z portalu Filmweb napisał: „Pod względem tempa akcji oraz rozmachu Mroczny świat nie odstaje od standardu wyznaczonego przez Marvela w poprzednich produkcjach. Fabularne przestoje zdarzają się tu rzadko i zaostrzają tylko apetyt na kolejne sceny ekranowej rozwałki”[87]. Łukasz Rojgosz z tygodnika „Newsweek” stwierdził: „Niestety, sam Loki, postać jedynie drugoplanowa, to zdecydowanie za mało, aby pociągnąć cały film. Dlatego oglądając nowego „Thora” aż ma się ochotę krzyknąć z oburzenia: na Odyna!”[88]. Kamil Śmiałkowski z serwisu Stopklatka.pl napisał: „... oto Marvel dał nam kolejne dwie godziny dobrej komiksowej rozrywki. Warto ten film zobaczyć dla świetnego Lokiego, dla nowatorsko pokazanych elfów, dla kilku niezłych ról drugoplanowych (ja np. jako fan sitcomu Dwie spłukane dziewczyny ucieszyłem się widząc Kat Dennings grającą właściwie taki sam charakter). Ale Rene Russo, Stellan Skarsgard czy Ray Stevenson też dobrze sobie radzą. Choć muszę przyznać, że na wielką i nieoczekiwaną gwiazdą tego filmu wyrasta Mjornir – młot Thora. Dlaczego? A to już musicie sami zobaczyć. Warto”[89].

Nominacje[edytuj | edytuj kod]

Rok Ceremonia Kategoria Nominowani Rezultat Przypis
2014
People’s Choice Awards Ulubiony film z końca roku Thor: Mroczny świat Nominacja [90]
ABFF Hollywood Awards Artysta roku Idris Elba Nominacja [91]
Empire Awards Najlepszy aktor drugoplanowy Tom Hiddleston Nominacja [92]
Saturn Awards Najlepsza adaptacja komiksu Thor: Mroczny świat Nominacja [93]
Najlepszy aktor drugoplanowy Tom Hiddleston Nominacja
Najlepsze kostiumy Wendy Partridge Nominacja
Najlepsza charakteryzacja Karen Cohen, David White, Elizabeth Yianni-Georgiou Nominacja
Najlepsze efekty specjalne Jake Morrison, Paul Corbould, Mark Breakspear Nominacja
MTV Movie Awards Najlepszy występ bez koszuli Chris Hemsworth Nominacja [94]
Najlepszy bohater Chris Hemsworth Nominacja
Ulubiona postać Tom Hiddleston Nominacja
BET Awards Najlepszy aktor Idris Elba Nominacja [95]
Teen Choice Awards Ulubiony film fantasy / fantastycznonaukowy Thor: Mroczny świat Nominacja [96]
Ulubiony aktor w filmie fantastycznonaukowy / fantasy Chris Hemsworth Nominacja
Ulubiona aktorka w filmie fantastycznonaukowy / fantasy Natalie Portman Nominacja

Kontynuacje[edytuj | edytuj kod]

 Osobne artykuły: Thor: RagnarokThor: Miłość i grom.

W październiku 2013 roku Kevin Feige poinformował, że planowana jest kontynuacja[97]. Thor: Ragnarok został oficjalnie potwierdzony w październiku 2014 roku[98]. W październiku 2015 ujawniono, że Taika Waititi został zatrudniony na stanowisko reżysera filmu[99]. Scenariusz napisali Eric Pearson, Craig Kyle i Christopher Yost. Film miał premierę w 2017 roku. W tytułowej roli powrócił Chris Hemsworth, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Tom Hiddleston, Cate Blanchett, Idris Elba, Jeff Goldblum, Tessa Thompson, Karl Urban, Mark Ruffalo i Anthony Hopkins[100].

W lipcu 2019 roku poinformowano, że Waititi zajmie się reżyserią czwartej części[101]. W tym samym miesiącu Feige oficjalnie zapowiedział Thor: Miłość i grom[102]. Waititi odpowiadał również za jego scenariusz. Film miał premierę w 2022 roku[103]. W tytułowej roli powrócił ponownie Hemsworth, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Thompson, Portman, Alexander, Christian Bale i Russell Crowe[104].

