Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce
 Dawna siedziba Zarządu Głównego TSKŻ przy placu Grzybowskim 12/16 w Warszawie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
ul. Bema 87, 01-233 Warszawa |
| Data założenia | |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| Status | |
| Profil działalności | |
| Zasięg |
Polska i zagranica |
| prezes | |
| Członkowie |
950 |
| Strona internetowa | |
Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce (TSKŻ) – świecka organizacja żydowska powstała w 1950 w wyniku połączenia Centralnego Komitetu Żydów Polskich i Żydowskiego Towarzystwa Kultury. TSKŻ liczy około 950 członków (2022)[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Celem Towarzystwa jest zaspokajanie potrzeb kulturalnych społeczności żydowskiej i jej reprezentowanie, rozwijanie twórczości literackiej, artystycznej i naukowej, promowanie języka jidysz, ochrona dziedzictwa żydowskiego w Polsce oraz pomoc materialna i duchowa jego członkom.
Towarzystwo reprezentowane jest w Światowym i Europejskim Kongresie Żydów. Utrzymuje się ze środków własnych. Korzysta również z dotacji na realizację zadań z zakresu kultury mniejszości narodowych i etnicznych[2]. Towarzystwo działa w oparciu o statut i prawo o stowarzyszeniach. Walne Zgromadzenie wybiera zarząd co cztery lata. Wybory odbywają się też w oddziałach terenowych TSKŻ.
Uchwałą Rady Państwa z 14 lipca 1954 w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy społecznej i zawodowej zostali odznaczeni działacze i pracownicy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce[3].
W 1962 założono działający przy oddziale TSKŻ w Warszawie Klub Młodzieżowy „Babel”, który sześć lat później liczył 262 członków. Później dla marcowej propagandy stał się on symbolem syjonistycznego spisku. W partyjnych opracowaniach podtrzymywano dalekie od prawdy insynuacje, że stanowił „forum propagandowe szowinizmu i nacjonalizmu żydowskiego, dążąc do zaszczepienia skupionej wokół klubu młodzieży postawy syjonistycznej”[4]. Zarówno w „Bablu”, jak i na obozach organizowanych przez TSKŻ kształtowało się żydowskie środowisko świeckie.
TSKŻ wydaje m.in. miesięcznik „Słowo Żydowskie”.
Oddziały terenowe[edytuj | edytuj kod]
Towarzystwo posiada 15 oddziałów terenowych:
- Warszawa, ul. Bema 87
- Bielsko-Biała, ul. 3 Maja 7
- Częstochowa, ul. Dąbrowskiego 4/9
- Dzierżoniów, ul. Krasickiego 11
- Gdańsk, ul. Harfowa 18
- Gliwice, ul. Górnych Wałów 13
- Katowice, ul. 3 Maja 16
- Kraków, ul. Kupa 18
- Legnica, ul. Nowy Świat 7a
- Lublin, ul. Lubartowska 10
- Łódź, ul. Pomorska 18
- Szczecin, Niemcewicza 1/1
- Wałbrzych, ul. Moniuszki 13/15
- Wrocław, ul. Mennicza 1/3
- Żary, ul. Cicha 3
W Śródborowie pod Warszawą TSKŻ ma swój dom wypoczynkowy służący celom szkoleniowym i wypoczynkowym.
Zarząd[edytuj | edytuj kod]
Prezydium Zarządu Głównego[edytuj | edytuj kod]
- Prezes: Artur Hofman
- Wiceprezes: Klaudia Klimek
- Sekretarz: Ewa Prończuk
- Skarbnik: Helena Grzebień
- Członkowie Zarządu: Ignacy Einhorn, Klara Kołodziejska, Albert Stankowski, Marek Michnowski, Michał Świdowski
Lista przewodniczących[edytuj | edytuj kod]
- 1950–1962: Grzegorz Smolar
- 1962–1968: Leopold Trepper
- 1968–1984: Edward Rajber
- 1986–2003: Szymon Szurmiej
- 2003–2006: Maria Giercuszkiewicz
- od 2006: Artur Hofman
Do 2014 honorowym prezesem towarzystwa był stojący niegdyś przez wiele lat na jego czele Szymon Szurmiej, dyrektor Teatru Żydowskiego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ O nas [online], TSKŻ [dostęp 2022-08-27] (pol.).
- ↑ W roku 2007 (stan na 19 czerwca 2007) Towarzystwu przyznano dotacje w łącznej kwocie 816 420 zł w roku 2008 (stan na 9 maja 2008) Towarzystwu przyznano dotacje w łącznej kwocie 577 983 zł (Źródło: www.mswia.gov.pl)
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1328.
- ↑ Bogdan Hillebrandt, Marzec 1968. Geneza i przebieg wypadków, Warszawa 1983, s. 57.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Berendt, Życie żydowskie w Polsce w latach 1950–1956. Z dziejów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce, Gdańsk 2006.