Turzyca punktowana
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
turzyca punktowana |
| Nazwa systematyczna | |
| Carex punctata Gaudin Agrost. Helv. 2: 152 (1811)[3] | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
Turzyca punktowana (Carex punctata Gaudin) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych.
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Występuje w zachodniej i środkowej Europie, w Turcji i północno-zachodniej Afryce[3]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim; rośnie tylko na Wybrzeżu Słowińskim[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Roślina kępkowa.
- Łodyga
- Gładka, ulistniona, o wysokości 15-50 cm.
- Liście
- Dolne pochwy liściowe ciemnobrunatne, górne - z półkolistym wyrostkiem naprzeciw blaszki. Liście tęgie, o szerokości 6 mm.
- Kwiaty
- Zebrane w kłosy. Kłos szczytowy męski, pojedynczy. Trzy kłosy żeńskie pod kłosem męskim, wzniesione, oddalone od siebie, kształtu krótkowałeczkowatego, długości 1-2 cm. Podsadki z pochwami. Przysadki krótsze od pęcherzyków, białawe, z zielonym nerwem środkowym i z szydlastym wyrostkiem. Słupki o trzech znamionach[6].
- Owoce
- Orzeszki, zwane pęcherzykami, ok. 3 mm długości, zielone, gładkie, punktowane, bez wyraźnych nerwów, z krótkim dzióbkiem o gładkich krawędziach[6].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
- Bylina, hemikryptofit. Rośnie na torfowiskach. Kwitnie w maju.
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
Gatunek zróżnicowany na dwie odmiany[7]:
- Carex punctata var. laevicaulis (Hochst. ex Seub.) Boott - występuje na wyspach Makaronezji
- Carex punctata var. punctata - występuje w pozostałej części zasięgu gatunku
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w kategorii zagrożenia V (narażony)[8]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię RE (wymarły na obszarze Polski)[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-11-25] (ang.).
- ↑ a b Carex punctata Gaudin, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29].
- ↑ Carex punctata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając (red.) i inni, Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
- ↑ a b Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
- ↑ Carex punctata na eMonocot [dostęp 2013-11-25].
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.