Torreja orzechowa

Torreja orzechowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	cisowce
Rodzina	cisowate
Rodzaj	torreja
Gatunek	torreja orzechowa
	Nazwa systematyczna
	Torreya nucifera (L.) Siebold & Zucc.; Abh. Math.-Phys. Cl. Königl. Bayer. Akad. Wiss. 4(3):234; Fl. Japan Fam. Nat. 2:108. 1846
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Torreja orzechowa, czwórczak orzechowy (Torreya nucifera (L.) Siebold & Zucc.) – gatunek drzew z rodziny cisowatych pochodzący z Japonii. Rośnie na wyspach Honsiu, Sikoku i Kiusiu. Na wyspie Honsiu występuje do wysokości 1 000 m, na Sikoku - 1 400 m, a na Kiusiu - na wysokości do 1800 m n.p.m. Rośnie w dolnym piętrze lasów górskich wraz z takimi gatunkami, jak cis japoński (Taxus cuspidata), głowocis japoński (Cephalotaxus drupacea). Wymaga klimatu wilgotnego i wilgotnej gleby. Znosi zacienienie, nie lubi stanowisk silnie nasłonecznionych. Został sprowadzony do Anglii w 1764, lecz uprawa nie została zwieńczona sukcesem. Ponowną, udaną próbę sprowadzenia gatunku do Europy zrealizował niemiecki biolog Siebold w 1840. Obecnie rośnie w ogrodach botanicznych zachodniej, środkowej i południowej Europy. Przemarza w czasie surowych zim i dlatego może być uprawiany tylko w ciepłych i osłoniętych miejscach.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: W ojczyźnie osiąga 10-25 m wysokości, w Europie 8-15 m. Ma czerwonobrązową, łatwo złuszczającą się korę. Korona jest rozłożysta.
Liście: Zimozielone igły mają 17-35 mm długości i 2-3 mm szerokości. Są ciemnozielone, błyszczące od góry, a od spodu mają dwa brązowe paski. Są nieco wygięte, z ostro zakończonym wierzchołkiem i ułożone na pędzie w dwóch rzędach.
Kwiaty: Roślina dwupienna. Kwiaty męskie pojawiają się od spodu gałązek i mają 7-13 mm długości. Kwiaty żeńskie osadzone są parami na krótkiej szypułce.
Nasiona: Okryte są mięsistą osnówką. Są podłużne, elipsoidalne, długości 2-3,5 cm, zielonkawe z czarnobrązowym odcieniem.
Gatunki podobne: Ameryka Północna jest ojczyzną blisko spokrewnionego gatunku Torreya californica, który ma drewno mniej odporne i dłuższe igły (4-7 cm).

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Nieżywiczne drewno ma żółtą twardziel i jest bardzo odporne na gnicie. Wykorzystuje się je w przemyśle stoczniowym i w budownictwie. Oleiste owoce torrei są jadalne i wykorzystuje się je do produkcji oleju roślinnego.

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Nasiona wysiewa się w jesieni lub wiosną po stratyfikacji. Okazy rozmnażane wegetatywnie maja pokrój krzewiasty.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Leksykon Przyrody. Drzewa znane i mniej znane. Polska Oficyna Wydawnicza "BGW" Warszawa ISBN 83-7066-379-6

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ T.T. Katsuki T.T., Luscombe, D, Torreya nucifera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2010-01-12] (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[christenhusz2011-2] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-3] T.T. Katsuki T.T., Luscombe, D, Torreya nucifera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2010-01-12] (ang.).

[1]

[2]

[3]