Torchlight II

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Torchlight II
Producent

Runic Games[1]

Wydawca

Perfect World

Dystrybutor

PL: Cenega[1]

Seria gier

Torchlight

Projektant

Travis Baldree[1]

Kompozytor

Matt Uelmen

Silnik

OGRE[2]

Wersja

1.21.x.1
(Brak daty wydania) [±]

Data wydania

20 września 2012[1]

Gatunek

hack and slash
fabularna gra akcji[1]

Tryby gry

jednoosobowa, wieloosobowa

Kategorie wiekowe

PEGI: 12[1]

Język

angielski, rosyjski, polski

Wymagania sprzętowe
Platforma

OS X, Linux, Microsoft Windows

Nośniki

dystrybucja cyfrowa
DVD (1)[1]

Wymagania

Pentium 4 1.4 GHz,1 GB RAM (2 GB RAM - Vista/7), karta grafiki 256 MB (GeForce 7900 GTX lub lepsza), 1.2 GB HDD, Windows XP/Vista/7[1]

Kontrolery

mysz i klawiatura

Poprzednik

Torchlight

Kontynuacja

Torchlight III

Strona internetowa

Torchlight IIgra komputerowa z gatunku hack and slash stworzona przez Runic Games. Jest to kontynuacja gry Torchlight wydanej trzy lata wcześniej. Wprowadza możliwość grania z innymi osobami w trybie wieloosobowym. Fabuła koncentruje się na odnalezieniu postaci alchemika, który został opętany przez mroczne siły. Kontynuacją jest Torchlight III z 2020 roku.

Prace nad grą zostały zapowiedziane w sierpniu 2010 roku. Wydanie gry miało odbyć się wiosną 2011 roku, ale było kilkukrotnie przekładane. Ostatecznie premiera miała miejsce 20 września 2012 roku. Grę wydano także na system OS X 2 lutego 2015 roku oraz na Linuxa 4 marca 2015 roku.

Gra została dobrze odebrana przez krytyków, uzyskując średnią ocen 88/100 w serwisie Metacritic. Chwalono wciągającą rozgrywkę, natomiast skrytykowano słabą fabułę i bohaterów niezależnych. Torchlight II przyznano kilka wyróżnień między innymi tytuł „Best PC Role-Playing Game” od redakcji serwisu IGN.

Fabuła[edytuj | edytuj kod]

Akcja gry rozgrywa się kilka lat po wydarzeniach z pierwszej części. Po śmierci smoka Ordraka, Alchemik kradnie jego serce po czym zostaje opętany. Wychodząc na powierzchnię, niszczy tytułowe miasto Torchlight i ucieka[1]. Kolejnym celem protagonisty staje się osada Enklawa, jednak rządca Eldrayn odpiera jego atak. Następnie Alchemik kieruje się do okolic pustynnego miasta Zeryfesz w poszukiwaniu serc strażników, które mogą zwiększyć jego moc. Po ich zdobyciu próbuje odnaleźć mechaniczny rdzeń. Ostatecznie postać gracza pokonuje Alchemika, a następnie demona - Władcę Netheru, ratując świat przed zniszczeniem[3].

Rozgrywka[edytuj | edytuj kod]

Akcja gry rozgrywa się w świecie fantasy obserwowanym w rzucie izometrycznym. Podczas tworzenia postaci gracza, gracz może wybrać jedną z czterech klas postaci, a także dobrać jej płeć, wygląd twarzy czy rodzaj włosów. Zabijając przeciwników, postać gracza dostaje punkty doświadczenia, złoto i losowe przedmioty. Podczas awansu na kolejny poziom, gracz przydziela punkty do swoich atrybutów i umiejętności[1]. W trakcie rozgrywki bohaterowi towarzyszy chowaniec, który pomaga w walce i może być wysłany do miasta w celu sprzedaży przedmiotów. Tak jak w pierwszej części gry, Torchlight II losowo generuje zarówno teren gry, po którym porusza się gracz, jak i potwory, z którymi może się zmierzyć. Produkcja oferuje zadania poboczne zlecane przez napotkane osoby. Tak jak w Torchlight, istnieje możliwość łowienia ryb w wybranych miejscach. Po ukończeniu kampanii dostępny jest tryb nowej gry plus[1].

