Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Rybniku

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Rybniku – jedno z górnośląskich gniazd sportowej organizacji Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, które utworzone zostało w 1898 roku w Rybniku.

Geneza

Pierwsze organizacje sokolskie tworzyły się na Śląsku już w XIX wieku. Idea tworzenia towarzystw gimnastycznych rozpowszechniła się wśród Polaków przychodząc z Czech. Pierwsze polskie gniazdo ruchu sokolskiego zostało założone 7 lutego 1867 we Lwowie. Natomiast pierwsze gniazdo „Sokoła” utworzone przez Polaków mieszkających na Dolnym Śląsku powstało 21 lipca 1894 roku we Wrocławiu. Prezesem zarządu organizacji był Marian Hubiński. W 1895 roku w Bytomiu powstało pierwsze górnośląskie gniazdo „Sokoła”, Założył je robotnik Józef Tucholski. Jego prezesem został późniejszy poseł do parlamentu w Berlinie Paweł Dombek.

Historia

Pierwsze gniazdo okręgu rybnickiego Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” powstało już w 1898 roku, a na jego czele stanął Florian Piecha zastąpiony wkrótce przez Józefa Chudobę. Organizacja liczyła początkowo 22 członków jednak jej działalność została zawieszona z powodu szykan władz pruskich. Po I wojnie światowej została reaktywowana ponownie 21 grudnia 1919 roku w Rybniku. Pierwsze gniazdo w okręgu rybnickim reaktywowano jednak już 19 marca 1919 roku w Knurowie. Organizacje sokolskie regionu włączone zostały po reorganizacji do VIII rybnickiego okręgu Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Rozwój działalności Sokoła przerwał w 1939 roku wybuch II wojny światowej. W okresie powojennym nie została reaktywowana ponieważ członkowie oraz sama idea towarzystwa była prześladowana przez władze komunistyczne.

Organizacja

• Okręgowi rybnickiemu towarzystwa Sokół pod kierownictwem Freda Nowaka podlegało 15 lokalnych gniazd, w skład których wchodziło w sumie 666 członków.

VIII okręg śląskiej dzielnicy Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”

L.p.	Gniazdo	Data założenia	Liczba członków
1	Rybnik	21 grudnia 1919	65
2	Czerwionka	8 grudnia 1919	70
3	Niedobczyce	25 stycznia 1920	42
4	Rydułtowy	25 marca 1920	101
5	Jejkowice	28 marca 1920	36
6	Żory	28 marca 1920	39
7	Chwałowice	19 maja 1920	42
8	Boguszowice	16 maja 1920	12
9	Paruszowiec	15 maja 1920	23
10	Świerklany	30 maja 1920	19
11	Górny Niewiadom	13 czerwca 1920	26
12	Knurów	19 marca 1919	50
13	Czernica	23 maja 1920	56
14	Michałkowice	17 sierpnia 1920	35
15	Radziejów	4 lipca 1920	50
		Liczba członków ogółem	666

Bibliografia

• "Działalność Towarzystwa gimnastycznego „Sokół” na ziemi rybnickiej w latach 1898–1939", Rybnicki Kurier Muzealny nr 4, czerwiec 2012
• "Srebrna księga Sokolstwa Polskiego na Śląsku”, nakł. Wydziału Dzielnicy Śląskiej ; drukiem „Katolika”, Bytom 1920.
• "Encyklopedia powstań śląskich”, Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, str. 561-564, hasło „Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół"”.

Zobacz też

• Dzielnica Śląska Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”