Wielka Nieszawka (gmina)

Wielka Nieszawka
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	toruński
TERC	0415082
Wójt	Krzysztof Czarnecki (2018)
Powierzchnia	216,22 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 5010
• gęstość	23,2 os./km²
Nr kierunkowy	56
Tablice rejestracyjne	CTR
	Adres urzędu:ul. Toruńska 12; 87-165 Wielka Nieszawka
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	4
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Wielka Nieszawka
	Położenie na mapie Polski Wielka Nieszawka
	53°00′N 18°30′E/52,996667 18,507778
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Wielka Nieszawka (do 1954 gmina Podgórz) – gmina wiejska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim. Siedzibą gminy jest Wielka Nieszawka. Według danych z 30.06.2014 r.^[2] gmina ma powierzchnię 216,22 km² i zamieszkuje ją 4920 osób.

W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002^[3] gmina Wielka Nieszawka ma obszar 216,28 km², w tym:

użytki rolne: 8%
użytki leśne: 55%

Gmina stanowi 17,59% powierzchni powiatu.

Ukształtowanie terenu gminy jest bardzo urozmaicone, a obecną formę zawdzięcza zlodowaceniu północnopolskiemu. W okolicach Wielkiej i Małej Nieszawki, rozciągające się na lewym brzegu Wisły, wydmy śródlądowe są jednym z najlepiej wykształconych kompleksów w Polsce. Wydmy te rozwinęły się ok. 14–10 tys. lat temu na wyższych poziomach tarasowych pradoliny Wisły, a wśród nich dominują przede wszystkim wydmy paraboliczne lub wałowe, wykazując znaczne wysokości dochodzące do 30 m w partiach czołowych. Stanowią one podstawowy element krajobrazotwórczy gminy. Ze względu na lesistość i znaczne zwydmienie teren gminy jest obszarem chronionego krajobrazu. Ponadto cała powierzchnia leśna znajduje się w strefie tzw. „lasów ochronnych wokół Torunia”, stanowiących „zielone płuca miasta”.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2014^[2]^[4]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	4920	100	2506	51,0	2414	49,0
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	22		11,22		10,78

Piramida wieku mieszkańców gminy Wielka Nieszawka w 2014 roku^[1].

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Gmina Wielka Nieszawka podzielona jest na cztery sołectwa:

W gminie znajdują się także miejscowości niesołeckie: Brzeczka, Chorągiewka, Cierpiszewo, Dybowo, Kąkol, Maciejewo, Małe Jarki, Popioły, Pieczenia.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Gmina Wielka Nieszawka jest drugą najbogatszą gminą wiejską w województwie kujawsko-pomorskim i 47. w Polsce według danych za 2014 rok. Zgodnie z wyliczeniami czasopisma "Wspólnota" skorygowany wskaźnik dochodów gminy na mieszkańca wyniósł 4027,27 złotych^[5].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy^[6]:

drewniana kaplica mennonicka, obecnie kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1890 roku i cmentarz przykościelny w Małej Nieszawce, nr A/656 z 07.07.1994 roku
cmentarz jeńców wojennych z okresu II wojny światowej w Małej Nieszawce, nr 529 z 1.06.1987 roku
ruiny zamku z ok. połowy XIII w. w Małej Nieszawce, nr A-153/69 z 26.08.1935 roku.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Aleksandrów Kujawski (gmina wiejska), Aleksandrów Kujawski (miasto), Gniewkowo, Lubicz, Obrowo, Rojewo, Solec Kujawski, Toruń, Zławieś Wielka

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Gmina Wielka Nieszawka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2014 r. Stanu w dniu 30 VI 2014 r. GUS. [dostęp 2015-02-16]. (pol.).
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym 2013
↑ Redakcja eOsielsko.pl: Osielsko najbogatsze w województwie. Według najnowszego rankingu Toruń tuż za nami, Bydgoszcz daleko. eosielsko.pl. [dostęp 2015-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-22)].
↑ Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku, s. 96. [dostęp 2012-02-28].

[populacja2016-1] Gmina Wielka Nieszawka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[autonazwa2-2] Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2014 r. Stanu w dniu 30 VI 2014 r. GUS. [dostęp 2015-02-16]. (pol.).

[autonazwa1-3] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym 2013

[5] Redakcja eOsielsko.pl: Osielsko najbogatsze w województwie. Według najnowszego rankingu Toruń tuż za nami, Bydgoszcz daleko. eosielsko.pl. [dostęp 2015-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-22)].

[6] Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku, s. 96. [dostęp 2012-02-28].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Sołectwa	Brzoza Cierpice Mała Nieszawka Wielka Nieszawka
Miejscowości niesołeckie	Brzeczka Chorągiewka Cierpiszewo Dybowo Kąkol Maciejewo Małe Jarki Popioły Pieczenia

Miasta	Chełmża
Gminy miejskie	Chełmża
Gminy wiejskie	Chełmża Czernikowo Lubicz Łubianka Łysomice Obrowo Wielka Nieszawka Zławieś Wielka

Przynależność wojewódzka	woj. pomorskie (II RP) (1919–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta (1919–75)	Chełmża Podgórz (1924–38)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Bielawy (1934–40) Bielczyny (1940–45) Chełmża (1934–40 i 1945–54) Dobrzejewice (w 1973) Dźwierzno (1940–45) Grębocin (1945–54) Lubicz (1940–45 i od 1973) Lulkowo (1934–40 i 1945–54) Łubianka (1934–54 i 1973–75) Łysomice (od 1973) Obrowo (od 1973) Ostaszewo (1940–45) Otłoczyn (1940–45) Podgórz (1934–40 i 1945–54) Popioły (1934–40 i 1945–54) Rzęczkowo (1934–54) Smolno (1934–54) Toporzysko (1940–48) Turzno (1934–54) Wielka Nieszawka (1940–45 i od 1973) Zelgno (1934–40 i 1945–54) Zławieś Wielka (od 1973) Złotoria (1940–54)
Gromady (1954–72)	Biskupice (1954–61) Brzezinko (1954–59) Chełmża (1958–72) Dobrzejewice (1961–71) Dzwierzno (1954–59) Głogowo (← 1955–61) Głuchowo (1954–57) Górsk (1959–71) Grębocin (1954–72) Grzegorz (1954–59) Grzywna (1954–61) Kawęczyn (1972) Lubicz (1954–72) Lulkowo (1954–61) Łążyn (← 1956–61) Łubianka (1954–72) Łysomice (1961–72) Mierzynek (← 1955–59) Obrowo (← 1956–71) Osiek nad Wisłą (← 1956–72) Ostaszewo (1954–61) Otłoczyn (1954–61) Pędzewo (1954–59) Pędzewo (1972) Pluskowęsy (1954–57) Rozgarty (1954–59) Rzęczkowo (1954–72) Siemoń (1954–59) Toporzysko (1954–71) Turzno (1954–72) Wielka Nieszawka (1954–72) Wypcz (1954–61) Zelgno (1959–72) Złotoria (1954–71)