Wenzel Anton von Kaunitz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wenzel Anton von Kaunitz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1711
Wiedeń

Data i miejsce śmierci

27 czerwca 1794
Wiedeń

Staatskanzler – MSZ Austrii
Okres

od 1753
do 1792

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Świętego Stefana Order Orła Czarnego (Prusy)

Wenzel Anton von Kaunitz (ur. 2 lutego 1711 w Wiedniu, zm. 27 czerwca 1794 tamże) – książę, austriacki mąż stanu i dyplomata.

Wywodził się ze starego rodu czeskiego hrabiów Kaunitzów, w roku 1764 z rąk cesarskich otrzymał tytuł księcia Rzeszy (Reichsfürst von Kaunitz-Rietberg). Kanclerz Austrii w latach 1753–1792, twórca sojuszu Austrii z Francją przeciw Prusom (wojna siedmioletnia 1756–1763), jeden z głównych inspiratorów I rozbioru Polski. Był jednym z piewców absolutyzmu oświeconego oraz mecenasem literatury i sztuki.

W latach 1741–1744 był austriackim ambasadorem w Turynie, a w latach 1750–1753 w Wersalu. Jako ambasador przy wersalskim dworze przyczynił się do tzw. odwrócenia przymierzy (franc. renversement des alliances). Był zdania, że trwająca dwa wieki rywalizacja austriacko-francuska przyczyniła obu krajom jedynie szkody, a w tym czasie wzrosły w siłę inne państwa takie jak: Królestwo Prus, Królestwo Wielkiej Brytanii czy Imperium Rosyjskie. Zaproponował więc Francuzom sojusz. Pomogła mu madame Pompadour, która przekonała Ludwika XV i ministrów do przyjęcia propozycji Kaunitza.

W roku 1753 został kanclerzem (Staatskanzleraustriackim MSZ). Poprzednio urząd ten sprawował Johann Christoph von Bartenstein, zaufany człowiek Marii Teresy. Kaunitz, którego energię dostrzegła cesarzowa, spowodował ograniczenie władzy Bartensteina jedynie do spraw polityki finansowej i ekonomicznej, po pewnym czasie sam przejął wszystkie sprawy. Najwyższy urząd w państwie Kaunitz sprawował aż do śmierci cesarza Leopolda II w 1792 roku. Jako kanclerz zreformował i zmodernizował państwo Habsburgów.

W 1760 roku z jego inicjatywy powołano do życia Radę Stanu (Staatsrat) jako organ doradczy monarchy, kontrolujący wszystkie władze w państwie.

W 1736 roku poślubił Marię Ernestynę von Starhemberg (1717–1749). Para miała siedmioro dzieci, w tym:

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Alfred von Arneth: Biographie des Fürsten Kaunitz: Ein Fragment. – In: AÖG 88, 1900, S. 1–202
  • Georg Küntzel: Fürst Kaunitz-Rittberg als Staatsmann. – Frankfurt: Diesterwerg, 1923
  • Alexander Novotny: Staatskanzler Kaunitz als geistige Persönlichkeit. – Wien: Hollinek, 1947
  • Friedrich Walter: Männer um Maria Theresia. – Wien: Holzhausen, 1951
  • Grete Klingenstein: Der Aufstieg des Hauses Kaunitz: Studien zur Herkunft und Bildung des Statskanzlers Wenzel Anton. – Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1975 <Neuauflage: Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 1997. – ISBN 3-525-35906-3>
  • Tibor Simanyi: Kaunitz oder Die diplomatische Revolution: Staatskanzler Maria Theresias. – Wien: Amalthea, 1984
  • Lothar Schilling: Kaunitz und das Renversement des alliances. Studien zur außenpolitischen Konzeption Wenzel Antons von Kaunitz. Historische Forschungen 50. – Berlin: Duncker & Humblot 1994.
  • Klingenstein, G.; Szabo, F. A. J. (Hrsg.): Staatskanzler Wenzel Anton von Kaunitz-Rietberg 1711–1794. Neue Perspektiven zu Politik und Kultur der europäischen Aufklärung. – Graz u. a. 1996.