Hemsworth ponadto zagrał Thora w filmach Avengers: Czas Ultrona z 2015[105], Avengers: Wojna bez granic z 2018[106] i Avengers: Koniec gry z 2019[107].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Thor: The Dark World (12A). British Board of Film Classification. [dostęp 2013-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-28)]. (ang.).
  2. a b New MCU Timelines Arrive on Disney+. marvel.com, 2024-02-08. [dostęp 2024-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-11)]. (ang.).
  3. a b c d e f g O’Sullivan2016 ↓.
  4. a b c d e f Alan Taylor, Thor: Mroczny świat, Walt Disney Studios Motion Pictures.
  5. Jacek Stankiewicz: „Thor: Mroczny świat”: obsada polskiego dubbingu. Polski-Dubbing.pl. [dostęp 2013-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-03)]. (pol.).
  6. a b c d Mike Fleming Jr: Marvel And Disney Setting 'Thor 2' For Summer 2013; Chris Hemsworth's Back But Kenneth Branagh Won't Return. Deadline Hollywood. [dostęp 2011-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  7. a b c Mike Fleming Jr: TOLDJA! Patty Jenkins Confirmed As 'Thor 2' Director. Deadline Hollywood. [dostęp 2011-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-07)]. (ang.).
  8. a b Kara Warner: 'Thor 2' Director Not Set Yet, Says Tom Hiddleston. MTV. [dostęp 2011-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-22)]. (ang.).
  9. a b Mike Fleming Jr: Anthony Hopkins Up For 'Red 2' Villain; Can 'Thor' Sequel Dates Work?. Deadline Hollywood. [dostęp 2012-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-07)]. (ang.).
  10. a b Stefan Pape: King of Devil’s Island Interview – Stellan Skarsgård. HeyUGuys. [dostęp 2012-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-30)]. (ang.).
  11. a b Christina Radish: Idris Elba Confirms He’s Returning for Thor 2; Says He’d Like to Learn More About Heimdall in Sequel. Collider. [dostęp 2012-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-05)]. (ang.).
  12. a b Mike Fleming Jr: We Have A 'Thor 2' Villain: Christopher Eccleston To Play Malekith The Accursed. Deadline Hollywood. [dostęp 2012-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-27)]. (ang.).
  13. a b c Dave McNary: ‘Thor’ hammers Akinnuoye-Agbaje into villain role. Variety. [dostęp 2012-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-22)]. (ang.).
  14. a b James Hibberd: Ray Stevenson joins 'Dexter' season seven. Entertainment Weekly. [dostęp 2012-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-25)]. (ang.).
  15. a b c d Noelene Clark: ‘Thor: The Dark World’: Christopher Eccleston is villain Malekith. Los Angeles Times. [dostęp 2012-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-16)]. (ang.).
  16. a b Marc Malkin: Thor’s Chris Hemsworth: "He's Huge," Gushes Costar. E! Entertainment. [dostęp 2011-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-06)]. (ang.).
  17. Mark Lukenbill: Interview: Chris O’Dowd on Shooting ‘The Sapphires’ in Vietnam and Taking a Role in ‘Thor 2’ for Fun. Indie Wire. [dostęp 2013-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-23)]. (ang.).
  18. Ed Fortune: Interview: Jonathan Howard. Starburst Magazine. [dostęp 2013-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-15)]. (ang.).
  19. Rob Keyes: Thor 2 The Dark World Official Still Photo Asgardian Screens. Screen Rant. [dostęp 2013-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-11)]. (ang.).
  20. Danny Meegan: 8 Actors Who Played Multiple Roles In The Marvel Cinematic Universe – 3. Tony Curran. What Culture. [dostęp 2017-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  21. a b Dave Trumbore: Thor: The Dark World Adds Richard Brake and Clive Russell as Captain of the Elite Einherjar and Thor’s Brother Tyr, the God of War. Collider. [dostęp 2012-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  22. NTF Scoop – Stan Lee Confirms Cameo in Thor: The Dark World. Nuke The Fridge. [dostęp 2012-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).
  23. Kevin Sullivan: ‘Thor: The Dark World': You Won’t Believe The Story Behind The Cameo. MTV. [dostęp 2013-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  24. James Wheatley: Guardians of the Galaxy Interview with Ophelia Lovibond. Flicks and the City. [dostęp 2014-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  25. Jim Vejvoda: Marvel: What's Next After Avengers?. IGN. [dostęp 2011-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-01)]. (ang.).
