Więcławice Stare
50°09′16″N 20°01′40″E/50,154444 20,027778| wieś | |
 Więcławice Stare, kościół pw. św. Jakuba Apostoła, widok od południa. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Więcławice |
| Liczba ludności (2012) |
572 (Stare oraz Dworskie) |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
32-091[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KRA |
| SIMC |
0326291 |
Położenie na mapie gminy Michałowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°09′16″N 20°01′40″E/50,154444 20,027778[1]
| |
| Strona internetowa | |
Więcławice Stare – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Michałowice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Integralne części miejscowości: Klinówka, Wysiółek[3].
Sołectwo składa się z dwóch wsi: Więcławic Starych i Więcławic Dworskich.
Wieś jest jednym z trzech centrów cywilizacyjnych gminy. Znajduje się tam szkoła podstawowa, parafia rzymskokatolicka, kilka sklepów i remiza Ochotniczej Straży Pożarnej. Więcławice są siedzibą Ludowego Klubu Sportowego Polonia oraz Stowarzyszenia Parafialny Klub Sportowy „Jakub”. W 2002 roku w ramach Kontraktu Wojewódzkiego zostało odnowione centrum Więcławic, a także powstało Informatyczne Centrum Edukacyjne.
Miejscowość znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca, która to jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela.
Siedziba rzymskokatolickiej parafii św. Jakuba Apostoła.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś powstała po parcelacji folwarku i dóbr dworskich. W źródłach spotyka się również nazwy: Wyanczaslavicze, Wenceslavicz, Więczławicze. Wieś od najdawniejszych czasów była siedzibą parafii. Powstała na początku XIII w. Sto lat później właścicielem wsi był rycerz Jakub herbu Leliwa, protoplasta rodu Więcławskich.
Parafia powstała w I ćwierci XIII w., a pierwszy drewniany kościół ufundował prawdopodobnie biskup Iwo Odrowąż. Pierwsza wzmianka źródłowa pochodzi z 1326 roku, kiedy plebanem był Gumbert. Wśród kolejnych proboszczów więcławickich wymienić należy Mikołaja Zamojskiego, późniejszego biskupa, żyjącego w XVI w.
W XVI w. w nieznanych okolicznościach wieś stała się własnością Jezuitów, którzy posiadali ją do 1773 roku, kiedy ich dobra przeszły do Skarbu Koronnego.
Więcławice Dworskie nie były traktowane jako osobna wieś. Była to typowa osada ludności służebnej, pracującej w folwarku. Pod koniec XVIII w. we wsi znajdowały się 34 domy, w których mieszkało 185 osób. We wsi znajdował się dwór, plebania, wikarówka, organistówka oraz przytułek dla ubogich, w którym następnie powstała karczma.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[4].
Z kościoła tego pochodzi, przechowywana obecnie w Muzeum Archidiecezjalnym w Krakowie, rzeźba Madonny z Dzieciątkiem z ok. 1400 roku[5].
5 września 2013 roku kard. Stanisław Dziwisz podpisał dekret ustanawiający więcławską świątynię Diecezjalnym Sanktuarium św. Jakuba Apostoła (pierwsze w małopolsce). 19 października 2013 odbyła się uroczysta msza święta – inaugurująca działalność sanktuarium – której przewodniczył abp Stanisław Nowak[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147396
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1467 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-29].
- ↑ Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła w Więcławicach Starych
- ↑ Uroczystość podniesienia kościoła św. Jakuba w Więcławicach do godności Sanktuarium Diecezjalnego. swjakub.pl. [dostęp 2013-11-15].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Siedziba gminy: Michałowice
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
