Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Masti (dyskusja | edycje) o 17:52, 10 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
{{{nazwa}}}
{{{nazwa oryginalna}}}
Universitas Nicolai Copernici
Nicolaus Copernicus University in Toruń
{{{jednostka macierzysta}}}
Ilustracja
Rektorat na terenie Miasteczka Akademickiego
Dewiza

Veritas in omnibus quaerenda est[1]

Data założenia

24 sierpnia 1945

Typ

{{{typ}}}

Patron

{{{patron}}}

Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Adres

ul. Gagarina 11
87-100 Toruń

Liczba pracowników

4 190[2]

Liczba studentów

24 469[3]

{{{stanowisko zarządzającego}}}

{{{zarządzający}}}

Członkostwo

EUA, Socrates-Erasmus

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}
Strona internetowa
Mikołaj Kopernik, patron toruńskiego Uniwersytetu
Nowe logo Uniwersytetu
Collegium Maximum - pełni funkcje reprezentacyjne, a także jest siedzibą Uczelnianego Centrum Informatycznego i Muzeum Uniwersyteckiego

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (UMK) – państwowy uniwersytet z siedzibą w Toruniu (Miasteczko Akademickie znajduje się w Toruniu na Bielanach). Częścią Uniwersytetu jest Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy. Uniwersytet prowadzi działalność w Toruniu oraz w Bydgoszczy. Wydziały i inne jednostki organizacyjne Uniwersytetu zlokalizowane w jednym z tych miast mogą prowadzić swą działalność także w drugim z nich. UMK prowadzi stację badawczą na Spitsbergenie. Uniwersytet kieruje też Gimnazjum i Liceum Akademickim w Toruniu.

UMK według rankingu Perspektyw z 2017 roku jest na 9. miejscu wśród wszystkich wyższych uczelni w Polsce (a 5. wśród uniwersytetów)[4].

Historia

Początki szkolnictwa wyższego w Toruniu

Pierwszą uczelnią wyższą w Toruniu było Toruńskie Gimnazjum Akademickie, założone w 1568 roku przy ulicy Piekary. Było jedną z pierwszych uczelni wyższych w północnej Polsce. Gimnazjum Akademickie było prekursorem życia naukowego i kulturalnego (m.in. stworzyło pierwsze muzeum w 1594 roku) oraz promieniowało na cały region. Dzięki staraniom burmistrza Heinricha Strobanda uzyskało w 1594 roku dobre warunki pracy dydaktycznej i naukowej. Wśród jego profesorów w XVII i XVIII wieku znajdowali się zasłużeni badacze historii Polski i Prus, autorzy podręczników i rozpraw z różnych dziedzin wiedzy humanistycznej, współpracownicy czasopism naukowych.

O powołanie uniwersytetu w nowoczesnej formie zabiegano od XIX wieku. W czasie rozbiorów rządy pruskie planowały stworzyć Uniwersytet Teologiczny, m.in. z prawem i ekonomią, do czego jednak nie doszło.

W okresie międzywojennym władze Torunia zabiegały o stworzenie uniwersytetu. Wkrótce po przyłączeniu Pomorza Nadwiślańskiego do odrodzonej Rzeczypospolitej w 1920 roku rozpoczął się nowy etap starań o uniwersytet. Jeszcze przed 1920 Naczelna Rada Ludowa rozważała projekt utworzenia na ziemiach polskich zaboru pruskiego uniwersytetu w Gdańsku lub w Toruniu. Jednak rozwój sytuacji politycznej oraz niepewna przyszłość Pomorza skłoniły Komisariat NRL do zaakceptowania w grudniu 1918 roku wcześniejszej uchwały Sejmu Dzielnicowego i powołaniu szkoły wyższej w Poznaniu.

W Toruniu w 1920 roku pierwsze deklaracje utworzenia uniwersytetu wysunęła w listopadzie Narodowa Partia Robotnicza, obierając za patrona uczelni Mikołaja Kopernika. W tym celu powołano m.in. Instytut Bałtycki (potem przeniesiony do wybudowanej Gdyni).

