Wikipedia:Propozycje do Dobrych Artykułów/Astma oskrzelowa

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Astma oskrzelowa[edytuj | edytuj kod]

Dyskusja zakończona
Rozpoczęcie: 20 października 2014 16:06:07 Zakończenie: 17 listopada 2014 16:06:07
Wynik: Przyznano

Jak pewnie słyszeliście, istnieje pewien międzyjęzykowy projekt tłumaczeń z en.wiki, zob. Wikiprojekt:Tłumaczenie_artykułów/Medycyna. Pragnę przedstawić tutaj po raz pierwszy jeden z owoców tego projektu, art o bardzo częstej, ważnej i ciekawej chorobie układu oddechowego. Stanowi on tłumaczenie en:Asthma, GA. Spełnia również kryteria naszego DA. Mpn (dyskusja) 16:06, 20 paź 2014 (CEST)

Dostrzeżone błędy merytoryczne
  1. "Objawy astmy mogą też występować u osób z pewnymi typami pokrzywki" - trudno powiedzieć o jakie typy reakcji nadwrażliwości i rodzaje pokrzywki, trzeba zdanie uzupełnić albo usunąć. Rybulo7 (dyskusja) 19:56, 23 paź 2014 (CEST)
    dałem z pokrzywką, z usunięciem innych typów Mpn (dyskusja) 09:02, 25 paź 2014 (CEST)
  2. "Inne leki, które mogą powodować problemy, to kwas acetylosalicylowy" - przydałoby się jedno zdanie o astmie aspirynowej. Co do ACEI to mowa jest o kaszlu czy o czymś jeszcz? Rybulo7 (dyskusja) 19:56, 23 paź 2014 (CEST)
    astma aspirynowa dodana; ACEI mogą powodować suchy kaszel, obrzęk. Wstrząs może być właściwie po każdym podanym leku Mpn (dyskusja) 13:06, 25 paź 2014 (CEST)
  3. "Badanie szczytowego przepływu oddechowego daje różne wyniki w odróżnieniu od spirometrii" - PEF również uzyskuje się w spirometrii Rybulo7 (dyskusja) 11:39, 25 paź 2014 (CEST)
    niekoniecznie. Chodzi tu o ocenę saego PEF Mpn (dyskusja) 13:06, 25 paź 2014 (CEST)
  4. "atopowa (zewnętrzna) lub nieatopowa (wewnętrzna)" - określenie wewnętrzna i zewnętrzna są również stosowane w polskim mianownictwie? Rybulo7 (dyskusja) 11:39, 25 paź 2014 (CEST)7
    częściej mówi się raczej o wewnątrz- i zewnątrzpochodnej; zmienione Mpn (dyskusja) 13:06, 25 paź 2014 (CEST)
  5. "Kiedy stosuje się je bez steroidów, zwiększa się ryzyko ostrych działań niepożądanych[112]. Ryzyko może nieco wzrosnąć nawet przy stosowaniu ich wraz z kortykosteroidami" - niespójne Rybulo7 (dyskusja) 13:49, 25 paź 2014 (CEST)
    w 1. przypadku tekst mówi, że wzrasta, w 2., że może nieco wzrosnąć. Niespójności nie widzę Mpn (dyskusja) 18:07, 25 paź 2014 (CEST)
  6. GKS a aLT: leki przeciwleukotrienowe są mniej skuteczne niż GKS, bo te hamują o wiele cytokin. A GKS wziewne w zwykłych dawkach nie mają jakiś dramatycznych skutków ubocznych (pleśniawki, chrypka itp). Myślę, że to trzeba uzupełnić, bo zwykle mylone są powikłania ogólnoustrojowego przyjmowania GKS ze zwiewnym, co prowadzi do niechęci do tej grupy leków i nacisku na wybór aLT. Rybulo7 (dyskusja) 17:56, 25 paź 2014 (CEST)
    wymieniono działania nieporządane GKS Mpn (dyskusja) 11:06, 26 paź 2014 (CET)
  7. W polskim piśmiennictwie jest pewna hierarchia stosowanych leków. W artykule nie ma omalizumabu. Rybulo7 (dyskusja) 17:56, 25 paź 2014 (CEST)
    mówi się raczej o kolejnych stopniach leczenia. Zapisałem. Omalizumab już jest Mpn (dyskusja) 18:53, 25 paź 2014 (CEST)
  8. ostra astma - czy nie chodzi o zaostrzenie astmy? Rybulo7 (dyskusja) 17:56, 25 paź 2014 (CEST)
    kolejny spadek po tłumaczeniu, niezauważony przeze mnie. Cięzka astma Mpn (dyskusja) 18:53, 25 paź 2014 (CEST)
  9. W zdaniu Objawy o ostrym przebiegu leczy się zazwyczaj za pomocą krótko działających wziewnych beta2-mimetyków (takich, jak salbutamol) oraz doustnych kortykosteroidów pomieszane jest leczenie krótkotrwałego napadu duszności w przebiegu astmy oskrzelowej z rozpoczynającym się stanem astmatycznym. Podanie doustnych kortykosteroidów jest ograniczone tylko do przypadków po nieskutecznym zastosowaniu krótko działających wziewnych beta2-mimetyków oraz w którym udzielenie kwalifikowanej pomocy jest niemożliwe z powodów organizacyjnych lub ekonomicznych. --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    nie miejsce na to we wstępie, rozwinąłem krótko leczenie zaostrzeń w osobnej sekcji wg ciężkości zaostrzenia Mpn (dyskusja) 08:44, 2 lis 2014 (CET)
