Ukształtowanie powierzchni Tytana

Mapa powierzchni Tytana – mozaika zdjęć w podczerwieni wykonanych przez sondę Cassini.

Na powierzchni Tytana, największego księżyca Saturna można wyróżnić następujące formacje geologiczne:

Nazwa	Tłumaczenie	Znaczenie
Cecha albedo	–	Obszar wyróżniający się jasnością
Arcus, arcūs	łuk	Obiekt geograficzny o kształcie łuku
Collis, colles	wzgórze	Małe wzgórze lub wybrzuszenie terenu
Facula, faculae	mała pochodnia	Jasna plamka
Fluctus, fluctūs	fala	Teren zalewowy
Flumen, flumina	rzeka	Rzeka węglowodorów
Insula, insulae	wyspa	Wyspa na jeziorze
Crater	krater	krater uderzeniowy
Labyrinthus, labyrinthi	labirynt	kompleks dolin
Lacus, lacūs	jezioro	jezioro węglowodorów
Lacuna, lacunae	dziura, luka	Obniżenie terenu o nieregularnym, wyraźnym kształcie, zapewne suche dno jeziora
Macula, maculae	plama	Ciemna plama
Mare, maria	morze	Bardzo duże jezioro węglowodorów
Mons, montes	góry	Góry
Patera, paterae	misa	Krater z poszarpanym brzegiem, potencjalnie krater wulkaniczny
Planitia, planitiae	równina	Równina
Obrączki (duże formacje obrączkowe)	–	Obiekt geograficzny o kształcie pierścienia
Regio, regiones	obszar	Duży obszar wyróżniający się kolorem lub jasnością wśród otaczających
Terra, terrae	ziemia	Wyróżniający się obszar
Unda, undae	fala	Pole wydm
Virga, virgae	kreska	Obiekt geograficzny o liniowym kształcie, wyróżniający się kolorem

Poniżej znajdują się spisy wymieniające poszczególne formy geologiczne, należące do każdej z kategorii.

Oficjalne nazwy cech powierzchni nadano niedawno, gdyż powierzchnia Tytana pozostawała praktycznie nieznana do misji sondy Cassini. Niektóre cechy powierzchni były nazwane wcześniej, te nazwy są wówczas zaznaczone.

Cechy albedo

Nazwy obszarów o wyróżniającym się jasnym lub ciemnym albedo pochodzą od świętych lub magicznych miejsc światowych mitologii i literatury.

Jasne albedo

Albedo	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Adiri	⌘ 10°S 210°W	Adiri, melanezyjski raj
Dilmun	⌘ 15°N 175°W	Dilmun, sumeryjski raj
Quivira	⌘ 0°N 15°W	Quivira, legendarne miasto w południowo-zachodniej Ameryce
Tsegihi	⌘ 40°S 10°W	Tsegihi, święte miejsce Nawahów
Xanadu	⌘ 15°S 100°W	Xanadu, magiczna kraina w poemacie Kubla Chan Samuela Coleridge’a

Ciemne albedo

Albedo	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Aaru	⌘ 10°N 340°W	Aaru, egipski raj
Aztlan	⌘ 10°S 20°W	Aztlán, mityczna ojczyzna Azteków
Belet	⌘ 5°S 255°W	Belet, malajski raj
Ching-tu	⌘ 30°S 205°W	Jingtu, raj w buddyzmie chińskim
Fensal	⌘ 5°N 30°W	Fensal, niebiański dwór w mitologii nordyckiej
Mezzoramia	⌘ 70°S 0°E	Mezzoramia, oaza szczęścia w Afryce we włoskich legendach
Senkyo	⌘ 5°S 320°W	Senkyo, japoński raj
Shangri-la	⌘ 10°S 165°W	Shangri-La, tybetański raj

Arcus

Nazwy arcus pochodzą od bóstw szczęścia

Arcus	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Hotei Arcus	⌘ 28,0°S 79,0°W	Hotei, japoński bóg

Colles

Nazwy collis pochodzą od postaci z fantastycznego świata Śródziemia z powieści Tolkiena.

Collis	Koordynaty	Rozmiar	Pochodzenie nazwy
Arwen Colles	⌘ 7,5°S 260,0°W	64	Arwena, córka Elronda
Bilbo Colles	⌘ 4,23°S 38,56°W	164	Bilbo Baggins, główny bohater powieści Hobbit, czyli tam i z powrotem
Faramir Colles	⌘ 4,0°N 153,8°W	82	Faramir, syn namiestnika Gondoru
Handir Colles	⌘ 10,00°N 356,68°W	100	Handir, wódz ludu Halethy
Nimloth Colles	⌘ 11,86°S 151,30°W	90	Nimloth, małżonka Diora i królowa Doriathu

Faculae

Nazwy facula pochodzą od wysp na Ziemi, które nie są politycznie niezależne; nazwy grup faculae pochodzą od archipelagów na Ziemi.

