Wacław Cegiełka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wacław Cegiełka
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 września 1887
Grabów nad Prosną

Data i miejsce śmierci

3 lutego 1966
Leszno

Burmistrz Ostrowa Wielkopolskiego
Okres

od 1930
do 1939

Poprzednik

Józef Jondro (pełniący obowiązki jako zastępca burmistrza)

Następca

Walter Hirsch

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Wacław Cegiełka (ur. 11 września 1887 w Grabowie[1], pow. Kępno, zm. 3 lutego 1966 w Lesznie) – polski działacz społeczny i polityczny, burmistrz Ostrowa Wielkopolskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem murarza Szczepana i Marianny z Klichowskich. Ukończył szkołę powszechną w Poznaniu[1]. Wzorem ojca wyuczony na murarza, w młodości wyjechał za pracą do Westfalii. Zaangażował się tam w działalność Zjednoczenia Zawodowego Polskiego w Duisburgu. W latach 1907–1910 służył w armii niemieckiej. Podczas I wojny światowej w latach 1914-1915 ponownie w armii niemieckiej, na froncie francuskim i belgijskim[1], ciężko ranny został zwolniony z wojska.

Od 1915 sekretarz oddziału rzemieślniczego ZZP w Poznaniu i kierownik biura dla obrony przed wyzyskiem pracodawców Polaków wywożonych z Królestwa Kongresowego do Prus, Brandenburgii i na Pomorze. W 1917 współtwórca Narodowego Stronnictwa Robotniczego i członek pierwszego Zarządu Głównego. W listopadzie 1918 został członkiem Wydziału Wykonawczego Rady Robotników i Żołnierzy w Poznaniu, był delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu w 1918[2], pełnił funkcję sekretarza generalnego Sejmu Dzielnicowego oraz członka Naczelnej Rady Ludowej. W latach 1919–1921 stał na czele Departamentu Pracy i Opieki Społecznej najpierw w Komisariacie Naczelnej Rady Ludowej, potem w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej. Został w 1919 wybrany do Sejmu Ustawodawczego II RP (zrzekł się mandatu 1 października 1919). W latach 1921–1929 był starostą w Kościanie i Czarnkowie[1]. Od czerwca do lipca 1923 urlopowany i przydzielony do Komisarza Generalnego RP w Gdańsku w celu przygotowania i przeprowadzenia akcji wyborczej do Sejmu Gdańskiego (przyczynił się do wyboru 7 posłów, którzy utworzyli Koło Polskie). W latach 1930–1939 był burmistrzem Ostrowa Wielkopolskiego[3].

Podczas okupacji niemieckiej ukrywał się w Wielkopolsce, od 1940 przebywał na terenie Generalnego Gubernatorstwa, w latach 1940–1945 polski burmistrz w Skarżysku Kamiennej[3]. W 1945 aresztowany przez Niemców jako zakładnik, zbiegł z transportu więźniów.

Po wojnie osiadł w Pile, gdzie do 1948 był starostą, a potem pracował w spółdzielczości pracy inwalidów. Ostatnie lata życia spędził w Lesznie, tam też zmarł.

Był dwukrotnie żonaty (z Franciszką Jasiniak[1], następnie z jej siostrą Zofią); z pierwszego małżeństwa miał czworo dzieci, syna Radosława i córki Irenę, Leokadię i Zdzisławę.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Dekretem Naczelnika Państwa z 29 grudnia 1921 został odznaczony Orderem „Odrodzenia Polski” klasy IV – w uznaniu zasług, położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej na polu pracy narodowej[4][5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 93.
  2. Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu w grudniu 1918. Poznań: Drukarnia św. Wojciecha, 1918, s. 106.
  3. a b Parlamentarzyści - Wacław Cegiełka [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2019-12-04].
  4. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 23.
  5. Monitor Polski nr 298 z 31 grudnia 1921 r.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jerzy Pietrzak, Wacław Cegiełka, w: Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa-Poznań 1981.