W Torchlight II do wyboru są cztery klasy postaci[4]. Inżynier (wcześniej znany jako Railman[5]) jest ciężko zbrojnym wojownikiem używającym broni białej i steampunkowej technologii. Łowca jest Nomadem korzystającym z broni dystansowej i „lekkiej magii”[4]. Berserk używa szybkich ataków[6], a żarodziej to klasa mająca władzę nad mocami przyrody i rzucająca czary[7]. W grze pozwala zagrać z innymi graczami przez Internet i sieć lokalną[4]. W tym trybie dozwolone jest używanie modyfikacji tylko wtedy, gdy wszyscy gracze na serwerze mają zmienioną grę w ten sam sposób[8].

Produkcja[edytuj | edytuj kod]

Matt Uelmen, kompozytor

Pomimo tego, że Torchlight zyskał pozytywne opinie, brak trybu wieloosobowego był wielokrotnie krytykowany przez recenzentów[9]. Przed premierą pierwszej gry Runic Games zapowiedziało, że ma w planach stworzenie gry MMORPG w świecie Torchlight[10]. Jednak w sierpniu 2010 roku Runic ogłosiło prace nad Torchlight II, kontynuacją, która nie tylko ma dodać tryb wieloosobowy, ale także pozwoli zespołowi zebrać doświadczenie w tworzeniu trybu wieloosobowego Torchlight[9]. Niektóre rzeczy z Torchlight II miały zostać przeniesione do gry MMORPG, na którym zespół planował się skupić po jej premierze[11].

27 lipca 2010 roku na stronie internetowej Torchlight twórcy umieścili wiadomość „Ostatnio byliśmy bardzo zapracowani i nie możemy tego zrozumieć, jakieś pomysły?” Notatka prowadziła do częściowo odkrytego obrazka[12]. Przez kolejne dni odsłaniano następne fragmenty[13], aż 4 sierpnia 2010 roku oficjalnie zapowiedziano pracę nad Torchlight II. Tego samego dnia ukazał się pierwszy wywiad dotyczący gry, który został przeprowadzony przez magazyn „PC Gamer”. Zamieszczono w nim pierwsze szkice koncepcyjne z gry[14].

W drugiej połowie 2010 roku, zwiększone zaangażowanie Runic Games w porcie pierwszej gry na Xbox Live Arcade spowodowało opóźnienie w wydaniu kontynuacji, ale optymalizacja dotycząca pamięci i czasu wczytywania tworzona na port doprowadziły do implementacji ich w Torchlight II[2]. Pierwotnie gra miała być wydana wiosną 2011 roku[15]. Później wydanie gry przesunięto na maj 2011[16], a następnie na lipiec 2011[17]. Następnie twórcy obiecali, że gra wyjdzie przed końcem roku 2011, a jedyną przeszkodą może być „choroba lub śmierć jednego z pracowników zespołu”[18]. W listopadzie Travis Baldree poinformował o przesunięciu premiery na rok 2012[19].

W styczniu 2012 twórcy przekazali, że nie chcą się śpieszyć z produkcją gry i wolą uniknąć starcia z Diablo III[20]. W kwietniu szef studia Runic Games w wywiadzie udzielonym dla serwisu Joystiq podał, że Torchlight II wyjdzie około miesiąc po premierze Diablo III[21]. 20 lipca 2012 oznajmił, że gra będzie prawie cztery razy większa od poprzednika[22]. 26 lipca 2012 rozpoczęto przedsprzedaż gry przez Steam, gdzie gracz po zakupie otrzymywał pierwszą grę za darmo[23]. W lipcu Travis Baldree poinformował, że gra ujrzy światło dzienne jeszcze przed końcem tego [2012] lata[24]. Ostateczną datę wydania, czyli 20 września, ogłoszono najpierw na oficjalnym forum gry[25], a później potwierdzono na targach PAX Prime[26].

W pierwszej połowie 2012 roku odbywały się beta testy i stress testy dzięki którym sprawdzano wytrzymałość serwerów przy dużej liczbie graczy[27]. W przeciwieństwie do poprzednika, Torchlight II zawiera filmowe przerywniki, które zostały stworzone przez Klei Entertainment (Eets, Shank)[6]. 20 kwietnia 2012 roku zaprezentowano intro zatytułowane New Heroes Will Arise, które pokazuje wydarzenia, które miały miejsce pomiędzy grami[28].

