Trzcińsko
50°52′34″N 15°52′53″E/50,876111 15,881389| wieś | |
 Widok na Trzcińsko z Sokolika | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
360-400 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
598[2] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
58-520[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DJE |
| SIMC |
0189730 |
Położenie na mapie gminy Janowice Wielkie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego  | |
| 50°52′34″N 15°52′53″E/50,876111 15,881389[1]
| |
Trzcińsko (niem. Rohrlach dawniej Różniewo[potrzebny przypis]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Janowice Wielkie, na pograniczu Rudaw Janowickich i Kotliny Jeleniogórskiej w Sudetach Zachodnich. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy wymieniana w dokumentach z XV w. Jak wiele okolicznych wsi, przez wieki przechodziła z rąk do rąk różnych rodów rycerskich, początkowo związanych z zamkiem Bolczów nad Janowicami Wielkimi.
Specyfiką Trzcińska było wydobywanie torfu w XIX w. z pobliskich Trzcińskich Mokradeł - dziś projektowanego rezerwatu przyrody. Specyfiką dzisiejszego Trzcińska są szkoły wspinaczki, bazujące na unikatowych walorach Sokolich Gór.
W roku 1867 przez Trzcińsko poprowadzono tory kolejowe do Jeleniej Góry. Uczyniło to z wioski popularną miejscowość turystyczną. Około 1 km w kierunku Jeleniej Góry za stacją w Trzcińsku tory kolejowe przebiegają pod górą Tunelową (440 m n.p.m.) przez prawie 300-metrowy tunel, który zbudowano w 1865 roku. Był to pierwszy tego typu obiekt na Śląsku.
-
Trzcińsko fragment położony po lewej stronie Bobru. -
Widok góry Sokolik od strony Trzcińska. -
Kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Trzcińsku. -
Rzeka Bóbr w Trzcińsku.
Karl Baedeker[edytuj | edytuj kod]
Podaje się, iż najsłynniejszym lokatorem Trzcińska był Karl Baedeker (1801–1859), który w pierwszej połowy XIX w. wybudował zespół pałacowy. Faktem jest, że w pałacu tym rzeczywiście mieszkał człowiek o tym samym imieniu i nazwisku. Był to jednak bratanek autora słynnych przewodników turystycznych. To od jego nazwiska do dziś określa się je bedekerami. Pierwszy prawdziwy bedeker opisywał Ren i wydany został w roku 1828. Wydawnictwo a działa do dziś w Hamburgu i Stuttgarcie. Pałac Baedekera nie zachował się, pozostało jedynie kilka starych drzew i zabudowania gospodarcze w środkowej części wsi.
Toponimia[edytuj | edytuj kod]
- Rorlach (1400)
- Robach (XV wiek)
- Ruhrlach (1726)
- Rohrlach (1785)
- Rożniewo (1945)
- Trzcińsko (1946)
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniającym się zabytkiem Trzcińska jest poewangelicki kościół Matki Boskiej Częstochowskiej z roku 1799. Interesujące jest także otoczenie pałacyku z XIX w., w którym mieści się przedszkole. Pałacyk otacza kilkuhektarowy park ze starodrzewem i stawami. Ponad drogą do Janowic znajduje się drewniany dom letniskowy z przełomu XIX i XX wieku.
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[4]:
- dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, z końca XVIII-XIX w.
- cmentarz przykościelny
- park, z drugiej połowy XIX w.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140887
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1310 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 45,56. [dostęp 2012-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- Siedziba gminy: Janowice Wielkie
| Wsie | |
|---|---|
| Część wsi |