Ostatecznie w 1938 roku zapadła decyzja o powołaniu w Toruniu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika jako filii Uniwersytetu Poznańskiego, z początkiem 1940 roku. Decyzję przerwała jednak II wojna światowa. Dopiero w 1947 roku, a więc 2 lata po utworzeniu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, prof. Karol Górski ujawnił, iż przed wybuchem II wojny światowej uzyskano zgodę na otwarcie w Toruniu w 1940 roku zamiejscowego wydziału Uniwersytetu Poznańskiego, obejmującego katedry humanistyczne i geografię.

Powstanie uczelni

 Osobny artykuł: Kalendarium UMK w Toruniu
UWAGA: sugestia rozszerzonej treści w nieistniejącym artykule - trzeba poprawić link.

UMK powstał na mocy dekretu Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 1945 roku, zatwierdzonego przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej w dniu 11 września 1945 roku. Głównym inicjatorem stworzenia uniwersytetu na ziemi pomorskiej był dr Henryk Świątkowski, delegat rządu, a późniejszy wojewoda pomorski. Utworzenie ośrodka uniwersyteckiego miało przyczynić się do aktywizacji naukowej i kulturalnej regionu, przeciwdziałać procesom depolonizacji oraz zrekompensować niedobory po wojnie, kształcąc nowe kadry dla kultury i gospodarki narodowej. Założenie uniwersytetu w Toruniu miało ponadto skompensować choć częściowo straty po likwidacji Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie[5]. Decyzją Ministerstwa Oświaty organizatorem toruńskiego uniwersytetu ustalono prof. Jana Wiczyńskiego, po miesiącu przekazując tę funkcję prof. Ludwikowi Kolankowskiemu. Pierwszym rektorem UMK został prof. Ludwik Kolankowski, historyk z lwowskiego UJK, współtwórca uniwersytetów w Wilnie i Łodzi. Początkowo powstały dwa wydziały: Wydział Humanistyczny (wraz z Sekcją Sztuk Pięknych) oraz Wydział Matematyczno-Przyrodniczy. Odbiegało to znacznie od pierwotnej koncepcji organizatorów, która zakładała stworzenie dużego wielowydziałowego uniwersytetu na podobieństwo uniwersytetów przedwojennych. Wkrótce uniwersytet poszerzył swą ofertę o kolejne wydziały: 5 listopada 1945 powstał Wydział Prawno-Ekonomiczny, a 24 stycznia 1946 roku Sekcję Sztuk Pięknych przekształcono w odrębny Wydział Sztuk Pięknych. Pierwsze wykłady (prof. Tadeusza Czeżowskiego i prof. Stefana Srebrnego) odbyły się w 24 listopada 1945 roku, natomiast uroczysta inauguracja pierwszego roku akademickiego miała miejsce 5 stycznia 1946 roku. Funkcjonowało wówczas już 76 katedr, zatrudniających 60 samodzielnych i 69 pomocniczych pracowników nauki. Immatrykulowano około 1600 studentów[5]. Trzon kadry naukowej stanowili w pierwszych latach istnienia uniwersytetu naukowcy z odebranego Polsce Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.

Struktura

Wybrane wydziały uniwersytetu w Bydgoszczy
Wydział Nauk o Zdrowiu
Wydział Lekarski

Wydziały

Obecnie na UMK istnieje 17 wydziałów:

32-metrowy radioteleskop w Obserwatorium Astronomiczne UMK w Piwnicach pod Toruniem

Stacje badawcze

Obserwatorium Astronomiczne UMK

  • Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Mikołaja Kopernika - ośrodek astronomiczny Uniwersytetu, kształcący studentów Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, a także służący obserwacji kosmosu, badaniom naukowym oraz popularyzacji wiedzy o wszechświecie.

Inne

Baza uczelni

Plan Miasteczka Akademickiego na Bielanach
Biblioteka Główna
Aula Uniwersytecka na Bielanach
Klub Studencki Od Nowa
Uniwersyteckie Centrum Sportowe
Hotel Asystencki nr 2 na Bielanach
Dom Studencki nr 3 przy ul. Moniuszki
Dom Studencki nr 2 przy ul. Mickiewicza