Podczas targów PAX poza datą wydania gry, studio Runic Games ujawniło, że po premierze stworzona będzie wersja na system OS X oraz będą dodane nowe wersje językowe[29]. Wersję demonstracyjną gry wypuszczono 21 września 2012 roku[30]. 15 listopada wydano aktualizację dodającą do gry między innymi 2 nowe języki: polski i rosyjski[31]. W 2013 firma przyznała, że nastąpiły pewne komplikacje odnośnie do portu na platformę OS X[32]. Autorem ścieżki dźwiękowej jest Matt Uelmen, a muzyka została nagrana przez orkiestrę w Bratysławie z powodów finansowych[33]. Wszystkie utwory zostały wypuszczone za darmo dwa dni przed premierą gry[34]. Polska premiera w handlu detalicznym odbyła się 5 października 2012[35].

W marcu 2014 roku współzałożyciele Runic Games, Erich Schaefer i Travis Baldree postanowili odejść i założyć niezależne studio Double Damage Games. Max Schaefer opuścił studio na początku 2016 roku i założył Echtra Games. W 2020 roku firma wydała Torchlight III[36]. W 2017 roku Runic Games wydało grę zręcznościową Hob po czym firma została zlikwidowana[37]. W 2019 roku firma Panic Button wydała wersję Torchlight II na konsole Nintendo Switch, PlayStation 4 i Xbox One[38].


Torchlight II Soundtrack
Nr Tytuł utworu Długość
1.„Torchlight II Title Theme”2:42
2.„Enclave Morning”5:16
3.„Temple Steppes”6:24
4.„Defiled”3:09
5.„Ice”2:49
6.„Enclave Dusk”3:29
7.„Winterwell”2:13
8.„Glacial Research Station”0:48
9.„Slavers”1:11
10.„Zeryphesh Morning”1:46
11.„Sphinx”2:16
12.„Vulture Pass”2:29
13.„Djinn”1:37
14.„Curse of Ember”2:16
15.„Ever Deeper”3:01
16.„Echo Pass”2:16
17.„Camp Evening”1:14
18.„Zeryphesh Twilight”2:28
19.„Mycoses”1:29
20.„Wasteland”2:28
21.„Desolation”3:08
22.„Oasis”2:02
23.„Bog”2:29
24.„Vault”3:11
25.„Mummified”1:40
26.„Snow Falling on Bleeders”3:21
27.„Camp Dawn”5:08
28.„Killbot”1:26[34]

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

 Odbiór gry
Recenzje
Publikacja Ocena
Eurogamer 9/10[39]
Game Informer 9,25/10[40]
Game Revolution 4.5/5 gwiazdek[41]
Gry-Online 8,5/10[42]
GameSpy 5/5 gwiazdek[43]
IGN 9,1/10[44]
Oceny z agregatorów
Agregator Ocena
GameRankings

88,58% (z 44 recenzji)[45]

Metacritic

88/100 (z 67 recenzji)[46]

Nagrody
Organizacja Nagroda
IGN Editors' Choice[47]
Best PC Role-Playing Game[48]
GameSpy Editors' Choice[43]

Gra spotkała się z pozytywnym przyjęciem recenzentów, zyskując wynik 88/100 na serwisie Metacritic[46] i 88,58% w GameRankings[45]. Torchlight II został opisany jako świetna kontynuacja, która łączy najlepsze cechy gier hack and slash[49]. W lipcu 2013 roku ogłoszono, że tytuł sprzedał się w liczbie dwóch mln egzemplarzy[50], a według danych z 2015 roku sprzedaż wzrosła do prawie trzech milionów[51].

Krytycy źle ocenili grę od strony fabularnej. Dan Stapleton z GameSpy oczekiwał, że Runic Games włoży więcej wysiłku w stworzenie ciekawej historii. Zabrakło mu także postaci zapadającej w pamięć[43]. Charles Onyett z serwisu IGN skrytykował sposób przedstawienia fabuły i opisał bohaterów jako pustych[44]. Filip Grabski z Gry-Online uznał fabułę za pretekstową i klasyczną dla gier hack and slash[42].

