Usain Bolt
Usain St. Leo Bolt (ur. 21 sierpnia 1986 w Sherwood Content, Trelawny) – jamajski lekkoatleta, piłkarz, sprinter, trzykrotny mistrz olimpijski z Pekinu, Londynu oraz Rio de Janeiro, jedenastokrotny mistrz, dwukrotny wicemistrz oraz brązowy medalista Mistrzostw świata. Obecny rekordzista świata w sprincie na dystansie 100 i 200 m. Mierzy 195 cm wzrostu, waży około 94 kg[1]. Aktualnie jest zawodnikiem klubu piłkarskiego z RPA Mamelodi Sundowns FC.
Życiorys
16 sierpnia 2008 podczas letnich igrzysk olimpijskich w Pekinie ustanowił nowy rekord świata w biegu na 100 m (9,69 s), poprawiając swój dotychczasowy najlepszy rezultat (9,72 s). W biegu tym, rozegranym w bezwietrznych warunkach, niezagrożony ze strony przeciwników (drugiego na mecie Richarda Thompsona pokonał o 0,20 s), zwolnił na ostatnich kilkunastu metrach i podniósł w geście zwycięstwa ręce.
Cztery dni później zdobył drugie olimpijskie złoto. W finałowym biegu na 200 m pobił rekord Michaela Johnsona o 0,02 s, osiągając czas 19,30 s z przeciwnym wiatrem – 0,9 m/s oraz czasem reakcji startowej 0,182 s, pokonując tym samym Shawna Crawforda o 0,66 s i Waltera Dixa o 0,68 s. Churandy Martina oraz Wallace Spearmon zostali w tym biegu zdyskwalifikowani.
Trzeci złoty medal olimpijski zdobył w sztafecie 4 × 100 m. Drużyna Jamajki w składzie Michael Frater, Nesta Carter, Usain Bolt, Asafa Powell ustanowiła nowy rekord świata – 37,10 s. W styczniu 2017 roku MKOl poinformował o dyskwalifikacji sztafety jamajskiej, ponieważ po ponownym przeanalizowaniu próbek Carter uzyskał pozytywny wynik kontroli antydopingowej[3].
Podczas mityngu Golden League w Brukseli 5 września 2008 uzyskał w deszczowych warunkach najlepszy w historii biegu na 100 m mężczyzn wynik pod wiatr: 9,77 s przy -1,3 m/s. Tym samym w 2008 roku przebiegł dystans 100 m poniżej 10 sekund aż 10-krotnie, a 200 m poniżej 20 sekund 6-krotnie.
16 sierpnia 2009 na mistrzostwach świata w Berlinie, w czasie reakcji startowej 0,146, poprawił rekord świata w biegu na 100 m na 9,58 s. W tym biegu na najszybszym odcinku 60-80 m pobiegł z prędkością 44,72 km/h.
20 sierpnia 2009 został mistrzem świata w biegu na 200 m. Bolt przebiegł ten dystans w czasie 19,19 s, bijąc własny rekord świata o 0,11 s. Pierwsze 100 m dystansu pokonał w czasie 9,92 s (0-50 m w 5,6 s; 50-100 m w 4,32 s), czyli o 0,20 s szybciej od najszybszego biegu Michaela Johnsona, natomiast drugie 100 m pokonał w czasie 9,27 s (100-150 m w 4,52 s; 150-200 m w 4,75 s) czyli o 0,07 s wolniej. Reakcja startowa w tym biegu wyniosła 0,133 s.
W 2010 roku Bolt odmówił udziału w zawodach w Londynie ze względu na niekorzystne regulacje podatkowe, które pozbawiłyby go większości honorarium[4][5].
Po pierwszym od dwóch lat przegranym biegu (z Amerykaninen Tysonem Gayem na mityngu w Sztokholmie) Bolt ogłosił przedwczesne zakończenie sezonu z powodu kontuzji pleców[6][7].
W 2011 roku na mistrzostwach świata w Daegu, Bolt został zdyskwalifikowany w biegu na 100 m za falstart. Było to równoznaczne z utratą tytułu Mistrza Świata (tytuł ten zdobył jego rodak – Yohan Blake). W biegu na 200 m zdobył złoty medal, z wynikiem 19,40 s. Dwa dni później zdobył złoty medal w sztafecie 4 × 100 m, a reprezentacja Jamajki pobiła rekord świata wynikiem 37,04 s.