Facula	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Antilia Faculae	⌘ 11,0°S 187,0°W	Antillia, mityczny archipelag na Atlantyku
Bazaruto Facula	⌘ 11,6°N 16,1°W	Bazaruto, Mozambik
Coats Facula	⌘ 11,1°S 29,2°W	Wyspa Coatsa, Kanada
Crete Facula	⌘ 9,4°N 150,1°W	Kreta, Grecja
Elba Facula	⌘ 10,8°S 1,2°W	Elba, Włochy
Kerguelen Facula	⌘ 5,4°S 151,0°W	Wyspy Kerguelena, Francja
Mindanao Facula	⌘ 6,6°S 174,2°W	Mindanao, Filipiny
Nicobar Faculae	⌘ 2,0°N 159,0°W	Nikobary, Indie
Oahu Facula	⌘ 5,0°N 166,7°W	Oʻahu, Hawaje
Santorini Facula	⌘ 2,4°N 145,6°W	Santoryn, Grecja
Shikoku Facula	⌘ 10,4°S 164,1°W	Sikoku, Japonia
Texel Facula	⌘ 11,5°S 182,6°W	Texel, Holandia
Tortola Facula	⌘ 8,8°N 143,1°W	Tortola, Brytyjskie Wyspy Dziewicze
Vis Facula	⌘ 7,0°N 138,4°W	Vis, Chorwacja

Fluctus

Nazwy fluctus pochodzą od mitologicznych figur związanych z pięknem.

Fluctus	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Ara Fluctus	⌘ 39,8°N 118,4°W	Ara Piękny, legendarny król Armenii
Leilah Fluctus	⌘ 50,5°N 77,8°W	Lajla, perska bogini
Mohini Fluctus	⌘ 11,78°S 38,53°W	Mohini, postać z mitologii indyjskiej
Rohe Fluctus	⌘ 47,30°N 37,75°W	Rohe, maoryska bogini
Winia Fluctus	⌘ 49,0°N 46,0°W	Winia, indonezyjska pierwsza kobieta

Flumina

Nazwy flumina pochodzą od mitycznych rzek.

Flumina	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Elivagar Flumina	⌘ 19,3°N 78,5°W	Elivagar, grupa rzek w mitologii nordyckiej
Vid Flumina	⌘ 72,90°N 242,25°W	Jedna z rzek grupy Elivagar

Insula

Nazwy insula pochodzą od mitycznych wysp.

Insula	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Mayda Insula	⌘ 79,1°N 312,2°W	Mayda, legendarna wyspa na północnym Atlantyku

Kratery

Nazwy kraterów pochodzą od bóstw mądrości.

Krater	Koordynaty	Średnica (km)	Pochodzenie nazwy
Afekan	⌘ 25,8°N 200,3°W	115,0	Afekan, nowogwinejska bogini stworzycielka
Hano	⌘ 40,3°N 345,1°W	100,0	Hano, Bella Coola bogini nauki, wiedzy i magii
Ksa	⌘ 14,0°N 65,4°W	29,0	Ksa, bóg mądrości Lakotów i Oglala
Menrva	⌘ 20,1°N 87,2°W	392,0	Menrva, etruska bogini
Momoy	⌘ 11,6°N 44,6°W	40,0	Momoy, dla ludu Chumash bogini bogini magii, wiedzy i uzdrawiania
Selk	⌘ 7,0°N 199,0°W	80,0	Selk, mitologia egipska
Sinlap	⌘ 11,3°N 16,0°W	80,0	Sinlap, duch w wierzeniach Kachin
Soi	⌘ 24,3°N 140,9°W	75,0	Soi, melanezyjski bóg mądrości

Labyrinthi

Nazwy labirynthus pochodzą od planet w Uniwersum Diuny.

