Uhla pstrodzioba

Uhla pstrodzioba
	Melanitta perspicillata
	(Linnaeus, 1758)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	blaszkodziobe
Rodzina	kaczkowate
Podrodzina	kaczki
Plemię	Mergini
Rodzaj	Melanitta
Gatunek	uhla pstrodzioba
Synonimy
	Anas perspicillata Linnaeus, 1758; Oidemia perspicillata (Linnaeus, 1758);
	Anas perspicillata Linnaeus, 1758; Oidemia perspicillata (Linnaeus, 1758);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Uhla pstrodzioba^[5], uhla amerykańska^[6] (Melanitta perspicillata) – gatunek dużego lub średniego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Nie wyróżnia się podgatunków^[7].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkuje Amerykę Północną od zachodniej Alaski przez środkową Kanadę po półwysep Labrador^[8]. Zimuje na wybrzeżach Ameryki Północnej – zachodnim od Aleutów i południowej Alaski po Kalifornię Dolną (Meksyk) i na wschodnim po Karolinę Południową^[8], rzadko dalej na południe po Florydę i północne wybrzeża Zatoki Meksykańskiej oraz nad Wielkimi Jeziorami^[9]. Okazyjnie pojawia się w północno-wschodniej Syberii, w głębi lądu w USA i Meksyku, na Antylach, Grenlandii, Hawajach, Bermudach, Azorach, Japonii oraz w północnej i środkowej Europie. W Polsce nie pojawia się.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Cechy gatunku: Samiec czarny, z białymi plamami na czole i potylicy. Dziób duży, z pomarańczowoczerwonym grzbietem, żółtym końcem, białymi bokami. Po bokach dzioba czarne plamy. Samica brązowa z szarą plamą na podgardlu, jaśniejszą u nasady dzioba i za okiem, brzuch szarawy. Dziób szary z czarną plamą na boku.
Wymiary średnie^[10]: dł. ciała ok. 45–55 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 80–90 cm
masa ciała ok. 800–1200 g

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Biotop: Śródlądowe zbiorniki wodne lasotundry. Podczas przelotów zatrzymuje się nad rzekami i jeziorami. Zimuje w estuariach i płytkich zatokach.
Gniazdo: Zagłębienie w ziemi na suchym lądzie, nieraz w znacznej odległości od wody.
Lęgi: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju–lipcu 5 do 9 kremowych lub różowawych jaj o średnich wymiarach 67 × 53 mm i średniej masie 80 g. Jaja wysiadywane są przez okres około 27–28 dni przez samicę. Pisklęta wkrótce po wykluciu opuszczają gniazdo i udają się na wodę; są wodzone przez samicę, ale pokarm zdobywają samodzielnie^[9].
Pożywienie: Drobne zwierzęta (głównie mięczaki, ale też skorupiaki, owady wodne, szkarłupnie, morskie robaki czy małe rybki), z małą domieszką roślin^[8]^[9]. Pokarm zdobywa, głównie nurkując^[8].

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje uhlę pstrodziobą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji w 2006 roku szacowano na 250 000 – 1 300 000 osobników^[8]. Trend liczebności populacji jest malejący^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Melanitta perspicillata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Carboneras 1992 ↓, s. 622.
↑ Denis Lepage: Uhla pstrodzioba (Melanitta perspicillata) (Linnaeus, 1758). Avibase. [dostęp 2013-11-25].
↑ ^a ^b Melanitta perspicillata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Anatinae Leach, 1820 - kaczki (wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-11-11].
↑ Zygmunt Czarnecki: Ptaki Europy: przewodnik terenowy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982. ISBN 83-0100-229-8.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Species factsheet: Melanitta perspicillata. BirdLife International. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Surf Scoter Melanitta perspicillata. [w:] Audobon. Guide to North American Birds [on-line]. National Audubon Society. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
↑ Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002. ISBN 83-7311-341-X.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Carles Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Melanitta perspicillata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[CITEREFCarboneras1992622-2] Carboneras 1992 ↓, s. 622.

[avibase-3] Denis Lepage: Uhla pstrodzioba (Melanitta perspicillata) (Linnaeus, 1758). Avibase. [dostęp 2013-11-25].

[iucn-4] Melanitta perspicillata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[uj-5] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Anatinae Leach, 1820 - kaczki (wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-11-11].

[6] Zygmunt Czarnecki: Ptaki Europy: przewodnik terenowy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982. ISBN 83-0100-229-8.

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-07-28]. (ang.).

[birdlife-8] Species factsheet: Melanitta perspicillata. BirdLife International. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).

[audobon-9] Surf Scoter Melanitta perspicillata. [w:] Audobon. Guide to North American Birds [on-line]. National Audubon Society. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).

[ptaki-10] Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002. ISBN 83-7311-341-X.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]