Unikowo (województwo warmińsko-mazurskie)
54°02′54″N 20°59′09″E/54,048333 20,985833| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
225[2] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
11-230[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NBA |
| SIMC |
0472271 |
Położenie na mapie gminy Bisztynek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bartoszyckiego  | |
| 54°02′54″N 20°59′09″E/54,048333 20,985833[1]
| |
| Strona internetowa | |
Unikowo (niem. Glockstein) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś założona w 1340 r. na prawie chełmińskim. Jej zasadźcą był Prus imieniem Thaysot. Wieś nosiła początkowo pruską nazwę Knogstin (od jeziora nad którym była położona ). Pierwszy dokument lokacyjny wsi zaginął. Prawo chełmińskie tej wsi zostało potwierdzone dokumentem z 11 listopada 1357 roku. W wykazie parafii z końca XV wieku występuje kościół w Unikowie, do którego należał jako filialny kościół w Rynie Reszelskim (dziś gmina Kolno). Na początku XIX wieku do parafii należały: Dąbrowa, Ryn Reszelski i Wysoka Dąbrowa.
Podobnie jak w innych miejscowościach we wsi istniała szkoła. Powstała w tym samym czasie co parafia. W 1935 roku w szkole tej uczyło dwóch nauczycieli, a uczyło się 87 uczniów. Po II wojnie światowej szkoła podstawowa w Unikowie została uruchomiona 16 listopada 1945 roku.
Wieś ta w roku 1939 liczyła 501 mieszkańców. Niemiecka nazwa wsi to Glockstein. Jest to nazwa odosobowa.
Kościół[edytuj | edytuj kod]
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela, zachował się od początku XV wieku w prawie niezmienionej formie. To niewielka salowa budowla późnogotycka (zabytek II grupy), wybudowana w latach 1370-1380, odnawiana w 1850 - z tego okresu pochodzą neogotyckie szczyty wieży. Nawa zaznaczona gzymsem, na korpusie i wieży szczyty uskokowo-sterczynowe. Naroża świątyni wsparte ukośnie dostawionymi przyporami, od południa kruchta o sklepieniu kolebkowym[4]. Wystrój wnętrza barokowy, ołtarz główny z roku 1712 z obrazami św. Jana Chrzciciela, Michała Archanioła oraz rzeźbami świętych. Obraz wotywny z 1639 r. przedstawia scenę Ukrzyżowania oraz z postacią miejscowego proboszcza Mikołaja Cronensisa (Duńczyk). W posadzce umiejscowione trzy płyty nagrobne, wśród których także proboszcza Mikołaja Cronensisa z datą 1650.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142965
- ↑ Wieś Unikowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Kod pocztowy Unikowo •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa [online], www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-11-12].
- ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 92
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Biskupiec z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1969. (str. 306 - szkoła w 1945 r.)
- Darmochwał T., Rumiński M. J., Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok, 1996.
- Rzempołuch A., Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn, 1993.
- Siedziba gminy: Bisztynek