Labyrinthus	Planeta
Anbus Labyrinthus	Anbus
Corrin Labyrinthus	Corrin
Ecaz Labyrinthus	Ekaz
Gammu Labyrinthus	Gammu (Giedi Prime)
Gamont Labyrinthus	Gamont
Gansireed Labyrinthus	Gansireed
Ginaz Labyrinthus	Ginaz
Grumann Labyrinthus	Grumann
Harmonthep Labyrinthus	Harmonthep
Ipyr Labyrinthus	Ipyr
Junction Labyrinthus	Węzeł
Kaitain Labyrinthus	Kaitain
Kronin Labyrinthus	Kronin
Lampadas Labyrinthus	Lampadas
Lankiveil Labyrinthus	Lankiveil
Lernaeus Labyrinthus	Lernajos
Muritan Labyrinthus	Muritan
Naraj Labyrinthus	Naraj
Niushe Labyrinthus	Niushe
Palma Labyrinthus	Palma
Richese Labyrinthus	Richese
Salusa Labyrinthus	Salusa
Sikun Labyrinthus	Sikun
Tleilax Labyrinthus	Tleilax
Tupile Labyrinthus	Tupile

Lacus

Jeziora ciekłego metanu na Tytanie. Widok od Bolsena Lacus (po prawej) do Mackay Lacus (lewe górne).

Lacūs (l. mn. lacus jest stosowana w nomenklaturze geologicznej Tytana) to jeziora węglowodorów. Cechy powierzchni nazywane lacus są uważane za etanowo-metanowe jeziora. Ich nazwy pochodzą od jezior ziemskich.

Lacus	Koordynaty	Średnica (km)	Pochodzenie nazwy
Abaya Lacus	⌘ 73,17°N 45,55°W	65,0	Abbaja, Etiopia
Albano Lacus	⌘ 65,9°N 236,4°W	6,2	Albano, Włochy
Atitlán Lacus	⌘ 69,3°N 238,8°W	13,7	Atitlán, Gwatemala
Bolsena Lacus	⌘ 75,75°N 10,28°W	101,0	Bolsena, Włochy
Cardiel Lacus	⌘ 70,2°N 206,5°W	22,0	Cardiel, Argentyna
Cayuga Lacus	⌘ 69,8°N 230,0°W	22,7	Cayuga, Nowy Jork, USA
Feia Lacus	⌘ 73,70°N 64,41°W	47,0	Feia, Brazylia
Freeman Lacus	⌘ 73,6°N 211,1°W	26,0	Freeman, Indiana, USA
Hammar Lacus	⌘ 48,60°N 308,29°W	200	Hawr al-Hammar, Irak
Jingpo Lacus	⌘ 73,0°N 336,0°W	240,0	Jingpo, Chiny
Junín Lacus	⌘ 66,9°N 236,9°W	6,3	Junín, Peru
Kivu Lacus	⌘ 87,0°N 121,0°W	77,5	Kiwu, Rwanda i Demokratyczna Republika Konga
Koitere Lacus	⌘ 79,40°N 36,14°W	68,0	Koitere, Finlandia
Lanao Lacus	⌘ 71,0°N 217,7°W	34,5	Lanao, Filipiny
Ladoga Lacus	⌘ 74,8°N 26,1°W	110	Ładoga, Rosja
Logtak Lacus	⌘ 70,8°N 226,1°W	14,3	Logtak, Manipur, Indie
Mackay Lacus	⌘ 78,32°N 97,53°W	180,0	Mackay, Australia
Mývatn Lacus	⌘ 78,19°N 135,28°W	55,0	Mývatn, Islandia
Müggel Lacus	⌘ 84,44°N 203,50°W	170	Müggelsee, Niemcy
Neagh Lacus	⌘ 81,11°N 32,16°W	98,0	Lough Neagh, Irlandia Północna
Ohrid Lacus	⌘ 71,8°N 221,9°W	17,3	Jezioro Ochrydzkie, Macedonia/Albania
Oneida Lacus	⌘ 76,14°N 131,83°W	51,0	Oneida, USA
Ontario Lacus	⌘ 72,0°S 183,0°W	235,0	Ontario, Kanada i USA
Sevan Lacus	⌘ 69,7°N 225,6°W	46,9	Sewan, Armenia
Sionascaig Lacus	⌘ 41,52°S 278,12°W	143,2	Loch Sionascaig, Szkocja
Sotonera Lacus	⌘ 76,75°N 17,49°W	63,0	Sotonera, Hiszpania
Sparrow Lacus	⌘ 84,3°N 64,7°W	81,4	Sparrow, Kanada
Towada Lacus	⌘ 71,4°N 244,2°W	24	Towada, Japonia
Urmia Lacus	⌘ 39,27°S 276,55°W	28,6	Urmia, Iran
Uvs Lacus	⌘ 69,6°N 245,7°W	26,9	Uvs, Mongolia
Vänern Lacus	⌘ 70,4°N 223,1°W	43,9	Wener, Szwecja
Waikare Lacus	⌘ 81,6°N 126,0°W	52,5	Waikare, Nowa Zelandia

Lacunae

Nazwy lacunae pochodzą od wyschniętych lub słonych jezior.

