Waryscyt
 Waryscyt polerowany | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
Al(PO4) x 2 H2 O |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
4-5 |
| Przełam |
muszlowy, zadziorowaty |
| Łupliwość |
wyraźna, jednokierunkowa |
| Układ krystalograficzny |
rombowy |
| Gęstość minerału |
2,52- 2,6 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
biały, zielony w odcieniach, bezbarwny |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty, woskowy |
Waryscyt, Variscit – minerał z gromady fosforanów. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich. Nazwa pochodzi od dawnej krainy Variscia (obecnie w Niemczech), gdzie minerał ten został po raz pierwszy stwierdzony i opisany.
Bardzo rzadko tworzy kryształy (wrosłe i narosłe) najczęściej izometryczne o postaci zbliżonej do ośmiościanu, o pokroju krótkosłupkowym, igiełkowym, tabliczkowym. Występuje w skupieniach masywnych, ziarnistych, promienistych, sferolitycznych, włóknistych. Tworzy nacieki, naskorupienia, sekrecje i konkrecje. Jest przezroczysty, rozpuszcza się w kwasach, nie jest topliwy. Tworzy kryształy mieszane ze strengitem. Waryscyt tworzy zrosty i przerosty z kwarcem, chalcedonem i wardytem – ten kamień ozdobny nazwano amatrix (Utah, Nevada – USA).
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Jest produktem procesów hipergenicznych i hydrotermalnych zachodzących w niskich temperaturach. Tworzy się w roztworach zawierających fosforany. Występuje też w pustkach i szczelinach skał bogatych w glin. Czasami tworzy druzy. Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: wardyt, wavelit, kwarc.
Miejsca występowania: USA – (najbardziej wartościowy surowiec gemmologiczny) Utah (jajowate, drobnoziarniste skupienia osiągające ok. 10 -30 cm; waryscyt zielony – utahlit, waryscyt niebieski – lucinit), Arkansas, Nevada, Boliwia, Australia – Queensland, Austria – Styria, Niemcy – Saksonia, Oberpfal, Czechy, Szwecja, Hiszpania.
W Polsce stwierdzony został w Górach Świętokrzyskich.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- bardzo poszukiwany, wyjątkowo rzadki kamień kolekcjonerski.
- stosowany jako kamień ozdobny i dekoracyjny – do wyrobu drobnej galanterii, ozdobnych przedmiotów użytkowych
- Materiał rzeźbiarski
- stosowany jako imitacja turkusu
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG”Spirifer” W-wa 2005
- A. Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wyd. PAE W-wa 1993
- A. Bolewski – Mineralogia szczegółowa – Wyd. Geologiczne W-wa 1965
- W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. ”Alma – Press” 2003 r.
- Leksykon Przyrodniczy – Minerały i kamienie szlachetne –„Horyzont” 2002