Wielka Orla Turniczka
 Z lewej strony Orla Baszta, z prawej Wielka Orla Turniczka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
2162 m n.p.m. |
| Pierwsze wejście |
13 sierpnia 1904 |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°13′37,3″N 20°02′05,9″E/49,227028 20,034972
| |
Wielka Orla Turniczka (słow. Veľká Orlia vežička, Granátová štrbina, niem. Grosses Adlertürmchen, węg. Nagy-Sas-tornyocska[1]) – wznosząca się na wysokość 2162 m n.p.m. turnia w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich. Jest to wyższa, zachodnia z Orlich Turniczek[2]. Dokładniej znajduje się w zachodniej grani Orlej Baszty pomiędzy Skrajnym Granatem (2225 m), od którego oddziela ją Granacka Przełęcz (ok. 2145 m), a Małą Orlą Turniczką, od której oddziela ją mała, szeroka Orla Przełączka Wyżnia[3].
Wielka Orla Turniczka na południową stronę do Dolinki Buczynowej opada ostrym filarem oddzielającym żleb spadający z Granackiej Przełęczy od rynny z Orlej Przełączki Wyżniej. Na północną stronę, do drugiego żlebu Granackiej Przełęczy opada stromą ścianką. W połowie wysokości ściankę tę przecina system półek, którymi poprowadzono szlak turystyczny Orlej Perci[4]. Odcinek ten jest eksponowany i ubezpieczony łańcuchami i klamrami, w jednym miejscu prowadzi drabinką. Omija on wierzchołki Orlich Turniczek i wyprowadza na Orlą Przełączkę Niżnią, w której przechodzi na drugą, południową stronę grani. Do 2012 r. zdarzył się tutaj 1 wypadek śmiertelny[5].
Pierwsze odnotowane wejścia:
- Wielka Orla Turniczka – Zygmunt Klemensiewicz, Jerzy Maślanka, 13 sierpnia 1904 r.,
- Mała Orla Turniczka – Zygmunt Klemensiewicz, Roman Kordys, 3 sierpnia 1905 r.[6]
Taternictwo[edytuj | edytuj kod]
Na Wielkiej Orlej Turniczce dopuszczalna jest wspinaczka skalna, ale tylko od strony Dolinki Buczynowej[7]. Są tu dwie drogi wspinaczkowe:
- południowym żebrem; V stopień trudności w skali tatrzańskiej, czas przejścia 30 min.
- lewym skrajem południowej ściany; V, 1 godz.[4]
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
– czerwony (Orla Perć) przebiegający granią główną z Zawratu przez Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie na Krzyżne.
- Czas przejścia z Zawratu na Krzyżne: 6:40 h
- Czas przejścia z Krzyżnego na Kozi Wierch (część Zawrat – Kozi Wierch jest jednokierunkowa!): 3:35 h[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2018-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ Orla Perć. Mapa 1:5000. Wyd. III, Warszawa -Zielona Góra- Zakopane: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005, ISBN 83-87873-42-X.
- ↑ Grzegorz Barczyk, Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Ryszard Jakubowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b Władysław Cywiński, Granaty, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2013, ISBN 978-83-7104-046-7.
- ↑ Dariusz Dyląg, Orla Perć: przewodnik wysokogórski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, ISBN 83-89188-50-3.
- ↑ Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Granacka Przełęcz – Wołoszyn, t. 3, Warszawa: Sklep Podróżnika, 1992.
- ↑ Dozwolone rejony wspinaczkowe w TPN. [dostęp 2019-01-04].
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.