W sezonie 2014 Bolt z powodu kontuzji[8] wystąpił jedynie w trzech zawodach: razem z kolegami z reprezentacji zdobył złoto w sztafecie 4 x 100 metrów na igrzyskach Wspólnoty Narodów[9], zwyciężył w biegu na 100 metrów rozegranym na Copacabanie[10] oraz triumfował na tym samym dystansie podczas rozegranego w Warszawie memoriału Kamili Skolimowskiej[11].
Pięciokrotny (2008, 2009, 2011, 2012 i 2013) laureat plebiscytu na lekkoatletę roku – IAAF World Athlete of the Year[12][13][14][15].
W Londynie poprawił o 0,06 s rekord olimpijski w biegu na 100 m na 9,63 s.
Zwycięzca łącznej punktacji Diamentowej Ligi 2012 w biegu na 100 metrów[16].
We wrześniu 2013 ogłosił, że planuje zakończyć karierę po igrzyskach w 2016[17][18]. Jednakże później, w lipcu 2017 zdecydował, że jego ostatnimi zawodami będą Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce 2017 w Londynie[19][20] w sierpniu 2017 r po Mistrzostwach Świata w Londynie. Postanowił zrezygnować z bronienia tytułu w biegu na 200 metrów. Ostatecznie wywalczył brąz na setce, natomiast z powodu skurczu mięśnia udowego nie ukończył sztafety 4x100 metrów. Po tych startach potwierdził, że definitywnie kończy karierę.
Sukcesy
Rok | Zawody | Miasto | Miejsce | Konkurencja | Czas [s] |
---|---|---|---|---|---|
2002 | Mistrzostwa świata juniorów | Kingston | Bieg na 200 m | 20,61 | |
2002 | Mistrzostwa świata juniorów | Kingston | Sztafeta 4 × 100 m | 39,15 | |
2002 | Mistrzostwa świata juniorów | Kingston | Sztafeta 4 × 400 m | 3:04,06 min | |
2003 | Mistrzostwa świata juniorów młodszych | Sherbrooke | Bieg na 200 m | 20,40 | |
2006 | Światowy Finał IAAF | Stuttgart | Bieg na 200 m | 20,10 | |
2006 | Puchar Świata | Ateny | Bieg na 200 m | 19,96 | |
2007 | Mistrzostwa świata | Osaka | Bieg na 200 m | 19,91 | |
2007 | Mistrzostwa świata | Osaka | Sztafeta 4 × 100 m | 37,89 | |
2008 | Letnie igrzyska olimpijskie | Pekin | Bieg na 100 m | 9,69 | |
2008 | Letnie igrzyska olimpijskie | Pekin | Bieg na 200 m | 19,30 | |
2008 | Letnie igrzyska olimpijskie | Pekin | DSQ | Sztafeta 4 × 100 m | |
2009 | Mistrzostwa świata | Berlin | Bieg na 100 m | 9,58 | |
2009 | Mistrzostwa świata | Berlin | Bieg na 200 m | 19,19 | |
2009 | Mistrzostwa świata | Berlin | Sztafeta 4 × 100 m | 37,31 | |
2009 | Światowy Finał IAAF | Saloniki | Bieg na 200 m | 19,68 | |
2011 | Mistrzostwa świata | Daegu | Bieg na 200 m | 19,40 | |
2011 | Mistrzostwa świata | Daegu | Sztafeta 4 × 100 m | 37,04 | |
2012 | Letnie igrzyska olimpijskie | Londyn | Bieg na 100 m | 9,63 | |
2012 | Letnie igrzyska olimpijskie | Londyn | Bieg na 200 m | 19,32 | |
2012 | Letnie igrzyska olimpijskie | Londyn | Sztafeta 4 × 100 m | 36,84 | |
2013 | Mistrzostwa świata | Moskwa | Bieg na 100 m | 9,77 | |
2013 | Mistrzostwa świata | Moskwa | Bieg na 200 m | 19,66 | |
2013 | Mistrzostwa świata | Moskwa | Sztafeta 4 × 100 m | 37,36 | |
2014 | Igrzyska Wspólnoty Narodów | Glasgow | Sztafeta 4 × 100 m | 37,58 | |
2015 | IAAF World Relays | Nassau | Sztafeta 4 × 100 m | 37,68 | |