  26. Jen Yamato: Chris Hemsworth and Co. on Avengers Ego-Clashing and Thor Sequel Plans. Movieline. [dostęp 2011-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-16)]. (ang.).
  27. Mike Fleming Jr: 'Thor 2' To Be Scripted By Don Payne. Deadline Hollywood. [dostęp 2011-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  28. Marc Graser, Justin Kroll: Brian Kirk in talks to direct ‘Thor 2’. Variety. [dostęp 2011-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-20)]. (ang.).
  29. Marc Graser, Justin Kroll: Patty Jenkins in talks to helm ‘Thor 2’. Variety. [dostęp 2011-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-25)]. (ang.).
  30. a b Kim Masters: Official: Disney’s 'Lone Ranger' Sets May 31, 2013 Release Date. The Hollywood Reporter. [dostęp 2011-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-13)]. (ang.).
  31. Mike Fleming Jr: Director Patty Jenkins Exits Marvel’s 'Thor 2'. Deadline Hollywood. [dostęp 2011-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-30)]. (ang.).
  32. Borys Kit, Kim Masters: 'Thor 2' Closing in on New Director and Writer (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2011-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-21)]. (ang.).
  33. Matthew Belloni: 'Game of Thrones' Director Alan Taylor Chosen for 'Thor 2'. The Hollywood Reporter. [dostęp 2011-12-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-21)]. (ang.).
  34. Mike Fleming Jr: Robert Rodat To Rewrite 'Thor 2'. Deadline Hollywood. [dostęp 2012-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-29)]. (ang.).
  35. a b c Dave McNary: ‘Lone Ranger’ to get July 2013 release. Variety. [dostęp 2012-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-17)]. (ang.).
  36. Jim Vejvoda: Comic-Con: Thor 2 Title Buzz and Ant-Man Footage!. IGN. [dostęp 2012-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-24)]. (ang.).
  37. Adam Chitwood: Official Synopsis for Thor: The Dark World Revealed. Collider. [dostęp 2012-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
  38. Justin Kroll, Marc Graser: Mikkelsen in talks for ‘Thor 2’ villain role. Variety. [dostęp 2012-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-20)]. (ang.).
  39. Borys Kit: 'Thor 2' Eyes 'Chuck' Star Zachary Levi (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2012-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  40. Hugh Armitage: 'Thor 2': Mads Mikkelsen won't be villain. Digital Spy. [dostęp 2012-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-04)]. (ang.).
  41. Louise Saunders: Filming for Thor 2: The Dark World gets underway in Surrey... but where is star Chris Hemsworth?. Daily Mail. [dostęp 2012-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-19)]. (ang.).
  42. TJ Dietsch: Thor: The Dark World Filming in UK As 'Thursday Mourning'. CBR.com. [dostęp 2012-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-25)]. (ang.).
  43. Chris Hemsworth Arrives to Shoot ‘Thor’ in Iceland. Iceland Review. [dostęp 2012-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-28)]. (ang.).
  44. Photos from the Thor 2 filming in Greenwich. Greenwich.co.uk. [dostęp 2012-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  45. a b c Thor: The Dark World Production Notes (PDF). Business Insider / Marvel Studios. [dostęp 2013-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-21)]. (ang.).
  46. Jason Huskins: That’s A Wrap: Thor – The Dark World. WordPress. [dostęp 2013-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-04)]. (ang.).
  47. Roth Cornet: Kat Dennings: Thor: the Dark World Heads Into Reshoots. IGN. [dostęp 2012-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  48. Alex Suskind: What Did Thor 2’s Post-Credits Scene Mean?. Vulture. [dostęp 2013-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
  49. a b Ian Failes: The dark side: behind the VFX of Thor: The Dark World. FX Guide. [dostęp 2013-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-17)]. (ang.).
  50. ScoreKeeper Chats All Things Scottish With BRAVE Composer Patrick Doyle!!. Ain’t it Cool. [dostęp 2012-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
  51. Carter Burwell to Score ‘Thor: The Dark World’. Film Music Reporter. [dostęp 2013-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-29)]. (ang.).