Miasteczko Akademickie na Bielanach

Największym skupiskiem budynków UMK jest kampus na toruńskim osiedlu Bielany, którego budowa rozpoczęła się w latach 60. i trwa sukcesywnie do dziś. Od południa jest on ograniczony ulicą Gagarina, od wschodu ul. św. Józefa, natomiast od zachodu Szosa Okrężna, od północy natomiast granicę wytyczać będzie planowana Trasa Średnicowa Północna. Obecnie na terenie kampusu znajdują się najważniejsze budynki administracyjne, część domów studenckich oraz wydziałów, a także klub studencki Od Nowa. W roku 2013 oddane do użytku zostało Uczelniane Centrum Sportowe zlokalizowane na rogu ulic św. Klemensa i św. Józefa. Obecnie spośród 16 wydziałów swoją siedzibę na terenie kampusu mają:

Ponadto na terenie kampusu znajduje się Biblioteka Główna, Rektorat oraz Aula. W niedalekim sąsiedztwie miasteczka akademickiego mieszczą się Wydział Teologii oraz Wydział Sztuk Pięknych. Wzdłuż ulicy Karola Olszewskiego rozmieszczone są Domy Studenckie nr 7, 8, 9, 10, 11,; a także dwa Hotele Asystenckie. W niedużej odległości od kampusu, przy ulicy Reja znajduje się Dom Studencki nr 12. Kampus bielański skomunikowany jest liniami autobusowymi z każdą częścią miasta (linie nr 0, 15, 17, 18, 26, 28, 34, 36, 40, 43 oraz 02), a także trzema liniami tramwajowymi ( 1, 4 i 1N).

Historia

Miasteczko akademickie zaplanowano w latach 60. XX wieku w Pracowni Urbanistyczno-Architektonicznej S-77 pod kierunkiem dr doc. Ryszarda Karłowicza[7]. Inwestycję włączono do programu obchodów pięćsetnej rocznicy urodzin patrona uczelni – Mikołaja Kopernika w 1973 r. Gmachy rozplanowano na dwóch osiach: mieszkaniowo-socjalnej (uliczka od klubu Od Nowa do Auli UMK) i dydaktyczno-naukowej (od rektoratu do poszczególnych wydziałów i biblioteki). W podobny sposób ukształtowano wcześniej m.in. kampus amerykańskiego Uniwersytetu w Charlottesville – niewykluczone, że Karłowicz się nim inspirował. Z kolei sekwencyjny układ wydłużonych laboratoriów jest charakterystyczny dla Illinois Institute of Technology w Chicago z lat 40. XX w. Na przecięciu obu osi, w symbolicznym miejscu położone są kluczowe dla uniwersytetu miejsca- rektorat i aula. Obok „serca” kampusu znajduje się basen zewnętrzny, który po pierwsze pełni praktyczną funkcją, jaką jest chłodzenie terenu i zapewnienie mu sprzyjającego mikroklimatu, bo mimo wszystko wokół mamy dużo betonu. A po drugie został on tak skonstruowany, żeby studenci mogli wokół niego naturalnie się gromadzić. Basen miał stać się pewnego rodzaju agorą. To co dzisiaj funkcjonuje, jako kwietniki pod krzewy, zostało zaplanowane jako scena. Miało być to miejsce, w którym będą odbywały się różnego rodzaju występy, czy akcje studenckie, chociażby juwenalia[8]. Uroczystość otwarcia kampusu, na której zjawił się m.in. ówczesny premier Piotr Jaroszewicz, zorganizowano 2 października 1973 r. na placu między aulą a rektoratem.

Centrum

W centrum Torunia zlokalizowane są gmachy reprezentacyjne uczelni (Collegium Maius oraz Collegium Maximum) oraz kilka wydziałów i część domów studenckich. Spośród wydziałów są to:

Ponadto w kwartale ulic Mickiewicza, Moniuszki, Słowackiego i Tujakowskiego mieszczą się Domy Studenckie nr 1, 2, 3, 5 i 6.

Inne części miasta

Poza dwiema podstawowymi bazami uczelni, siedzibę przy ul. Batorego ma Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych oraz część Wydziału Nauk Historycznych. Część jednostek Wydziału Nauk Historycznych znajduje się też przy Szosie Bydgoskiej, na terenie dawnej fabryki Merinotex. Niektóre jednostki Wydziału Sztuk Pięknych zlokalizowane są przy ul. Sienkiewicza (Zakład Edukacji Artystycznej) i Szosie Bydgoskiej (Zakład Rysunku i Zakład Rzeźby).

