Walenty Gadowski
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Prorektor Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie | |
| Okres sprawowania |
1888 - 1891 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1884 |
Walenty Gadowski (ur. 8 grudnia 1861 w Nowym Wiśniczu, zm. 14 maja 1956 w Bochni) – polski duchowny katolicki, pedagogik, redaktor czasopism, działacz narodowy i taternik.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem organisty. Święcenia kapłańskie przyjął w 1884 roku i zaczął pracować jako wikariusz i szkolny katecheta. Był również wykładowcą katechetyki, metodyki i pedagogiki w seminarium nauczycielskim i duchownym w Tarnowie. Organizował ruch katechetyczny oraz duszpasterstwo młodzieży. W latach 1926-1930 był katechetą szkolnym w Bochni[1].
Po raz pierwszy do Zakopanego przyjechał w 1881 roku, ze względu na chorobę płuc polecono mu wyjazd w góry. Wtedy pokochał góry i taternictwo. W kolejnych latach (od 1890 roku) przyjeżdżał do Zakopanego co roku. Przez czterdzieści następnych lat był organizatorem licznych wycieczek w Tatry, zarówno turystycznych jak i taterniczych. Prowadził zbiórki na wyjazdy młodzieży tarnowskiej w Tatry i Pieniny. W latach 1903-1906 wytrasował szlak zwany Orlą Percią (czynny dziś na odcinku od przełęczy Zawrat do przełęczy Krzyżne) – powszechnie uważany za najtrudniejszy szlak w całych Tatrach. Część znaków zostało osobiście namalowanych przez niego. W roku 1926 z jego inicjatywy wytyczono „Pienińską Orlą Perć”, czyli Sokolą Perć (szlak niebieski od Sokolicy do Trzech Koron) oraz nieistniejącą już Skalną Perć. Był honorowym członkiem Towarzystwa Tatrzańskiego[2]. Jako pierwszy wszedł na Małą Buczynową Turnię, Wielką Buczynową Turnię oraz Kozie Czuby, a także na Przełęcz Nowickiego. Dokonał też nowych przejść w Basztach, na Krywaniu i Lodowym Szczycie[3].
Ksiądz Gadowski jest autorem kilku książek i artykułów z zakresu pedagogiki, m.in. Wychowanie młodzieży i herbarcjanizm oraz Z historii pedagogiki. Popularność przyniósł mu Katechizm elementarny. Ponadto redagował "Dwutygodnik Katechetyczny i Duszpasterski", publikował również na łamach "Biesiady Literackiej", "Pamiętnika Towarzystwa Tatrzańskiego", "Głosu Narodu" oraz "Ilustrowanego Kuriera Codziennego". Wydał również książeczkę Wspomnienia z Tatr (1934) i Przewodnik po Pieninach (1928)[3].
Ks. Walenty Gadowski zmarł 14 maja 1956 roku w Bochni i tam też został pochowany. W 1986 roku miasto upamiętniło go tablicą ufundowaną przez PTTK na domu, w którym mieszkał. Jednakże bardziej znana jest tablica, którą wmurowano w ścianę budynku stacji kolejki linowej na Kasprowym Wierchu.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- zarys biografii na stronie Towarzystwa miłośników Wiśnicza. tmw.iaw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-31)].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gadowski Walenty [online], z-ne.pl [dostęp 2021-01-23].
- ↑ W Nowym Wiśniczu urodził się ks. Walenty Gadowski – twórca Orlej Perci | Towarzystwo Miłośników Wiśnicza [online] [dostęp 2021-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-31] (pol.).
- ↑ a b Ksiądz Walenty Gadowski [online], portaltatrzanski.pl [dostęp 2021-01-23] (pol.).