Ulica 10 Lutego w Gdyni

ulica 10 Lutego
	Śródmieście
	; Widok ul. 10 Lutego w Gdyni z peronu SKM.; Perspektywa 1800 m aż do końca; Mola Południowego
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdynia
Długość	635 m
Przebieg
	Położenie na mapie Gdyni ulica 10 Lutego
	Położenie na mapie Polski ulica 10 Lutego
	Położenie na mapie województwa pomorskiego ulica 10 Lutego
	54°31′10,5″N 18°32′15,2″E/54,519580 18,537550
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica 10 Lutego – jedna z najstarszych gdyńskich ulic, znajdująca się w dzielnicy Śródmieście.

Jest reprezentacyjną ulicą (kategoria: droga powiatowa)^[1] Śródmieścia Gdyni. Wspólnie z ulicą skwer Kościuszki i aleją Jana Pawła II jest wizytówką Gdyni. Skrzyżowanie z ulicami Świętojańską i skwerem Kościuszki jest punktem centralnym Gdyni.

Została nazwana dla upamiętnienia daty symbolicznych zaślubin Polski z morzem 10 lutego 1920^[2].

Każdego roku, począwszy od 2003 w dniu 11 listopada na ulicy odbywa się Gdyńska Parada Niepodległości

Historia[edytuj | edytuj kod]

Ulica została wytyczona w 1908 jako najkrótsza droga z dworca kolejowego do Domu Kuracyjnego (niem. Kurhaus), zlokalizowanego przy dzisiejszym skwerze Kościuszki i dalej do morza. Obsadzony drzewami piaszczysty trakt o szerokości 13 m otrzymał nazwę Kurhausstrasse (pol. Kuracyjna). Z biegiem czasu ulica zaczęła być zabudowywana obiektami służącymi wypoczynkowi letników, takimi jak nieistniejąca obecnie gospoda Johanna Plichty, w której zatrzymał się Stefan Żeromski (obecnie znajduje się w tym miejscu Infobox), czy zachowany dom wójta Jana Radtkego, z charakterystyczną narożną wieżyczką.

Po uzyskaniu przez Gdynię praw miejskich ulica stała się jedną z najbardziej reprezentacyjnych ulic miasta, na której odbywały się wojskowe defilady, oficjalne uroczystości czy pochody robotników. W tym czasie wybudowano przy niej kolejno budynki poczty, Banku Polskiego (styl neoklasycystyczny) i ZUS (po wojnie siedziba PLO), którego charakterystyczne opływowe kształty stały się wyznacznikiem stylu architektonicznego zwanego gdyńskim modernizmem.

Podczas okupacji Niemcy zmienili nazwę ulicy na Hermann-Göring-Straße^[3]. Budynek Banku Polskiego przeznaczono na siedzibę Reichsbanku (Banku Rzeszy).

W marcu 1946 kilku miejskich radnych wystąpiło z inicjatywą przemianowania ulicy na aleję Zwycięstwa, którą to nazwę nadano ostatecznie głównej trasie do Gdańska^[4].

W 2020 opublikowano wyniki konkursu na zagospodarowanie narożnika z ul. Świętojańską. Przewidywana jest tu realizacja 7-piętrowego biurowca z ogólnodostępnym tarasem widokowym na dachu, według projektu pracowni architektonicznej 3MA z Gdyni^[5]. Rozpoczęcie inwestycji, wartej 35 mln zł, ma nastąpić w połowie 2021 roku^[6].

Ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]

dom ówczesnego wójta Gdyni – Jana Radtkego z 1912, ul. 10 Lutego 2
kamienica Bolesława i Genowefy Orłowskich (5), do 2021 funkcjonował tu najdłużej działający zakład fryzjerski w Gdyni (salon fryzjerski Rococo; nieprzerwanie od 1925, kiedy został otwarty na pl. Kaszubskim, w 1928 przeniesiony na 10 Lutego, od 1942 w obecnej lokalizacji)^[7]
gmach głównego Urzędu Pocztowego (10)^[8]
dom handlowy Batory z 1998 (11)
centrum handlowo-biznesowe Centrum Kwiatkowskiego z 2004 (16)
b. budynek ZUS, siedziba Polskich Linii Oceanicznych, ob. Urzędu Miejskiego (24)
kamienica Antoniny Szydarowskiej (25)
budynek szkolny (26), dawna siedziba Szkoły Podstawowej nr 1 (od 1928), a następnie Gimnazjum nr 1 i XVII LO, przeniesionego w czerwcu 2019 na Wiczlino^[9]; docelowo przewiduje się tu lokalizację Centrum Nowoczesnego Seniora^[10], natomiast w 2022 obiekt wynajął Kościół Chrześcijan Baptystów^[11]
zespół mieszkaniowy BGK, oficjalny adres: ul. 3 Maja 27-31
klasycystyczny gmach Banku Polskiego z 1929 roku, o powierzchni 2,5 tys. m kw., ma kształt litery L, z głównym wejściem z obrotowymi drzwiami w narożnym podcieniu od zbiegu ulic 10 Lutego i 3 Maja. Autorem projektu (odwołującym się do dwóch stylów: klasycyzmu i neorenesansu) był znany architekt Stanisław Filasiewicz. Przez dziesięciolecia pełnił funkcję siedzib kolejnych banków, a jego prawe skrzydło zamieszkiwali pracownicy kadry kierowniczej. W 1984 obiekt wpisano do rejestru zabytków. Do połowy 2003 roku w gmachu mieścił się bank Millenium, od tamtej pory obiekt nie posiadał użytkownika^[12]. Na początku 2017 przejęty przez firmę Moderna, która zamierzała dobudować dwie dodatkowe kondygnacje, na co nie zgodził się konserwator zabytków. Od 2019 właściciel podjął pracę nad renowacją budynku^[13]