UMK w liczbach

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu jest najstarszą i największą uczelnią w regionie. Obecnie istnieje 71 kierunków w Toruniu, oraz 10 kierunków w Collegium Medicum. W roku akademickim 2017/2018 władze uczelni planują otwarcie Centrum Weterynarii[9].

Uczelnia kształci ponad 32 tysiące studentów na studiach dziennych, zaocznych, doktoranckich i podyplomowych. Wśród ponad 4360 pracowników jest 2222 nauczycieli akademickich, w tym 610 posiada tytuł naukowy profesora lub stopień doktora habilitowanego, 1144 doktorów, 468 magistrów i lekarzy[10].

Uniwersytet posiada prawa do prowadzenia studiów doktoranckich w 21 dyscyplinach (od roku akademickiego 2010/2011 ruszają interdyscyplinarne studia doktoranckie w zakresie nauk ścisłych i przyrodniczych), prowadzi 130 kursów i studiów podyplomowych oraz studia MBA na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania. Na uczelni istnieje ponad 100 kół studenckich. Do dyspozycji pracowników i studentów w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej jest ponad milion książek, 500 tysięcy czasopism i prawie milion jednostek zbiorów specjalnych (rękopisy, mikrofilmy, materiały audio-wizualne)[11], a także ponad 100 tysięcy woluminów w zasobach Biblioteki Medycznej w Bydgoszczy. Osobną jednostką systemu biblioteczno-informacyjnego jest także Biblioteka Brytyjska UMK, prowadzona przy udziale British Council. Studenci mogą mieszkać w jednym z 11 akademików, zlokalizowanych w dwóch skupiskach: miasteczku uniwersyteckim oraz w pobliżu Zespołu Staromiejskiego. Pracownicy i doktoranci mogą ubiegać się o zamieszkanie w dwóch Hotelach Asystenckich. Uniwersytet dysponuje ponadto zlokalizowanym w centrum Torunia Hotelem Uniwersyteckim o wysokim standardzie.

Liczba studentów

Liczba studentów na przestrzeni lat[12][13]:

Rektorzy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Popiersie Ludwika Kolankowskiego przed Wydziałem Chemii

Poczet rektorów

  1. prof. dr hab. Ludwik Kolankowski (1945–1948)
  2. prof. dr hab. Karol Koranyi (1948–1951)
  3. prof. dr Leon Kurowski (1951–1952)
  4. prof. dr hab. Antoni Basiński (1952–1956)
  5. prof. dr hab. Henryk Szarski (1956–1959)
  6. prof. dr Stanisław Jaśkowski (1959–1962)
  7. prof. dr inż. dr h.c. Antoni Swinarski (1962–1965)
  8. prof. dr dr h.c. Witold Łukaszewicz (1965–1975)
  9. prof. dr hab. Wiesław Woźnicki (1975–1978)
  10. prof. dr hab. Ryszard Bohr (1978–1981)
  11. prof. dr hab. Stanisław Tadeusz Dembiński (1981–1982)
  12. prof. dr hab. Jan Kopcewicz (1982–1984)
  13. prof. dr hab. Stanisław Łęgowski (1984–1987)
  14. prof. dr hab. Jan Kopcewicz (1987–1990)
  15. prof. dr hab. Sławomir Kalembka (1990–1993)
  16. dr hab. Andrzej Jamiołkowski, prof. UMK (1993–1999)
  17. prof. dr hab. Jan Kopcewicz (1999–2005)
  18. dr hab. Andrzej Jamiołkowski, prof. UMK (2005–2008)
  19. prof. dr hab. Andrzej Radzimiński (2008–2012)
  20. prof. dr hab. Andrzej Tretyn (od 2012)

Władze uczelni w kadencji 2016–2020

Wykładowcy i absolwenci

Wykładowcy

Absolwenci

Co roku, w okresie wakacyjnym, odbywa się zjazd absolwentów UMK z całego świata.

