Wieżyczka Boulton Paul Type C
Wieżyczka Boulton Paul Type C – brytyjska lotnicza wieżyczka strzelecka z okresu II wojny światowej uzbrojona w dwa karabiny maszynowe Browning Mk. II kalibru 7,7 mm. Produkowane były dwa różne modele; Boulton Paul Type C Mk I - wieżyczka dziobowa (nose turret) zaprojektowana dla samolotu Handley Page Halifax oraz Boulton Paul Type C Mk II - wieżyczka grzbietowa, górna (dorsal turret) używana w samolotach Hudson i Ventura.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Mark I[edytuj | edytuj kod]
Wieżyczka Boultona Paula była jedną z trzech wieżyczek wybranych do uzbrojenia powstającego wówczas nowego bombowca Handley Page, HP 57 który wszedł do służby jako Halifax[1]. Wieżyczka została specjalnie zaprojektowana dla tego samolotu i do rozmiarów jego kadłuba, została umieszczona nad pozycją bombardiera w taki sposób, aby nie przeszkadzać w jego pracy[1]. Wieżyczka była napędzana systemem elektryczno-hydraulicznym, strzelec używał celownika kolimatorowego typu GIIIA[1]. Zapas amunicji wynosił po 1000 nabojów na karabin, amunicja umieszczona była w skrzynkach obydwu stronach strzelca[1].
Strzelec miał znakomitą widoczność i dostęp do karabinów maszynowych, a także do wszystkich urządzeń kontrolnych, bezpieczników itp[2]. W razie braku dopływu prądu, wieżyczka mogła być obsługiwana ręcznie, siłą mięśni[2].
W trakcie pierwszych testów w Halifaksie wieżyczka sprawiała wiele problemów; powodowała poważne wibracje przedniej części kadłuba, kiedy była zwrócona w bok pilot miał poważne trudności z kontrolowanie samolotu, a z powodu oporów powietrza, po jej przesunięciu w bok nie można było jej ponownie ustawić w pozycji centralnej[2]. Problemy próbowano usunąć poprzez szereg modyfikacji, ostatecznie zdecydowano się na zamontowanie klap kompensacyjnych, które automatycznie wysuwały się po przekręceniu wieżyczki w jedną stronę[2]. Wprowadzenie klap zredukowało większość problemów, ale piloci Halifaksów nadal musieli radzić sobie z problemem utrzymania kierunku przy użyciu wieżyczki[2].
Sama wieżyczka nie była często używana w lotach bojowych, jej główna zaleta polegała na tym, że powstrzymywała ataki myśliwców nieprzyjaciela od fronu[2].
Mark II[edytuj | edytuj kod]
Zamówione w 1938 Hudsony miały być dostarczone nieuzbrojone i zakłady Boulton Paul zostały poproszone o zaprojektowanie wieżyczki grzbietowej dla tego samolotu[2]. W tym czasie zakłady były zajęte produkcją wieżyczki Type A dla myśliwca Boulton Paul Defiant i aby maksymalnie uprościć projektowanie i produkcję nowej wieżyczki, zdecydowano zmodyfikować powstającą wówczas wieżyczkę dziobową jako grzbietową poprzez dodanie do niej dużej, bulwiastej owiewki[2]. Pierwszy prototyp został ukończony w dziewięć tygodni[3]. Nowa wieżyczka była bardzo przestronna i oferowała pełne, 360-stopniowe pole ostrzału[3]. W późniejszym czasie używana była także we wczesnych wersjach samolotów Lockheed Ventura i Halifax[3].
8 października 1939 Hudson z 224 Dywizjonu zestrzelił niemiecką łódź latającą Dornier Do 18 celną serią oddaną z wieżyczki grzbietowej Boulton Paul[3]. Był to pierwszy niemiecki samolot zniszczony w czasie II wojny światowej przez samolot bazujący w Wielkiej Brytanii[3].
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie dane za British Aircraft Arnament Vol. 1[3].
| Type C Mark I | Type C Mark II | |
|---|---|---|
| Pozycja | Wieżyczka dziobowa | Wieżyczka grzbietowa |
| Napęd | Elektryczno-hydrauliczny | |
| Uzbrojenie | 2 x 7,7 mm | |
| Zapas amunicji | 1000 nabojów na karabin | |
| Pole ostrzału - poziome | ±50° | 360° |
| Pole ostrzału - pionowe | -45° - +60° | -10° - +60° |
| Prędkość obrotowa | normalna 24°/s, szybka 48°/s | |
| Masa własna | 180 kg | |
| Masa uzbrojona | 261 kg | |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- R. W. Clarke: British Aircraft Armament, Volume 1: RAF Gun Turrets From 1914 To the Present Day. Sparkford: Stephens, 1993. ISBN 1-85260-223-6.