Vranac
 Grona odmiany vranac w przetwórni | |
| Gatunek |
winorośl właściwa |
|---|---|
| Inne nazwy |
vranec |
| Pochodzenie |
Czarnogóra[1] |
| Ważne regiony uprawy | |
| Identyfikator VIVC |
13179 |
| Przeznaczenie owoców |
wino |
| Kolor skórki |
czerwonoczarny |
| Cechy uprawowe | |
| Dojrzewanie |
średniowczesne[3] |
| Mrozoodporność |
−12°C do −14°C[3] |
| Preferowane gleby |
utrzymujące ciepło[3] |
Vranac (serbski: вранац) lub wranec (macedoński: вранец) – ważny czerwony szczep winogron, uprawiany na Bałkanach[2]. Prawdopodobnie pochodzi z Czarnogóry, gdzie jest też najważniejszą odmianą[1][4]. Nazwa oznacza karego rumaka[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Szczep był podobno znany na Bałkanach już w średniowieczu[3]. Dzięki analizom DNA udało się ustalić pokrewieństwo z kilkoma innymi odmianami popularnymi w regionie: primitivo (tribidrag), plavac mali i plavina[3]. Wszystkie z nich są potomkami tribidraga: plavac mali jest krzyżówką tribidraga z odmianą dobričić, plavina tribidraga z odmianą verdeca, a w przypadku vranaca drugi rodzic nie został ustalony i może być szczepem, który wymarł[5][6].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Odmiana rośnie silnie i jest plenna[3]. Dojrzewa średnio wcześnie[3]. Wcześnie wypuszcza pąki, ale jest wrażliwa na mróz[3]. Jagody mają cienką skórkę, a grona są zwarte[3]. W badaniach z lat 2007–2009 uzyskano plon rzędu 1,72 kg na krzew, przy wysokiej zawartości substancji aromatycznych[7].
Wina[edytuj | edytuj kod]
Czerwone wina ze szczepu vranac mają ciemny, intensywny kolor, przez co odmiana jest popularną domieszką do win z bledszych odmian[3]. Zawartość alkoholu jest wysoka, smak pełny, charakterystyczny taninowy[3][2]. W bukiecie dominują czerwone i czarne owoce[3]. Przy starannej produkcji wina są długowieczne i zyskują na charakterze[3]. Vranac jest używany do produkcji m.in. popularnego macedońskiego wina kratošija[2]. W porównawczych badaniach w Czarnogórze wina z doświadczalnych upraw vranaca zyskały wyższe noty niż te z primitivo i negroamaro[7].
Rozpowszechnienie[edytuj | edytuj kod]
Jest najważniejszą odmianą w Czarnogórze[4]. Vranac jest często spotykany również w Macedonii Północnej (pod nazwą vranec), Serbii, Kosowie oraz w Bośni i Hercegowinie[2][3]. Do Macedonii vranac został sprowadzony dopiero w 1950, a po pomyślnych próbach trafił do winnic produkcyjnych[8]. W Chorwacji w 2008 r. było 390 ha winnic obsadzonych odmianą[3]. Podejmuje się próby selekcji najlepiej dostosowanych klonów[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Vranac w bazie danych Instytutu Uprawy Winorośli Geilweilerhof. [dostęp 2017-01-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e Tom Stevenson: The Sotheby’s Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 426-427. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 1152. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ a b Patrick Fiévez i inni, Kraje śródziemnomorskie, [w:] André Dominé, Wino, wyd. 2, Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 723, ISBN 978-83-7626-712-8 (pol.).
- ↑ Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 1088. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ Łukasz Wojnarowicz. Wielka kariera primitivo. „Czas Wina”. 68, kwiecień-maj 2014. [dostęp 2014-06-10]. (pol.).
- ↑ a b V. Maras, M. Tomic, V. Kodzulovic, B. Knezevic, D. Raicevic, M. Cizmovic. Yield and quality of grapes and wine of the cultivars ‘Vranac’, ‘Primitivo’ and ‘Negro amaro’. „Acta Horticulturae”. 931.
- ↑ a b Vesna Maras, Milena Tomic i in.. Research of origin and work on clonal selection of Montenigrin grapevine varieties cv. vranac and cv. kratosija. „Agroznanje”. 13 (1), s. 103-112, 2012. (ang.).