2015 | Mistrzostwa świata | Pekin | Bieg na 100 m | 9,79 | |
2015 | Mistrzostwa świata | Pekin | Bieg na 200 m | 19,55 | |
2015 | Mistrzostwa świata | Pekin | Sztafeta 4 x 100 m | 37,36 | |
2016 | Letnie igrzyska olimpijskie | Rio de Janeiro | Bieg na 100 m | 9,81 | |
2016 | Letnie igrzyska olimpijskie | Rio de Janeiro | Bieg na 200 m | 19,78 | |
2016 | Letnie igrzyska olimpijskie | Rio de Janeiro | Sztafeta 4 × 100 m | 37,27 | |
2017 | Mistrzostwa świata | Londyn | Bieg na 100 m | 9,95 |
Rekordy życiowe
Konkurencja | Data | Miejsce | Czas [s] | Wiatr |
---|---|---|---|---|
Bieg na 100 metrów | 16 sierpnia 2009 | Berlin | 9,58 | +0,9 m/s |
Bieg na 150 metrów | 17 maja 2009 | Manchester | 14,35 | +1,1 m/s |
Bieg na 200 metrów | 20 sierpnia 2009 | Berlin | 19,19 | -0,3 m/s |
Bieg na 300 metrów | 27 maja 2010 | Ostrawa | 30,97 | |
Bieg na 400 metrów | 5 maja 2007 | Kingston | 45,28 |
Najlepsze wyniki w sezonie
Bieg na 100 metrów
Rok | Wiek | Czas [s] | Miejsce | Data | Wynik na świecie |
---|---|---|---|---|---|
2007 | 21 lat | 10,03 | Retimno | 18 lipca | |
2008 | 22 lata | 9,69 | Pekin | 16 sierpnia | |
2009 | 23 lata | 9,58 | Berlin | 16 sierpnia | |
2010 | 24 lata | 9,82 | Lozanna | 8 lipca | |
2011 | 25 lat | 9,76 | Bruksela | 16 września | |
2012 | 26 lat | 9,63 | Londyn | 5 sierpnia | |
2013[22] | 27 lat | 9,77 | Moskwa | 11 sierpnia | |
2014[23] | 28 lat | 9,98 | Warszawa | 23 sierpnia | 1. |
2015 | 29 lat | 9,79 | Pekin | 23 sierpnia | |
2016 | 30 lat | 9,81 | Rio de Janeiro | 14 sierpnia |
Bieg na 200 metrów
Rok | Wiek | Czas [s] | Miejsce | Data | Wynik na świecie |
---|---|---|---|---|---|
2002 | 16 lat | 20,58 | Kingston | 18 lipca | |
2003 | 17 lat | 20,13 | Bridgetown | 20 lipca | |
2004 | 18 lat | 19,93 | Hamilton | 11 kwietnia | |
2005 | 19 lat | 19,99 | Londyn | 22 lipca | |
2006 | 20 lat | 19,88 | Lozanna | 11 lipca | |
2007 | 21 lat | 19,75 | Kingston | 24 czerwca | |
2008 | 22 lata | 19,30 | Pekin | 20 sierpnia | |
2009 | 23 lata | 19,19 | Berlin | 20 sierpnia | |
2010 | 24 lata | 19,56 | Kingston | 1 maja | |
2011 | 25 lat | 19,40 | Daegu | 3 września | |
2012 | 26 lat | 19,32 | Londyn | 9 sierpnia | |
2013[25] | 27 lat | 19,66 | Moskwa | 17 sierpnia | |
2015 | 29 lat | 19,55 | Pekin | 27 sierpnia | |
2016 | 30 lat | 19,78 | Rio de Janeiro | 17 sierpnia 18 sierpnia |
Odznaczenia
- 2008 Order of Distinction (Jamajka)
- 2009 Członek Orderu Jamajki
Przypisy
- ↑ a b c Profile. usainbolt.com. [dostęp 2013-09-07]. (ang.).
- ↑ Usain Bolt, Shaun Custis: 9.58 – Autobiografia najszybszego człowieka na świecie. Kraków: 2013, s. 59. ISBN 978-83-7924-055-5.
- ↑ Carter na dopingu! Sztafeta Jamajki z Boltem straciła złoty medal olimpijski z Pekinu. 2017-01-25. [dostęp 2017-01-27].
- ↑ Usain Bolt snubs London meeting over tax laws. [dostęp 2012-11-26]. (ang.).
- ↑ Bolt to skip meet, cites British tax. [dostęp 2012-11-26]. (ang.).
- ↑ Bolt już nie wystartuje w tym sezonie. sports.pl. [dostęp 2010-08-10]. (pol.).
- ↑ Bolt ends season – lower back injury. iaaf.org. [dostęp 2010-08-10]. (ang.).