Lacuna	Koordynaty	Średnica (km)	Pochodzenie nazwy
Atacama Lacuna	⌘ 68,2°N 227,6°W	35,9	Atakama, Chile
Eyre Lacuna	⌘ 72,6°N 225,1°W	25,4	Eyre, Australia
Jerid Lacuna	⌘ 66,7°N 221,0°W	42,6	Wielki Szott, Tunezja
Kutch Lacuna	⌘ 88,4°N 217,0°W	175	Jezioro okresowe w dystrykcie Kaććh na granicy Indii i Pakistanu
Melrhir Lacuna	⌘ 64,9°N 212,6°W	23	Szatt Malghigh, Algieria
Nakuru Lacuna	⌘ 65,81°N 94,00°W	188	Nakuru, Kenia
Ngami Lacuna	⌘ 66,7°N 213,9°W	37,2	Ngami, Botswana
Racetrack Lacuna	⌘ 66,1°N 224,9°W	9,9	Racetrack Playa, Kalifornia
Uyuni Lacuna	⌘ 66,3°N 228,4°W	27	Uyuni, Boliwia
Woytchugga Lacuna	⌘ 68,88°N 109,00°W	449	Woytchugga, Australia

Maculae

Nazwy maculae pochodzą od bóstw szczęścia, pokoju i harmonii w mitologiach świata.

Macula	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Eir Macula	⌘ 24,0°S 114,7°W	Eir, nordycka bogini
Elpis Macula	⌘ 31,2°N 27,0°W	Elpis, grecka personifikacja nadziei
Ganesa Macula	⌘ 50,0°N 87,3°W	Ganeśa, hinduistyczny bóg
Omacatl Macula	⌘ 17,6°N 37,2°W	Omacatl, aztecki bóg
Polaznik Macula	⌘ 41,1°S 280,4°W	Polaznik, słowiański bóg
Polelya Macula	⌘ 50,0°N 56,0°W	Polelya, słowiański bóg

Mare

Nazwy mare pochodzą od nazw potworów morskich w mitologiach świata.

Mare	Koordynaty	Średnica (km)	Pochodzenie nazwy
Kraken Mare	⌘ 68,0°N 310,0°W	1170,0	Kraken, nordycki potwór morski
Ligeia Mare	⌘ 79,0°N 248,0°W	500,0	Ligeja, jedna z syren w mitologii greckiej
Punga Mare	⌘ 85,1°N 339,7°W	380,0	Punga, maoryski przodek rekinów i jaszczurek

Montes

Nazwy montes pochodzą od nazw gór w fantastycznych powieściach Tolkiena. Według tych pism wszystkie niżej wymienione góry i pasma wznosiły się na kontynencie Śródziemia, oprócz Taniquetilu, najwyższego szczytu świata, wznoszącego się w Amanie.

Montes	Koordynaty	Średnica podstawy (km)	Pochodzenie nazwy
Angmar Montes	⌘ 10,0°S 221,9°W	230	Angmar, część pasma Gór Mglistych
Dolmed Montes	⌘ 14,65°S 40,42°W	400	Dolmed, góra
Doom Mons	⌘ 11,6°S 216,8°W	63	Orodruina, Góra Przeznaczenia
Echoriath Montes	⌘ 7,4°S 213,8°W	930	Echoriath, pasmo górskie
Erebor Mons	⌘ 4,97°S 36,23°W	50	Erebor, Samotna Góra
Gram Montes	⌘ 9,9°S 207,9°W	260	Gram, góra
Irensaga Montes	⌘ 5,68°S 212,71°W	194	Irensaga, góra
Merlock Montes	⌘ 8,9°S 211,8°W	200	Merlock, góra
Mindolluin Montes	⌘ 3,30°S 208,96°W	340	Mindolluina, góra
Misty Montes	⌘ 56,80°N 62,44°W	73	Góry Mgliste, pasmo górskie
Mithrim Montes	⌘ 2,16°S 127,42°W	147	Ered Mithrin, pasmo górskie
Rerir Montes	⌘ 4,8°S 212,1°W	370	Rerir, góra
Taniquetil Montes	⌘ 3,67°S 213,26°W	130	Taniquetil, góra w Amanie

Obrączki (duże formacje obrączkowe)

Nazwy formacji obrączkowych pochodzą od bóstw mądrości w mitologiach świata.

