Wacław Leszczyński (kanclerz wielki koronny)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wacław Leszczyński
Ilustracja
Wacław Leszczyński (kanclerz)
Herb
Wieniawa
Rodzina

Leszczyńscy herbu Wieniawa

Data urodzenia

1576

Data i miejsce śmierci

17 maja 1628
Poznań

Ojciec

Rafał Leszczyński (ok. 1526–1592)

Matka

Anna Korzbokówna z Milcza

Żona

Anna Rozdrażewska (ur. ok. 1586, zm. po 1619)

Dzieci

1.Katarzyna Leszczyńska, żona Stanisława Grzymułtowskiego, starosty średzkiego, później Jana Piotra Opalińskiego (1600-1665), wojewody kaliskiego i podlaskiego
2.Marianna Leszczyńska, żona Andrzeja Tuczyńskiego, podkomorzego inowrocławskiego
3.Anna Leszczyńska, żona Jana Teodoryka Potockiego, podkomorzego halickiego
4.Barbara Leszczyńska, żona Wojciecha Miaskowskiego, kasztelan santocki
5.Andrzej Leszczyński (zm. 1658), arcybiskup gnieźnieński i kanclerz wielki koronny
6.Władysław Leszczyński (wojewoda łęczycki) (zm. 1679), wojewoda łęczycki,
7.Rafał Leszczyński (ur. ok. 1614, zm. 1647), pułkownik królewski
8.Jan Leszczyński (zm. 1657), biskup kijowski i chełmiński

Wacław Leszczyński herbu Wieniawa (ur. ok. 1576, zm. 17 maja 1628 w Poznaniu) – kasztelan kaliski od 1616, wojewoda kaliski od 1618, podkanclerzy koronny od 1620, kanclerz wielki koronny od 1625, starosta generalny Wielkopolski od 1628, starosta warecki w 1623 roku[1].

Był synem Rafała Leszczyńskiego starosty radziejowskiego, wojewody brzeskokujawskiego i jego drugiej żony Anny Korzbokówny (Witkowskiej) z Milicza. Jego ojciec był bratem czeskim[2].

Konwersja na katolicyzm i dalsza kariera[edytuj | edytuj kod]

Jako deputat na Trybunał Główny Koronny w Piotrkowie podpisał protestancko-prawosławną konfederację wileńską w 1599 roku[3].

Po śmierci ojca, osiadł w swoim majątku na Zamku w Gołuchowie, gdzie utrzymywał zbór braci czeskich, ale już wtedy podejrzewano go o chęć przejścia na katolicyzm, co istotnie nastąpiło w 1601 roku. Według legendy, przekonał się co do prawdziwości tego wyznania, gdy przejeżdżając koło katolickiego kościoła nie zdjął czapki, i ta sama podniosła się cudownie, a następnie opadła. Jednak jego konwersja miał raczej przyczyny koniunkturalistyczne, i była prawdopodobnie spowodowana chęcią ułatwienia sobie kariery u Zygmunta III Wazy. Jego żona pozostała całe życie kalwinistką.

Poseł na sejm 1611 roku z województwa kaliskiego i poznańskiego, deputat izby poselskiej do sprawy brandenburskiej, komisarz sejmowy do uspokojenia nawigacji na Warcie[4].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Z poślubioną około 1603 roku Anną z Rozdrażewskich (1586-po1619), kalwinistką, córką Jana Rozdrażewskiego miał ośmioro dzieci, z wyjątkiem Anny, wszystkich wychowano na katolików. Z nich większą karierę zrobił Andrzej Leszczyński, jako prymas Polski oraz Jan Leszczyński (zm.1657), jako biskup kijowski. Córki wydano za mąż za wielkopolskich ziemian, z wyjątkiem Anny, która wyszła za mąż za Jana Teodoryka Potockiego znanego działacza kalwińskiego w Małopolsce i na Litwie.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. w tym roku uzyskał dożywocie na starostwo wareckie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 296.
  2. Jolanta Dworzaczkowa, Konwersje na katolicyzm szlachty ewangelickiej wyznania czeskiego w Wielkopolsce w XVI i XVII wieku., w: Odrodzenie i Reformacja w Polsce, T. 50, 2006, s. 90.
  3. Józef Łukaszewicz, O kościołach Braci Czeskich w dawnej Wielkiejpolsce, Poznań 1835, s. 186.
  4. Janusz Byliński, Sejm z 1611 roku. W nowym opracowaniu., Wrocław 2016, s. 213.