  52. Jen Yamato: Composer Carter Burwell Departs Marvel’s ‘Thor: The Dark World’. Deadline Hollywood. [dostęp 2013-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  53. Brian Tyler to Score ‘Thor: The Dark World’. Film Music Reporter. [dostęp 2013-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-29)]. (ang.).
  54. Quick Review: Thor: The Dark World. Music Behind The Screen. [dostęp 2013-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-13)]. (ang.).
  55. Spotlight on Tori Letzler (Composer & Vocalist). Heavyocity. [dostęp 2021-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-04)]. (ang.).
  56. ‘Thor: The Dark World’ Soundtrack Details. Film Music Reporter. [dostęp 2013-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-28)]. (ang.).
  57. Mark Hughes: 'Thor: The Dark World' Trailer Released, Fuels Marvel Marketing Machine. Forbes. [dostęp 2013-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-26)]. (ang.).
  58. Gina McIntyre: Comic-Con: Tom Hiddleston talks ‘top-secret’ Loki Marvel panel stunt. Los Angeles Times. [dostęp 2013-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-22)]. (ang.).
  59. New Thor Trailer to Debut During YouTube's Geek Week. marvel.com. [dostęp 2013-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-25)]. (ang.).
  60. Rebecca Ford: D23: Disney Brings Out Angelina Jolie for 'Maleficent,' Screens New Footage of 'Saving Mr. Banks'. The Hollywood Reporter. [dostęp 2013-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-28)]. (ang.).
  61. James Gilmour: Thor: The Dark World – The Official Game Review. App Spy. [dostęp 2013-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-20)]. (ang.).
  62. Silas Lesnick: CS Explores Disneyland’s Thor: The Dark World Attraction, Treasures of Asgard. Coming Soon. [dostęp 2013-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-07)]. (ang.).
  63. Marvel’s Thor: The Dark World Prelude 2 (2012) #1. marvel.com. [dostęp 2013-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-26)]. (ang.).
  64. Marvel’s Thor: The Dark World Prelude 2 (2012) #2. marvel.com. [dostęp 2013-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-05)]. (ang.).
  65. Marvel’s Thor: Ragnarok Prelude (2017) #4. marvel.com. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-02)]. (ang.).
  66. Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Good, The Bad, The Guardians HC (Hardcover). marvel.com. [dostęp 2020-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-26)]. (ang.).
  67. a b Mingle with the stars at the premiere of Thor: The Dark World. The Sun. [dostęp 2013-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-13)]. (ang.).
  68. a b Premiere Of Marvel’s ‘Thor: The Dark World’ – Arrivals. The Delite. [dostęp 2013-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-05)]. (ang.).
  69. Matt Maytum: New trailer for Thor: The Dark World reveals extra footage. Games Radar. [dostęp 2013-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-05)]. (ang.).
  70. a b c d e f Thor: The Dark World. Box Office Mojo. [dostęp 2021-02-04]. (ang.).
  71. "Thor: Mroczny świat" w kinach od 8 listopada (wideo). Wirtualnemedia.pl. [dostęp 2013-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-24)]. (pol.).
  72. a b Nick Venable: Thor: The Dark World Hammers Home A Packed Blu-Ray Set This February. Cinema Blend. [dostęp 2014-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-30)]. (ang.).
  73. Thor: Mroczny swiat (DVD). Galapagos. [dostęp 2021-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-28)]. (pol.).
  74. Marvel Cinematic Universe Phase Two Box Set Coming Exclusively to Amazon December 8. marvel.com. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-04)]. (ang.).
  75. Gina Carbone: MCU Infinity Saga Box Sets Quickly Sold Out, And Fans Complain They're Damaged. Cinema Blend. [dostęp 2019-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-16)]. (ang.).
  76. Pamela McClintock: Box Office: 'Thor: The Dark World' Opens to Huge $109.4 Million Overseas. The Hollywood Reporter. [dostęp 2013-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-28)]. (ang.).
  77. a b Ray Subers: Weekend Report: 'Thor' Sequel Gets Boost from 'The Avengers'. Box Office Mojo. [dostęp 2013-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  78. Thor: The Dark World. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-02-04]. (ang.).
