Tomice (gmina)

Tomice
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	wadowicki
TERC	1218082
Siedziba	Tomice
Wójt	Witold Grabowski
Powierzchnia (2017)	41,53 km²
Populacja (2017); • liczba ludności	; 8011
• gęstość	193 os./km²
Nr kierunkowy	33
Tablice rejestracyjne	KWA
	Adres urzędu:Tomice ul. Wadowicka 51; 34-100 Tomice
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	6
Liczba miejscowości	6
	Położenie na mapie powiatu;
	49°54′04″N 19°29′09″E/49,901111 19,485833
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Tomice – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bielskim. Leży wzdłuż dolnego biegu rzeki Skawy w obszarze Karpat Zachodnich. Siedzibą gminy są Tomice.

W 2016 roku gminę zamieszkiwało 8011 osób^[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Teren dzisiejszej gminy Tomice do 1179 r. był w całości częścią Ziemi Krakowskiej. Później zachodnia jej część znalazła się we władaniu opolskich Piastowiczów, a od 1274 r. w posiadaniu książąt śląskich z Cieszyna, Oświęcimia i Zatora. W XIV wieku obszar ten pozostawał w lennej zależności od monarchów czeskich. Pogranicze Śląska i Małopolski było miejscem wzmożonej akcji osadniczej na przełomie XIII i XIV wieku. Wówczas to pojawiły się wszystkie miejscowości objęte teraz granicami gminy Tomice. Potwierdzenie swego bytu znajdują w następujących latach: Lgota – w 1380 r., Radocza – w 1326 r., Tomice – w 1389 r., Witanowice – w 1317 r., Woźniki – w 1239 r., Zygodowice – w 1313 r. W okresie od 1445 r. do 1564 r. wchodziły w skład księstwa zatorskiego, następnie (do 1772 r.) należały do powiatu śląskiego z siedzibą władz w Oświęcimiu. Dalsze lata przynoszą przynależność do powiatów w Zatorze i w Kętach oraz cyrkułu w Myślenicach. Zaborca austriacki włączył je również do diecezji rzymskokatolickiej w Tarnowie. Od 1819 r. tereny obecnej gminy Tomice pozostają w granicach cyrkułu wadowickiego, a od 1867 r. do chwili obecnej w obrębie powiatu wadowickiego (z przerwami w latach 1939–1945 i 1975–1998). Okres hitlerowskiej okupacji przyniósł podział tego terenu na linii rzeki Skawy na obszary włączone do Rzeszy Niemieckiej i Generalnego Gubernatorstwa. W 1973 r. w miejsce gromad: Radocza, Witanowice i Woźniki utworzono Gminę Tomice.

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002^[2] gmina Tomice ma obszar 41,73 km², w tym:

użytki rolne: 70%
użytki leśne: 13%

Gmina stanowi 6,46% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane za 2014:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	7886	100	3885	49,26	4001	50,73
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	187,7		92,5		95,2

Liczba ludności w 2015 roku:

Lgota – 440 mieszkańców
Radocza – 1812
Tomice – 2641
Witanowice – 1321
Woźniki – 1286
Zygodowice – 445

Piramida wieku mieszkańców gminy Tomice w 2014 roku^[3].

Miejscowości[edytuj | edytuj kod]

Na terenie gminy znajduje się 6 sołectw we wsiach: Lgota, Radocza, Tomice, Witanowice, Woźniki, Zygodowice.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Brzeźnica, Spytkowice, Wadowice, Wieprz, Zator

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r.. stat.gov.pl. [dostęp 2017-08-12].
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
↑ Gmina Tomice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[statgov-1] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2017 r.. stat.gov.pl. [dostęp 2017-08-12].

[pl-regioset-2] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].