Gra była wielokrotnie porównywana do serii Diablo. Cory Banks z „PC Gamera” stwierdził, że pełne kolorów krainy tworzą grę bardziej przystępną[52]. Według Daniela Bischoffa gra przewyższa Diablo III w wielu aspektach, a jednym z nich jest niska cena. Redaktor uznał, że jest to kontynuacja Diablo II, w której nie zmieniono podstawowych mechanik i skupiono się na tym co ludzie polubili w pierwszej części[41]. Christian Donlan z Eurogamera przyznał, że produkcja jest lepsza od poprzedniczki w prawie każdym aspekcie i pochlebnie wyraził się o braku domu aukcyjnego i konieczności posiadania Internetu. Ostatecznie redaktor wystawił grze ocenę 9/10 podsumowując recenzję słowami „Tak jak Torchlight czerpał korzyści z braku Diablo III, tak dwójka wygląda na jej realną alternatywę”[39].

Pochlebnie oceniano oprawę graficzną i rozrywkę. Według Onyetta gra nie posiadała nowych radykalnych rozwiązać, ale to co oferuje, jest bardzo dobrze dopracowane. Pozytywnie odniósł się do projektu umiejętności i różnorodnego zachowania przeciwników[44]. Stapleton pochwalił zróżnicowany wygląd zarówno przedmiotów jak i lokacji. Przyznał także, że różne elementy losowe występujące w grze świadczą o jej wysokiej jakości[43]. Zdaniem Bischoffa początkowo można pomyśleć, że klasy postaci mogą być zbyt podobne do siebie, ale im częściej grasz jedną postacią, tym odkrywasz więcej unikalnych elementów dla tej klasy[41].

Siedem lat po premierze gra została wydana na konsole. Mitch Vogel z serwisu Nintendo Life, zwracając się do graczy napisał, że weterani gatunku mogą chcieć zatrzymać się i pomyśleć przed zakupem, ponieważ nie ma tu zbyt wielu rzeczy, których nie widziałeś wcześniej, ale trudno argumentować, że nie będziesz cieszyć się czasem spędzonym z tą grą[53]. Russ Frushtick, piszący dla Polygonu ocenił, że Torchlight 2 działa płynnie nawet na Nintendo Switch. Gra zachowała wszystkie szczegóły oryginalnej wersji bez konieczności zmniejszania rozdzielczości lub liczby klatek na sekundę w jakikolwiek zauważalny sposób; wygląda znacznie bardziej wyraziście niż Diablo 3[54].