- ↑ Kontuzja Bolta. Czeka go przerwa w startach. sport.tvp.pl. [dostęp 28 grudnia 2014]. (pol.).
- ↑ Usain Bolt: Glasgow 2014 gold for Jamaica in 4x100m relay. BBC Sport. [dostęp 28 grudnia 2014]. (ang.).
- ↑ Usain Bolt wygrał na brazylijskiej plaży (wideo). SportoweFakty.pl. [dostęp 28 grudnia 2014]. (pol.).
- ↑ Memoriał Kamili Skolimowskiej: Rekord świata Usaina Bolta, świetny wynik Pawła Fajdka. SportoweFakty.pl. [dostęp 28 grudnia 2014]. (pol.).
- ↑ Bolt and Pearson are World Athletes of the Year – 2011 World Athletics Gala. iaaf.org. [dostęp 12 listopada 2011]. (ang.).
- ↑ IAAF: Usain Bolt i Sally Pearson najlepszymi lekkoatletami roku. Sport.pl. [dostęp 12 listopada 2011]. (pol.).
- ↑ Usain Bolt and Allyson Felix win IAAF awards. straitstimes.com. [dostęp 24 listopada 2012]. (ang.).
- ↑ Bolt and Fraser-Pryce are crowned 2013 Athletes of the Year. iaaf.org. [dostęp 6 lutego 2014]. (ang.).
- ↑ Zdobywcy diamentów w 2012. Oficjalny portal Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. [dostęp 8 września 2012]. (pol.).
- ↑ Raf Casert: Usain Bolt planning to retire after 2016 Olympics. ctvnews.ca, 2013-09-04. [dostęp 2013-09-07]. (ang.).
- ↑ Спринтер Усэйн Болт заявил, что планирует завершить карьеру в 2016 году. ruvr.ru, 2013-09-04. [dostęp 2013-09-07]. (ros.).
- ↑ Eurozet Sp. , Usain Bolt potwierdził start w tegorocznych MŚ [online], Lekkoatletyczne MŚ 2017: Usain Bolt potwierdził swój start [dostęp 2017-07-27] (pol.).
- ↑ W Londynie Bolt pobiegnie na 100 m i w sztafecie 4x100, „PrzegladSportowy.pl” [dostęp 2017-07-27] (pol.).
- ↑ Taki sam rezultat zanotował w tym sezonie Asafa Powell
- ↑ 2013 World Top 20: Men 100 m. tilastopaja.org. [dostęp 17 listopada 2014]. (ang.).
- ↑ 2014 World Top 20: Men 100 m. tilastopaja.org. [dostęp 17 listopada 2014]. (ang.).
- ↑ 100 Metres - men - senior outdoor - 2016. IAAF. [dostęp 27 stycznia 2017]. (ang.).
- ↑ 2013 World Top 20: Men 200 m. tilastopaja.org. [dostęp 17 listopada 2014]. (ang.).
- ↑ 200 Metres - men - senior outdoor - 2016. IAAF. [dostęp 27 stycznia 2017]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Usain Bolt w bazie World Athletics (ang.) [dostęp 2014-04-13].
- Oficjalna strona Usaina Bolta (ang.) [dostęp 12 listopada 2011].
- Wyniki olimpijskie zawodnika w serwisie Sports-Reference.com (ang.) [dostęp 12 listopada 2011].
- Profil zawodnika w bazie tilastopaja (ang.) [dostęp 19 czerwca 2015].
- ISNI: 0000000120374593
- VIAF: 150872155
- LCCN: no2010182477
- GND: 142407232
- NDL: 001202704
- LIBRIS: mkz29dz51qjf07c
- BnF: 166235027
- SUDOC: 165322675
- SBN: LO1V391298
- NKC: xx0136577
- RSL: 000163039
- BNE: XX5696153
- NTA: 330030094
- BIBSYS: 12044191
- PLWABN: 9810591502505606
- NUKAT: n2013150461
- J9U: 987007411924605171
- LNB: 000300464
- CONOR: 244451427
- BLBNB: 001125693
- WorldCat: lccn-no2010182477
- Jamajscy medaliści olimpijscy
- Jamajscy sprinterzy
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich, Pekin 2008
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich, Londyn 2012
- Medaliści Letnich Igrzysk Olimpijskich, Rio de Janeiro 2016
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce, Osaka 2007
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce, Berlin 2009
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce, Daegu 2011
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce, Moskwa 2013
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce, Pekin 2015
- Odznaczeni Orderem Jamajki
- Urodzeni w 1986
- Medaliści Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce, Londyn 2017