[populacja2016-3] Gmina Tomice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[c-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ podczas okupacji 1939–45 włączono do III Rzeszy (rejencja katowicka); nawias oznacza gminę zniesioną w GG (w III Rzeszy obowiązywały gminy jednostkowe)

[a-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f podczas okupacji 1939–45 włączono do Landkreis Krakau

[b-6] zas okupacji 1939–45 włączono do Landkreis Neumarkt

[1]

[2]

[3]

[A]

[B]

[C]

Siedziba gminy	Tomice
Wsie	Lgota Radocza Witanowice Woźniki Zygodowice
Integralne części wsi	Byk Czwarta Dalachówka Derpowizna Dół (Radocza) Dół (Woźniki) Dół (Zygodowice) Dział Folwark Góra (Radocza) Góra (Woźniki) Góra (Zygodowice) Grudki Hornikówka Jasionek Łęg (Radocza) Łęg (Tomice) Łęg (Woźniki) Miasto Nawsie Nowy Świat Ochentał Osiczyna Pagór Patryja Piekło Pod Krzemionką Podlas Podlesie Potok Przygórze Przymiarek Pustki Radwany Redz Rzeki Rzyczki Skawisko Trybulec Widów Wieńce Wilkowice Zagórze

Miasta	Andrychów Kalwaria Zebrzydowska Wadowice
Gminy miejsko-wiejskie	Andrychów Kalwaria Zebrzydowska Wadowice
Gminy wiejskie	Brzeźnica Lanckorona Mucharz Spytkowice Stryszów Tomice Wieprz

Przynależność wojewódzka	woj. krakowskie (1920–39) woj. krakowskie (1945–75)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Andrychów (od 1934) Kalwaria Zebrzydowska (od 1934) Lanckorona (do 1934) Maków Podhalański (od 1934) Wadowice Zator (← od 1932)
Miasteczka (1920–34)	Andrychów (→) Kalwaria Zebrzydowska (→) Maków Podhalański (← od 1932; →)
Gminy miejskie (1920–39 i 1945–75)	Andrychów^[A] Kalwaria (Zebrzydowska)^[B] Lanckorona (1926–34) Maków Podhalański^[C] (← 1932–55 →) Wadowice^[A] Zator^[A] (← 1932–50 →)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39, 1945–54 i 1973–75)	Andrychów^[A] Brody (od 1973) Brzeźnica^[B] Budzów (1945–54) Chocznia (1946–54) Kalwaria (do 1939^[B] i 1945–54) Lanckorona (od 1973) Maków^[C] (do 1954) Mucharz^[A] Ryczów (1945–54) Spytkowice^[A] (do 1945 i od 1973) Stryszów^[B] Tomice (od 1973) Wadowice (do 1939^[B]^[A] i 1945–54) Wieprz^[A] Zator^[A] (do 1950 →) Zawoja^[C] (do 1954) Zembrzyce^[B] (do 1945 i 1949–54)
Gromady (1954–72)	Andrychów (1959–72) Bachowice (1954–60) Barwałd (1954–72) Biała (1954–55 →) Bieńkówka (1954–55 →) Brody (1954–59) Brody (1967–72) Brzeźnica (1954–72) Budzów (1954–55 →) Chocznia (1954–72) Frydrychowice (1954–72) Gierałtowice (1954–61) Głębowice (1954–61) Grzechynia (1954–55 →) Harbutowice (1954–55 →) Inwałd (1954–72) Izdebnik (1954–61) Jachówka (1954–55 →) Jaroszowice (1954–68) Juszczyn (1954–55 →) Kalwaria Zebrzydowska (1959–66) Klecza Dolna (1954–61) Lanckorona (1954–72) Leńcze (1954–61) Łękawica (1954–61) Marcyporęba (1954–61) Mucharz (1954–72) Palcza (1954–55 →) Paszkówka (1954–72) Ponikiew (1954–60) Przytkowice (1954–72) Radocza (1960–72) Roczyny (1954–61) Ryczów (1954–72) Rzyki (1954–59) Skawica (1954–55 →) Spytkowice (1954–72) Stronie (1954–68) Stryszów (1954–72) Sułkowice (1954–59) Śleszowice (1954–55 →) Świnna Poręba (1954–57) Targanica (Targanice) (1954–72) Tarnawa Dolna (1954–55 →) Tłuczań (1954–61) Tomice (1954–60) Wadowice (1969–72) Wieprz (1954–72) Witanowice (1954–61) Woźniki (1954–60) Wysoka (1954–68) Zagórnik (1954–59) Zawoja (1954–55 →) Zebrzydowice (1954–59) Zembrzyce (1954–55 →) Żarnówka (1954–55 →)