Redakcja czasopisma „Time” uplasowała grę na 10. miejscu na liście dziesięciu najlepszych gier w roku 2012[55]. Zarówno serwis Spike TV jak i GameSpot nominowały grę w kategorii „Role-Playing Game of the Year”, a SpikeTV dodatkowo nominował do tytułu „Best PC Game”[56][57]. Serwis IGN nominował grę w kategorii „Best Overall Role-Playing Game”[58], natomiast strona Game Revolution zgłosiła do tytułu „Best PC Exclusive 2012”[59]. W plebiscycie na najlepszą grę roku 2012 serwisu Gry-Online, Torchlight II zajął 18. miejsce[60] i 5. na liście 25 najlepszych gier hack and slash[61]. Gra znalazła się także na liście najlepszych gier RPG według redakcji czasopisma „PC Gamer” zajmując 21. miejsce[52].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k Torchlight II (PC). Gry-Online. [dostęp 2012-09-01]. (pol.).
  2. a b Shawn Sines: Exclusive Interview: Torchlight 360 & Torchlight 2 with Runic’s Max Schaefer. GameFront, 2011-01-07. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  3. Maciej Kozłowski, Torchlight 2 - poradnik do gry [online], GRY-Online.pl [dostęp 2023-09-30] (pol.).
  4. a b c Torchlight 2 interview with Runic Games. PC Gamer, 2010-08-04. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  5. Fred Dutton: Torchlight 2 is too big for XBLA. Eurogamer, 2011-08-04. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  6. a b Mike Schramm: Torchlight 2 preview: Embers only. Joystiq, 2011-06-08. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  7. Maxwell McGee: PAX 2011: Torchlight II Embermage Abilities Preview. Gamespot, 2011-08-28. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  8. Mike Schramm: Torchlight 2 preview: Embers only. Joystiq, 2011-06-08. [dostęp 2012-08-30]. (ang.).
  9. a b Kris Graft: Interview: Runic CEO On Torchlight II, Digital Strengths. Gamasutra, 2010-08-05. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  10. Leigh Alexander: Interview: Runic Games' Schaefer Goes In-Depth On Torchlight. Gamasutra, 2009-05-04. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  11. Adam Biessener: Torchlight II GamesCom Trailer & Hands-On. GameInformer, 2010-08-19. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  12. Suzie Ford: Any Ideas?. mmorpg.com, 2010-07-28. [dostęp 2012-09-07]. (ang.).
  13. Suzie Ford: The Plot Thickens. mmorpg.com, 2010-07-29. [dostęp 2012-09-07]. (ang.).
  14. Jaz McDougall: EXCLUSIVE: Torchlight 2 first artwork. PC Gamer, 04-07-2010. [dostęp 2012-09-01]. (ang.).
  15. Piotr Doroń: Runic Games zapowiada Torchlight II. Gry-Online, 2010-07-04. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  16. Aleksander Kaczmarek: Torchlight II z kooperacją dla 8 graczy, premiera w maju. Gry-Online, 2011-01-07. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  17. Mateusz Kądziołka: Premiera Torchlight II opóźniona. Gry-Online, 2011-02-09. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  18. Mateusz Kądziołka: Runic Games zapewnia - Torchlight II jeszcze w tym roku. Gry-Online, 2011-10-21. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  19. Mateusz Kądziołka: Premiera Torchlight II po raz kolejny opóźniona. Gry-Online, 2011-11-18. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  20. Szymon Liebert: Twórcy Torchlight II chcą uniknąć starcia z Diablo III. Gra MMO raczej nieprędko. Gry-Online, 2012-01-25. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  21. Marek Oramus: Gra Torchlight II zadebiutuje około miesiąc po premierze Diablo III. Gry-Online, 2012-04-10. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  22. Marcin Skierski: Torchlight II prawie cztery razy większy od pierwszej części. Gry-Online, 2012-07-22. [dostęp 2012-08-29]. (pol.).
  23. Marcin Skierski: Wieści ze świata (Torchlight II, Forza Motorsport 4, Mass Effect 3) 26/4/12. Gry-Online, 2012-07-26. [dostęp 2012-08-29]. (pol.).
  24. Michał Kowalski: Torchlight II ukaże się przed końcem lata?. Gry-Online, 2012-07-20. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  25. Grzegorz Ferenc: Studio Runic Games ujawniło datę premiery gry Torchlight II. Gry-Online, 31-08-2012. [dostęp 2012-09-01]. (pol.).
  26. Marcin Skierski: Wieści ze świata (Torchlight II, Star Wars: KOTOR III) 27/8/12. Gry-Online, 2012-08-27. [dostęp 2012-08-28]. (pol.).
