Wiersz o wybieraniu żony
.jpg)
Wiersz o wybieraniu żony – polska piosenka ludowa pochodząca najprawdopodobniej z XV wieku, nieznanego autorstwa.
Fragmenty utworu przytoczył w swoim łacińskim zbiorze kazań Piotr z Miłosławia. Odpisy zbioru odnalazł pod koniec XIX wieku w Cesarskiej Bibliotece Publicznej w Petersburgu Aleksander Brückner, a swoje odkrycie ogłosił w artykule Kazania średniowieczne (1897). Zamieścił w nim także transliterację pięciu wariantów wplecionej w tekst piosenki, zwanej przez badaczy Wierszem o wybieraniu żony lub incipitem: Nie wybiraj, junochu[1].
Najwięcej różnic występuje pomiędzy fragmentem zamieszczonym w tzw. kodeksie świętokrzyskim (gdzie utwór jest regularnym 10-zgłoskowcem), a pochodzącym z rękopisu Jana ze Słupcy (z wersami 16-, 15-, 7-, 10-sylabowymi). Różne odmiany tego tekstu mają świadczyć o jego popularności[2]. Według Juliana Krzyżanowskiego inspiracją dla powstania piosenki było ludowe przysłowie o treści: "wybieraj żonę uchem, nie okiem"[3].
Kazanie, w którym pojawiła się treść znanej piosenki, dotyczyło wesela w Kanie Galilejskiej. Kaznodzieja napominał wiernych, aby nie wybierali żony ze względu na jej majątek lub wygląd zewnętrzny, a dobre obyczaje. Jak dowodził, majątek można stracić, podobnie jak urodę, natomiast dobry obyczaj pozostaje, spajając więzy małżeńskie. Aby uatrakcyjnić swój wywód, ksiądz przytoczył znaną słuchaczom piosenkę[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Maciej Włodarski: Wiersz o wybieraniu żony. W: Polska poezja świecka XV wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1998, s. 10. ISBN 83-04-04378-5.
- ↑ a b Maciej Włodarski: Wstęp. Wiersz o wybieraniu żony. W: Polska poezja świecka XV wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1998, s. XXII. ISBN 83-04-04378-5.
- ↑ Julian Krzyżanowski: Mądrej głowie dość dwie słowie. T. III. Warszawa: 1975, s. 247.