Trzęsak mózgowaty
 Trzęsaki mózgowate na pniu sosny | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
trzęsak mózgowaty |
| Nazwa systematyczna | |
| Tremella encephala Willd. Syn. Met. Fung. (Göttingen) 2: 623 (1801) | |
Trzęsak mózgowaty (Tremella encephala Willd.) – gatunek grzyba należący do rodziny trzęsakowatych (Tremellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tremella, Tremellaceae, Tremellales, Incertae sedis, Tremellomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Niektóre synonimy naukowe:
- Naematelia encephala (Willd.) Fr. 1818
- Naematelia encephaliformis Coker 1920[2].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1977 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako kisielec cielisty i trzęsidło mózgowate[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 0,5–3 cm, kształt kulisty lub nieregularnie kulisty, powierzchnia pomarszczona lub pofałdowana (jak w mózgu). Kolor od jasnoróżowego do brązoworóżowego. Do podłoża przyrasta bokiem[4]. Wewnątrz owocnika znajduje się twardy rdzeń. Jest to guzowate zgrubienie miąższu skórnika krwawiącego (Stereum sanguinolentum), na którym trzęsak mózgowy pasożytuje, często całkowicie otaczając gospodarza[5].
Galaretowaty, dość twardy[4].
Jajowate, eliptyczne lub niemal kuliste, bezbarwne i gładkie. Rozmiary 7,5–13 × 6–9 μm[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej, ale stwierdzono jego występowanie także w Australii[5]. W niektórych regionach Polski (np. w Karpatach) jest dość pospolity[4].
Rośnie na martwym drewnie drzew iglastych[4]. Najczęściej rośnie na sośnie i modrzewiu[6].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Grzyb niejadalny. Jest pasożytem skórnika krwawiącego[4]. Pasożytnictwo to odkrył dopiero w 1961 r. amerykański mykolog Robert Bandoni. Według jego badań biała, wewnętrzna część trzęsaka zbudowana jest z przekształconej grzybni skórnika krwawiącego[5].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
- trzęsak dwuzarodnikowy (Tremella simplex), pasożytujący na owocnikach tarczówki bezkształtnej (Aleurodiscus amorphus)[4],
- trzęsak łzawnikowy (Tremella obscura) pasożytuje na owocnikach łzawnika (Dacrymyces)[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g h Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ a b c Genus Naematelia, „American Naturalist Midland”, 66 (2), s. 319–328.
- ↑ Trzęsak mózgowaty [online], Grzybland [dostęp 2011-11-14].