  27. CJ Miozzi: Torchlight 2 Stress Test This Weekend; Beta to End Soon. GameFront, 18-05-2012. [dostęp 2012-09-01]. (ang.).
  28. Mitchell Bowman: Torchlight II Opening Cinematic Revealed. GameSpy, 2012-04-20. [dostęp 2012-08-29]. (ang.).
  29. Mike Schramm: Runic's post-Torchlight 2 plans: Mac port, patches, and a trip to the mountains. Joystiq, 2012-09-02. [dostęp 2012-09-19]. (ang.).
  30. Grzegorz Ferenc: Demo gry Torchlight II dostępne. Twórcy mówią o swoich planach. Gry-Online, 2012-09-21. [dostęp 2012-11-16]. (pol.).
  31. Grzegorz Ferenc: Nowy patch do gry Torchlight II wprowadza polską wersję językową. Gry-Online, 2012-11-15. [dostęp 2012-11-16]. (pol.).
  32. Jason Schreier: Torchlight 2 Mac Port Hit 'Unexpected Complexities'. Kotaku, 2013-02-08. [dostęp 2014-08-10]. (ang.).
  33. Music of Torchlight II. torchlight2game.com, 2011-05-06. [dostęp 2012-08-28]. (ang.).
  34. a b Mike Suszek: Torchlight 2 soundtrack goes free to hear, right here. Joystiq, 2012-09-18. [dostęp 2012-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-19)]. (ang.).
  35. Michał Kułakowski: Polska premiera pudełkowej wersji Torchlight II. Gry-Online, 2012-10-05. [dostęp 2012-11-16]. (pol.).
  36. Torchlight III [online], GRY-Online.pl [dostęp 2023-09-30] (pol.).
  37. Runic Games [online], GRY-Online.pl [dostęp 2023-09-30] (pol.).
  38. Tomas Franzese, Torchlight II Launches Today and May Get a Nintendo Switch Lite Focused Update [online], DualShockers, 3 września 2019 [dostęp 2023-09-30] (ang.).
  39. a b Christian Donlan: Torchlight 2 review. Eurogamer, 2012-09-24. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
  40. Adam Biessener: Torchlight II. Game Informer, 2012-09-27. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
  41. a b c Daniel Bischoff: Torchlight II Review. Game Revolution, 2012-09-28. [dostęp 2014-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-19)]. (ang.).
  42. a b Filip Grabski: Recenzja gry Torchlight II - hack'n'slash od współtwórców Diablo. Gry-Online, 2012-09-28. [dostęp 2012-12-23]. (pol.).
  43. a b c d Dan Stapleton: Torchlight 2 Review. GameSpy, 2012-09-20. [dostęp 2012-09-21]. (ang.).
  44. a b c Charles Onyett: Runic Games delivers pure, perfectly paced loot-driven euphoria.. IGN, 2012-09-20. [dostęp 2012-09-21]. (ang.).
  45. a b Torchlight II. GameRankings. [dostęp 2012-09-21]. (ang.).
  46. a b Torchlight II PC. Metacritic. [dostęp 2012-09-21]. (ang.).
  47. Torchlight II. IGN. [dostęp 2012-12-23]. (ang.).
  48. Best PC Role-Playing Game. IGN. [dostęp 2012-12-23]. (ang.).
  49. Torchlight II PC. Metacritic. [dostęp 2012-09-21]. (ang.).
  50. Torchlight II sprzedał się w ponad 2 mln egzemplarzy. Gry-Online, 2013-07-26. [dostęp 2013-07-26]. (pol.).
  51. Ben Kuchera: How Runic games was reborn after Torchlight: The story behind Hob. Vox Media, 2015-08-17. [dostęp 2015-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-19)]. (ang.).
  52. a b Cory Banks: The best RPGs of all time. PC Gamer, 2014-07-29. [dostęp 2014-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-24)]. (ang.).
  53. Mitch Vogel, Torchlight II Review [online], Nintendo Life, 5 września 2019 [dostęp 2023-09-30] (ang.).
  54. Russ Frushtick, After a seven-year wait, Torchlight 2 continues its war with Diablo 3 on consoles [online], 3 września 2019 [dostęp 2023-09-30] (ang.).
  55. Eddie Makuch: Time names Guild Wars II best game of 2012. Gamespot, 2012-12-07. [dostęp 2012-12-11]. (ang.).
  56. Anthony Taormina: 2012 Spike Video Game Awards Nominees Announced. gamerant.com, 2012-11-15. [dostęp 2012-12-11]. (ang.).
  57. Role-Playing Game of the Year. Gamespot. [dostęp 2012-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-26)]. (ang.).
  58. Best Overall Role-Playing Game. IGN. [dostęp 2012-12-23]. (ang.).
  59. Jonathan Leack: Best PC Exclusive 2012. Game Revolution, 2012-12-20. [dostęp 2013-01-31]. (ang.).
  60. Krystian Smoszna: Najlepsze gry roku 2012 według redakcji gry-online.pl. Gry-Online, 2012-12-24. [dostęp 2012-12-25]. (pol.).
  61. 25 najlepszych gier hack’n’slash w historii – diablo dobra lista. Gry-Online, 2015-02-14. [dostęp 2015-02-16]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]