    Nie zgadzam się z Tobą, jest to pozostałość po dawnych wytycznych, w których rzeczywiście było takie zalecenie. Ponieważ czytają nas przede wszystkim nie profesjonaliści, zmienił bym to na Objawy o ostrym przebiegu leczy się zazwyczaj za pomocą krótko działających wziewnych beta2-mimetyków (takich, jak salbutamol), natomiast dalsze postępowanie jest oparte na indywidualnie opracowanych zaleceniach, zależnych od stopnia ciężkości choroby oraz jej dotychczasowego przebiegu. --PNapora (dyskusja) 14:46, 2 lis 2014 (CET)7
    skoro tak nalegasz Mpn (dyskusja) 21:25, 2 lis 2014 (CET)
  10. Zgodnie z wytycznymi GINA2014 leczenie powinno być oparte na indywidualnym planie postępowania str 22 opierającym się na podwyższeniu dawki i częstotliwości leków doraźnych, następnie leków kontrolujących astmę i dopiero przy nieskuteczności takiego postępowania puls sterydowy. --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    wsponiane krótko Mpn (dyskusja) 08:44, 2 lis 2014 (CET)
  11. Wg nomenklatury lepszym terminem jest długo działający selektywni agoniści receptora β2-adrenergicznego--PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    zostawiłbym jednak β2-mimetyki wziewne, takie nazwy stosuje Szczeklik Mpn (dyskusja) 08:44, 2 lis 2014 (CET)
  12. W razie utrzymywania się niekontrolowanych objawów astmy - Powinno być w razie braku uzyskania kontroli astmy. Celem leczenia AO jest uzyskanie kontroli objawów astmy oskrzelowej. --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    zmieniono Mpn (dyskusja) 09:05, 2 lis 2014 (CET)
  13. Zaostrzenie – Różne osoby reagują w sposób zróżnicowany na różne czynniki, u większości osób dochodzi do zaostrzenia stanu z różnych powodów. Takie zdanie można napisać o każdej chorobie --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    ale nie każdy usi o tym wiedzieć, zostawiłbym Mpn (dyskusja) 09:05, 2 lis 2014 (CET)
  14. Nowa definicja AO wg GINA 2014 „Astma jest heterogenną chorobą zwykle cechującą się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych. Charakteryzuje się występowaniem takich objawów, jak świszczący oddech, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej i kaszel, o zmiennej częstości i nasileniu, związanych z różnego stopnia utrudnieniem wydechowego przepływu powietrza przez drogi oddechowe” [1]--PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    dodano Mpn (dyskusja) 09:05, 2 lis 2014 (CET)
  15. Test rozkurczowy wg GINA >12% FEV1 i >200 ml.--PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    napisałem przekornie ze Szczeklika 13 :-) Mpn (dyskusja) 09:33, 2 lis 2014 (CET)
    Pozwolę się z Tobą nie zgodzić. (1) Wg Szczeklika 2014 (str. 604) >12% FEV1 i >200 ml (2) W dawnych spirometrach dokładność zapisu była co 1% i to rzeczywiście wystarczy dla celów klinicznych, natomiast dla potrzeb orzeczniczych oraz badań klinicznych różnica pomiędzy 11.9% a 12.1% jest kolosalna (3) Natomiast wg wytycznych amerykańskich (nie GINA) powinna wynosić >15% [2]
    niestety Szczeklika 14 nie mam. Nie wahaj się uzupełnić, jeśli mój podręcznik sprzed roku już się zdążył zdezaktualzować :-) Mpn (dyskusja) 21:29, 2 lis 2014 (CET)
  16. Badanie zdolności dyfuzji gazów w płucach może pomóc tylko zróżnicować rozedmę płuc (która może być oczywiście związana/towarzyszyć POCHP), natomiast podstawowym różnicowaniem AO i POCHP jest wiek w momencie pojawienia się objawów, test rozkurczowy oraz FEV1% <70% --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    napisano, że to tylko pogląd, nieuznawany przez innych Mpn (dyskusja) 21:49, 2 lis 2014 (CET)
