Tiputinia foetida

*Tiputinia foetida*
	; Tiputinia foetida
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	pochrzynowce
Rodzina	Thismiaceae
Rodzaj	Tiputinia
Gatunek	Tiputinia foetida
	Nazwa systematyczna
	Tiputinia foetida P.E.Berry & C.L.Woodw.; Taxon 56: 158 (2007)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tiputinia foetida P.E.Berry & C.L.Woodw. – gatunek roślin bezzieleniowych z monotypowego rodzaju Tiputinia z rodziny Thismiaceae, endemiczny dla wschodniego Ekwadoru^[3].

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od nazwy centrum badawczego Tiputini Biodiversity Station, znajdującego się w prowincji Orellana we wschodnim Ekwadorze, na terenie którego odkryto tę roślinę. Epitet gatunkowy foetidus w języku łacińskim oznacza cuchnący i odnosi się do odoru kwiatu^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Tiputinia foetida jest rośliną bezlistną, żyjącą pod ziemią. Jedynym organem wyrastającym ponad powierzchnię gruntu jest kwiat.

Kłącze: Słabo rozgałęzione, pionowo rosnące, cylindryczne, o długości 6,5 cm i średnicy 4 mm.

Liście: Roślina bezlistna.

Kwiaty: Pojedynczy, regularny, o średnicy 4,5–5 cm, 6-pręcikowy. Okwiat pojedynczy, złożony z 6 oliwkowozielonych, prześwitujących listków. Pręciki pomarańczowe, wyrastające z nasady listków, zakrzywione pod kątem prostym w kierunku środka kwiatu. Nitki pręcików u nasady poszerzone, z 4–6 parami prostopadłych włosków. Pylniki wąsko eliptyczne. Słupek piramidalny, o trójkątnych bokach^[4].

Owoce: Nieznane.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Wieloletnie, myko-heterotroficzne geofity ryzomowe. Rośliny kwitną przez kilka dni. Kwiaty wydają obrzydliwy odór zgniłej ryby, przywabiający muchówki, chrząszcze, mrówki i niewielkie osy^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-02-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Catherine L.C.L. Woodward Catherine L.C.L., Paul E.P.E. Berry Paul E.P.E., Tiputinia foetida, a new mycoheterotrophic genus of Thismiaceae from Amazonian Ecuador, and a likely case of deceit pollination, „Taxon”, 56 (1), 2007, s. 157-162, JSTOR: 25065746 (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia w serwisie autorki

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).

[kew-3] Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-02-11]. (ang.).

[rev-4] Catherine L.C.L. Woodward Catherine L.C.L., Paul E.P.E. Berry Paul E.P.E., Tiputinia foetida, a new mycoheterotrophic genus of Thismiaceae from Amazonian Ecuador, and a likely case of deceit pollination, „Taxon”, 56 (1), 2007, s. 157-162, JSTOR: 25065746 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]