Władysław Lubomęski

Władysław Rupert Lubomęski
Data i miejsce urodzenia	27 marca 1841 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	8 czerwca 1907 ; Kraków
	Profesor nauk rolniczych
Alma Mater	Akademia Techniczna we Lwowie
Profesura	1878
Uczelnia	Akademia Rolnicza w Dublanach; Uniwersytet Jagielloński
	Dyrektor Szkoły Rolniczej w Dublanach

Władysław Rupert Lubomęski (ur. 27 marca 1841 we Lwowie, zm. 8 czerwca 1907 w Krakowie) – polski agronom, powstaniec styczniowy, profesor Wyższej Szkoły Rolniczej w Dublanach i Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył I gimnazjum we Lwowie (1858). W latach 1852–1862 studiował w Akademii Technicznej we Lwowie^[1]. W 1862 wstąpił do oddziałów powstańczych, w 1863 walczył w oddziale Leona Czechowskiego. Po powrocie do Lwowa nie ukończył studiów z powodu choroby oczu^[1]. W latach 1864–1865 odbył praktykę rolną w majątku Stanisława Polanowskiego w Łódzkiem. Ziemianin, od 1865 dzierżawca, od 1867 właściciel dóbr Kościejów w pow. żółkiewskim. W l. 1871–1873 odbył studia rolnicze na uniw. w Lipsku, które ukończył broniąc pracę O naturze i użytkowaniu gleb tortowych u prof. Adolfa Blomeyera. Po powrocie do kraju w latach 1873–1879 administrował dobrami Kielanowskich w Kozłowie a potem w Łące u Alfreda Potockiego^[1].

Od 1878 profesor Wyższej Szkoły Rolniczej w Dublanach, na której wykładał uprawę roli i roślin, a od 1884 także organizację gospodarstw i niektóre elementy ekonomiki rolnej. W latach 1879–1892 był także dyrektorem Szkoły^[2]. Przeprowadził wówczas jej reorganizację ze szkoły średniej w wyższą, wprowadzając nowe programy nauczania oraz tworząc z niej także placówkę naukową. Nie zgadzając się z przeprowadzony przez Wydział Krajowy w kierowanej przez niego szkole ustąpił ze stanowiska^[1].

W latach 1892–1904 pracował w Studium Rolniczego Wydziału Filozoficznego UJ w Krakowie, jako prof. zwyczajny nauki zarządu gospodarstwa rolnego. W swoich zajęciach ze studentami obok organizacji i rachunkowości gospodarskiej,wielkie znaczenie przywiązywał do ćwiczeń praktycznych oraz wycieczek, które traktował jako uzupełnienie wykładu. Od 1904 w stanie spoczynku jeszcze przez dwa lata prowadził wykłady na UJ^[1].

Od 1875 członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (10 lipca 1883 – 15 czerwca 1892)^[3]. W późniejszym okresie związał się głównie z Krakowskim Towarzystwem Rolniczym. Prowadził badania w gospodarstwach jego członków, a także zorganizował biuro rachunkowe Towarzystwa.Brał udział w pracach Szkolnej Rady Krajowej i opracował programy rolniczych kursów dopełniających, prowadzonych w szkołach ludowych. Współorganizator Towarzystwa dla Popierania Polskiej Nauki Rolnictwa^[1].

Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera Ł południe)^[4].

Prace Władysława Lubomęskiego[edytuj | edytuj kod]

[wraz z J. S. Sikorskim], Ocena melioracji metodą Korzybskiego, Lwów 1887
Sprawozdanie z prac doświadczalnej..., "Roczniki Krajowej Wyższej Szkoły Rolniczej w Dublanach" T. l: 1888,
Postęp rolniczej produkcji w Galicji w dziesięcioleciu od 1884 do 1893 roku, Lwów 1895
Obliczanie opłacalności płodów rolnych, Kraków 1903

Ogłosił również szereg artykułów dotyczących znaczenia subwencji dla podniesienia poziomu hodowli bydła, projektu ustawy o komasacji gruntów, rolnictwa w Niemczech i Stanach Zjedn. A. P. oraz omawiał materiały statystyczne dotyczące produkcji rolnej w Galicji. Swoje teksty umieszczał w czasopismach "Ekonomista Polski", "Przegląd Polski", "Rolnik", "Tygodnik Rolniczy".

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie urzędniczej syn Zenona, wicestarosty w Drohobyczu, i Julii z Schollingów. Ożenił się z Benigną z Czermaków. Mieli dzieci, dwóch synów Kaliksta (zm. w wieku 18 lat) i prawnika Zdzisława (1879–1952) i córki: Zofię żonę Stefana Bądzyńskiego, Jadwigę żonę Józefa Krzyżanowskiego i Jadwigę.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zdzisław Kosiek, Lubomęski Władysław Rupert (1841-1907), Polski Słownik Biograficzny, t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 623-624
↑ Jego następca w latach 1892–1894 był Tomasz Rylski (Ścibor-Rylski, 1838-1924) Brzozowski S. M., Rylski (Ścibor-Rylski) Tomasz (1838—1924) [w:] Polski Słownik Biograficzny, Wrocław — Warszawa — Kraków : Polska Akademja Nauk 1991, tom XXXІII/1, zeszyt 136, s. 499.
↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 544; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637.
↑ Jan WiktorJ.W. Tkaczyński Jan WiktorJ.W. (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 169, ISBN 978-83-233-4527-5 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Zdzisław Kosiek, Lubomęski Władysław Rupert (1841-1907), Polski Słownik Biograficzny, t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 623-624
Tadeusz Wieczorek, Zarys Dziejów Szkolnictwa Rolniczego w Polsce do 1939, Warszawa: PWSZ, 1967.

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zdzisław Kosiek, Lubomęski Władysław Rupert (1841-1907), Polski Słownik Biograficzny, t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 623-624

[2] Jego następca w latach 1892–1894 był Tomasz Rylski (Ścibor-Rylski, 1838-1924) Brzozowski S. M., Rylski (Ścibor-Rylski) Tomasz (1838—1924) [w:] Polski Słownik Biograficzny, Wrocław — Warszawa — Kraków : Polska Akademja Nauk 1991, tom XXXІII/1, zeszyt 136, s. 499.

[3] Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 544; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637.

[4] Jan WiktorJ.W. Tkaczyński Jan WiktorJ.W. (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 169, ISBN 978-83-233-4527-5 .

[1]

[2]

[3]

[4]