Wanda Ostaszewska
| Data i miejsce urodzenia |
16 grudnia 1909 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 września 1994 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Wanda Ostaszewska (ur. 1909, zm. 1994) – polska działaczka podziemia niepodległościowego, łączniczka wywiadu Armii Krajowej, po II wojnie światowej represjonowana przez władze komunistyczne.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się 16 grudnia 1909 w Kielcach jako córka Stefana Boruckiego i Rozalii z domu Matler. Jej ojciec, inżynier, chemik i matematyk, skonstruował w latach 1909–1911 jeden z pierwszych udanych modeli lotniczych na ziemiach polskich[1].
Ukończyła Żeńskie Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Toruniu. Następnie odbyła dwuletni kurs kreślarski. Od 1930 do wybuchu wojny w 1939 pracowała w Pomorskiej Elektrowni Krajowej „Gródek”. W 1934 zawarła związek małżeński z Jerzym Ostaszewskim, kapitanem 31 pułku artylerii lekkiej w Toruniu. Jako żona oficera, w ramach Stowarzyszenia „Rodzina Wojskowa” przeszła przeszkolenie z ogólnego przysposobienia wojskowego i kurs Ligi Obrony Powietrznej Państwa[2].
W czasie II wojny należała do konspiracji, do której zwerbował ją kpt. rez. Tadeusz Łęgowski, pseudonim „Kazimierz”, komendant Inspektoratu Toruń. Pod pseudonimem „Łucja” pełniła funkcję łączniczki wywiadu kolejowego. Z narażeniem życia dostarczała podziemiu niepodległościowemu AK raporty o ruchu pociągów i transportów wojskowych armii hitlerowskiej.
Po zakończeniu wojny została w dniu 15 listopada 1945 aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa i trafiła do więzienia w Toruniu, a potem w Bydgoszczy. 27 maja 1946 została skazana na dwa lata ciężkiego więzienia, utratę praw obywatelskich i osadzona w więzieniu w Fordonie.[3] W areszcie pomagała innym uwięzionym kobietom, w tym Marii Sobocińskiej.[4]
Została zwolniona z więzienia 7 marca 1947 na podstawie amnestii. Pracowała w Zakładzie Energetycznym w Bydgoszczy, następnie w Zakładach Sieci Elektrycznych w Toruniu i w Biurze Projektów Przemysłu Cukrowniczego „Cukroprojekt”.
Do końca życia mieszkała w Toruniu.
Była odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1945) i Krzyżem Armii Krajowej.
Zmarła 26 września 1994. Została pochowana na cmentarzu Najświętszej Marii Panny w Toruniu.
Jej mąż, Jerzy Ostaszewski, urodzony 23 marca 1908 w Warszawie, walczył w kampanii wrześniowej jako dowódca 3. baterii 68. dywizjonu artylerii lekkiej Oddziału Wydzielonego „Toruń” Armii „Pomorze”. Potem trafił do oflagu. Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Umarł w Londynie 3 lutego 1971.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stanisław Januszewski: Tajne wynalazki lotnicze Polaków, Rosja 1870-1917. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 1998, s. 191, 351. ISBN 978-83-7085-328-0.; Stanisław Januszewski: Rodowód polskich skrzydeł. Warszawa: Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981, s. 181. ISBN 83-11-06632-9.
- ↑ Materiały biograficzne zebrane przez Fundację Generał Elżbiety Zawackiej
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej, sygnatura IPN By 044/568
- ↑ Dobrzyńska Dama Niezłomna
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Elżbieta Zawacka (red.): Słownik biograficzny konspiracji pomorskiej 1939-1945, cz. 2. Toruń: Fundacja “Archiwum Pomorskie Armii Krajowej”, 1996, s. 135-137. ISBN 83-901006-9-X.
- Zawołać po imieniu: księga kobiet-więźniów politycznych 1944-1958, Tom 2. Pruszków: Oficyna Wydawniczo-Reklamowa Vipart, 2003, s. 60, 16, 316. ISBN 978-83-87124-41-0.
- Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2001, s. 283-284. ISBN 83-88794-50-7.
- Elżbieta Skerska, W rocznicę zakończenia II wojny światowej na Kujawach i Pomorzu, w: "Biuletyn Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej", Toruń, Rocznik XXVII:2015 (NR 65), s. 36