  79. Thor: The Dark World. Metacritic. [dostęp 2021-02-04]. (ang.).
  80. Ben Child: Thor: The Dark World – first look review. The Guardian. [dostęp 2013-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-01)]. (ang.).
  81. Alonso Duralde: ‘Thor: The Dark World’ Review: A Stirring, If Not Mighty, Return for the Thunder God (Video). The Wrap. [dostęp 2013-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-22)]. (ang.).
  82. Frank Lovece: Film Review: Thor: The Dark World. Film Journal International. [dostęp 2013-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-29)]. (ang.).
  83. Leslie Felperin: Thor: The Dark World: Film Review. The Hollywood Reporter. [dostęp 2013-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-02)]. (ang.).
  84. Justin Chang: Film Review: ‘Thor: The Dark World’. Variety. [dostęp 2013-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-24)]. (ang.).
  85. Jeannette Catsoulis: The Hammer Resurgent. The New York Times. [dostęp 2011-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  86. Bartosz Tomaszewski: Recenzja filmu Thor: Mroczny świat (2013). Movies Room. [dostęp 2013-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  87. Łukasz Muszyński: Bóg wojny. Filmweb. [dostęp 2013-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-03)]. (pol.).
  88. Łukasz Rojgosz: Thor: Mroczny świat – Cierpienia nordyckiego boga [Recenzja]. Newsweek. [dostęp 2013-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-11)]. (pol.).
  89. Kamil Śmiałkowski: „Thor: Mroczny świat”: Między młotem a komiksem. Stopklatka.pl. [dostęp 2013-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-05)]. (pol.).
  90. Chris E. Hayner: People’s Choice Awards 2014 – Full winners list. Zap2It. [dostęp 2014-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-17)]. (ang.).
  91. 2014 ABFF Hollywood Awards Nominees Announced. PR Newswire. [dostęp 2014-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-13)]. (ang.).
  92. The Hobbit on a quest for Empire Awards. BBC. [dostęp 2014-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-01)]. (ang.).
  93. Nikara Johns: ‘Gravity,’ ‘The Hobbit: The Desolation of Smaug’ Lead Saturn Awards Noms. Variety. [dostęp 2014-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  94. Brent Lang: MTV Movie Awards 2014: Complete List of Winners and Nominees. The Wrap. [dostęp 2014-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-14)]. (ang.).
  95. Tony Maglio: BET Awards 2014: The Complete List of Nominees. The Wrap. [dostęp 2014-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-12)]. (ang.).
  96. Christy Khoshaba: 2014 Teen Choice Awards: Complete list of nominees. Los Angeles Times. [dostęp 2014-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-31)]. (ang.).
  97. Jim Vejvoda: Marvel Studios Boss Kevin Feige on the Possibility of Thor 3. IGN. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-02)]. (ang.).
  98. Rebecca Ford, Borys Kit: Marvel Reveals Complete Phase 3 Plans, Dates 'Black Panther,' 'Inhumans,' ‘Avengers: Infinity War’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  99. Mike Fleming Jr: Mark Ruffalo Bringing Hulk Into ‘Thor: Ragnarok’. Deadline Hollywood. [dostęp 2015-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-08)]. (ang.).
  100. Peter Debruge: Film Review: ‘Thor: Ragnarok’. Variety. [dostęp 2017-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  101. Borys Kit: Taika Waititi to Direct 'Thor 4' (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  102. Aaron Couch: Marvel Unveils Post-'Endgame’ Slate with ‘Eternals’, ‘Shang-Chi’ and Multiple Sequels. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  103. Rachel Paige: Update: Marvel Studios Upcoming Films Release Dates. marvel.com. [dostęp 2021-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-18)]. (ang.).
  104. Mike Cecchini: New Thor: Love and Thunder Trailer Breakdown – Gorr, Zeus, Jane, and More!. Den of Geek. [dostęp 2022-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-24)]. (ang.).
  105. Scott Foundas: Film Review: ‘Avengers: Age of Ultron’. Variety. [dostęp 2015-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-25)]. (ang.).
  106. Owen Gleiberman: Film Review: ‘Avengers: Infinity War’. Variety. [dostęp 2018-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-30)]. (ang.).
  107. Peter Debruge: Film Review: ‘Avengers: Endgame’. Variety. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]