Formacje obrączkowe	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Guabonito	⌘ 10,9°S 150,8°W	Guabonito, taińska bogini morza
Nath	⌘ 30,5°S 7,7°W	Nath, irlandzka bogini mądrości
Veles	⌘ 2,0°N 137,3°W	Weles, słowiański bóg

Paterae

Nazwy patera pochodzą od wysp na Ziemi, które nie są politycznie niezależne.

Patera	Koordynaty	Średnica (km)	Pochodzenie nazwy
Sotra Patera	⌘ 14,54°S 40,00°W	40	Sotra, Norwegia

Planitia

Nazwy planitia pochodzą od planet w Uniwersum Diuny.

Planitia	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Arrakis Planitia	⌘ 78,4°S 117,0°W	Arrakis
Chusuk Planitia	⌘ 5,0°S 23,5°W	Chusuk

Regio

Nazwy regio pochodzą od bóstwa szczęścia i pokoju.

Regio	Koordynaty	Średnica (km)	Pochodzenie nazwy
Concordia Regio	⌘ 20°S 241°W	1500	Concordia, rzymska bogini harmonii
Hetpet Regio	⌘ 22°S 292°W	1080	Hetpet, egipska personifikacja szczęścia
Hotei Regio	⌘ 26,0°S 78,0°W	500	Budai, chiński buddyzm
Tui Regio	⌘ 24,5°S 124,9°W	1200	Tui, mitologia chińska

Terra

Nazwy terra pochodzą od nazw krain szczęśliwości w mitologiach świata.

Terra	Koordynaty	Średnica (km)	Pochodzenie nazwy
Garotman Terra	⌘ 13,5°S 348,0°W	970,0	Garotman, irański raj
Tollan Terra	⌘ 6,4°N 322,7°W	800,0	Tollan, aztecki raj
Yalaing Terra	⌘ 19,5°S 324,0°W	980,0	Yalaing, australijski ląd dla dobrych dusz

Undae

Nazwy undae pochodzą od bóstw wiatru.

Undae	Koordynaty	Średnica (km)	Pochodzenie nazwy
Boreas Undae	⌘ 6°S 215°W	260,0	Boreasz, grecki bóg północnego wiatru
Eurus Undae	⌘ 7,5°S 210,3°W	220,0	Eurus, grecki bóg wschodniego wiatru
Notus Undae	⌘ 10,0°S 211,1°W	530,0	Notus, grecki bóg południowego wiatru
Zephyrus Undae	⌘ 8,5°S 217,1°W	130,0	Zefir, grecki bóg zachodniego wiatru

Virgae

Nazwy virgae pochodzą od bóstw deszczu w mitologiach świata.

Virga	Koordynaty	Pochodzenie nazwy
Bacab Virgae	⌘ 19,0°S 151,0°W	Bacab, bóg deszczu w mitologii Majów
Hobal Virga	⌘ 35,0°S 166,0°W	Hobal, arabski bóg deszczu
Kalseru Virga	⌘ 36,0°S 137,0°W	Kalseru, bóg deszczu Aborygenów australijskich
Perkunas Virgae	⌘ 27,0°S 162,0°W	Perkūnas, najwyższy bóg Bałtów
Shiwanni Virgae	⌘ 25,0°S 32,0°W	Shiwanni, bóg deszczu w wierzeniach Zuni
Uanui Virgae	⌘ 45,2°N 235,3°W	Uanui, maoryski bóg deszczu

Formy geologiczne nieposiadające nazw oficjalnych

Ponieważ dokładny charakter wielu cech powierzchni pozostaje nieznany, wiele ukształtowań nie otrzymało nazw formalnych choć posiadają nazwy robocze. W większości przypadków nie są oceniane na podstawie różnic jasności i ciemności w świetle widzialnym, lecz ze względu na zachmurzenie księżyca są obserwowane w podczerwieni. Sonda Cassini-Huygens rozpoczęła także wykonywanie części mapy Tytana za pomocą radaru.

Przykłady nazw nieoficjalnych:

• Sierp: duży, ciemny obszar, w kształcie sierpa zaobserwowany przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a.
• Pies i piłka oraz Głowa smoka: duże ciemne obszary okołorównikowe zaobserwowane przez Europejskie Obserwatorium Południowe za pomocą Very Large Telescope, nazwane ze względu na ich charakterystyczny kształt.
• Kot Si-Si: ciemny obszar widoczny na obrazach radarowych, nazwany przez córkę jednego z naukowców gdy powiedziała, że wygląda jak kot.