Przystań należąca do Akademickiego Związku Sportowego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Studenci

Studenci UMK w czasie wolnym mogą korzystać z oferty AZS, Klubu Maratońskiego, Akademickiego Klubu Badań Podwodnych. Do ich dyspozycji pozostaje także klub studencki „Od Nowa” z bogatą ofertą koncertów, festiwali, wystaw i filmów. Studenci i absolwenci UMK mogą skorzystać z usług Biura Karier UMK w zakresie doradztwa zawodowego, pośrednictwa w poszukiwaniu pracy, informacji i możliwości odbycia praktyk zawodowych oraz stażu w firmach w Polsce i za granicą. UMK posiada własną telewizję internetową[15], rozgłośnię Radio Sfera[16], wydaje czasopismo „Głos Uczelni” i „Wiadomości Akademickie” (pismo „Collegium Medicum”). Przy Uniwersytecie działa również Studencki Krąg Instruktorski ZHP im. Tony’ego Halika, który zrzesza harcerzy-studentów spoza Torunia.

Działalność promocyjna uczelni

Uniwersytet Mikołaja Kopernika organizuje cykliczną imprezę – Ogólnopolskie Targi Ofert Edukacji Akademickiej. Odbywa się ona od 1994 roku i skierowana jest do młodzieży szkół średnich (w szczególności kandydatów na studia). Obejmuje ofertę edukacyjną UMK oraz innych szkół wyższych w Polsce. Polega na prezentacji i promocji oferty dydaktycznej, zasad naboru na poszczególne kierunki oraz przedstawienia form promocji zawodowej absolwentów. Ponadto kandydaci na studia mogą zapoznać się z wydziałami UMK podczas „drzwi otwartych”. Targi zazwyczaj wypadają w marcu i trwają 2 dni. Imprezę koordynuje Centrum Promocji i Informacji UMK.

Od 2001 roku UMK we współpracy z Urzędem Miasta Torunia i Towarzystwem Naukowym w Toruniu organizuje trwający 4 dni Festiwal Nauki i Sztuki. Jest to impreza zmierzająca do popularyzacji nauki i sztuki wśród mieszkańców Torunia i regionu. Spośród innych imprez tego typu wyróżnia się unikatową współpracą kadr naukowych i studentów toruńskich uczelni z przedstawicielami lokalnych przedsiębiorstw i instytucji. Ich aktywna współpraca ogniskuje się wokół prezentacji i propagowania osiągnięć naukowych oraz promowania działań z zakresu sztuki. W planie każdego festiwalu znaleźć można bogatą ofertę spotkań, prezentacji, wykładów, dyskusji, wycieczek, wystaw, warsztatów i konkursów związanych z poszczególnymi wydziałami, firmami i instytucjami[17]. Umożliwiają one bezpośredni kontakt z (na co dzień niedostępnymi dla szerszych kręgów) warsztatami pracowników nauki i artystów. Festiwal jest znaną i docenianą w regionie imprezą. Jego niesłabnąca popularność znacząco przyczynia się do promowania Torunia jako ośrodka nauki i sztuki.

Nagrody i wyróżnienia

Zobacz też

Przypisy

  1. UMK: Święto uczelni z dewizą. (pol.).
  2. UMK w liczbach. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. [dostęp 2016-07-29]. (pol.).
  3. Szkoły wyższe i ich finanse w 2016 r.. Główny Urząd Statystyczny, 2017. s. 70. (pol.).
  4. Ranking Uczelni Akademickich Perspektywy 2017.
  5. a b UMK – Historia.
  6. a b Od roku akademickiego 2010/11.
  7. Jak powstawał camus UMK, torun.gazeta.pl.
  8. Kampus UMK, czyli architektura z planem, mmtorun.pl.
  9. Wyborcza.pl [online], torun.wyborcza.pl [dostęp 2017-06-15].
  10. UMK – UMK w liczbach.
  11. O Bibliotece Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  12. Hanna Tomaszewska - Nowak (red.), Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 1981.
  13. UMK w liczbach - Uniwersytet Mikołaja Kopernika [online], www.umk.pl [dostęp 2017-06-14] (pol.).
  14. Władze rektorskie. umk.pl. [dostęp 2017-04-22].
  15. UMK TV.
  16. Radio Sfera.
  17. 10 Toruński Festiwal Nauki i Sztuki – Informacje o Festiwalu.
  18. Medal Za Zasługi dla Miasta Torunia na wstędze | www.torun.pl [online], www.torun.pl [dostęp 2017-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-19] (pol.).

Linki zewnętrzne