  17. Próba metacholinowa polega na wdychaniu stężonej substancji . Próba metacholinowa a raczej inhalacyjna próba prowokacyjna polega na podawaniu wg ustalonego schematu substancji powodującej skurcz oskrzeli (histaminy, metacholiny, stężonej soli, swoistego alergenu wziewnego itp.) aż do uzyskania skurczu oskrzeli [3] [4]. --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    podaje się wziewnie, w pr. metacholinowej metacholinę, w innych inną substancję, swoisty antygen raczej rzadko jednak. Zmieniłem. Niestety podane przez Ciebie linki nie mogą zostać użyte jako źródła. Mpn (dyskusja) 21:49, 2 lis 2014 (CET)
  18. Należy poprawić drugi akapit inne wg GINA 2014 [5]--PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    dopisano kryteria z PEFe wg GINA Mpn (dyskusja) 09:45, 3 lis 2014 (CET)
  19. Klasyfikacja – dodać klasyfikację wg GINA 2014 (zadanie klasyfikacji stopnia ciężkości wg leczenia zostało przynajmniej w pewnym zakresie od 2010 roku wykonane. --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    klasyfikacja wg leczenia dodana Mpn (dyskusja) 07:27, 6 lis 2014 (CET)
  20. Klasyfikacja ze względu na stopień kontroli – poprawić wg GINA 2014 --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    zrobiono Mpn (dyskusja) 07:14, 5 lis 2014 (CET)
  21. Poważne zaostrzenie astmy jest często nazywane atakiem astmy. - Atak astmy to raczej napad duszności (wg polskiej nomenklatury), który może lecz nie musi być pierwszym objawem zaostrzenia, którego stopień może lecz nie musi być ciężki. Zdanie do przeredagowania lub integracji z następnym z usunięciem terminu atak astmy. --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    usunięto Mpn (dyskusja) 09:45, 3 lis 2014 (CET)
  22. U większości osób po 65 roku życia z chorobą dróg oddechowych z obturacją rozwinie się astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc. - to tak daleko idące uproszczenie, że aż nieprawdziwe. Uprzejmie przypominam, że krtań też jest częścią dróg oddechowych.--PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    zmieniono Mpn (dyskusja) 09:45, 3 lis 2014 (CET)
  23. W astmie umiarkowanej lub ciężkiej dodatkowo stosuje się kortykosteroidy doustne – raczej dodatkowo można stosować, astma sterydozależna jest praktycznie odrębną jednostką chorobową. --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    zmieniono Mpn (dyskusja) 09:45, 3 lis 2014 (CET)
  24. adrenalina wziewna to historia medycyny od co najmniej 20 lat nie stosowana w rutynowej praktyce klinicznej i nie wiem czy warto o niej wspominać--PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    zostawiono z informacją, że już się nie zaleca Mpn (dyskusja) 09:45, 3 lis 2014 (CET)
  25. Leki są zazwyczaj podawane w formie inhalatorów wziewnych z dozownikiem (MDI) wraz z maską do inhalacji - to raczej rzadko stosowany sposób podawania, praktycznie wyłącznie u dzieci. --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    zmieniono Mpn (dyskusja) 14:14, 3 lis 2014 (CET)
  26. Stopnie leczenia – poprawić wg GINA 2014 --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    dodano Mpn (dyskusja) 14:14, 3 lis 2014 (CET)
  27. Leczenie – Inne – doprecyzować są różne zalecenia wg GINA 2014 zależnie od miejsca udzielania pomocy--PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    napisano w Zaostrzeniu Mpn (dyskusja) 07:43, 5 lis 2014 (CET)
  28. Termoplastyka oskrzelowa – obserwacje się wydłużyły jest już rekomendowana [6] --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    dodano Mpn (dyskusja) 14:14, 3 lis 2014 (CET)
  29. nie wiem czy w polskiej literaturze naukowej funkcjonuje termin "ostry stan astmatyczny" Kpjas φ 12:52, 2 lis 2014 (CET)
    co proponujesz? Mpn (dyskusja) 14:14, 3 lis 2014 (CET)
    Ze swej natury stan astmatyczny jest stanem ostrym więc zostawiłby tylko stan astmatyczny Kpjas φ 15:33, 3 lis 2014 (CET)
    zmieniono Mpn (dyskusja) 07:14, 5 lis 2014 (CET)
  30. "saturacja" to termin zbyt wieloznaczny/żargon/skrót myślowy lepiej saturacja tlenem krwi tętniczej Kpjas φ 12:52, 2 lis 2014 (CET)
    jestem wybitnie nieprzekonany, ale zmieniłem Mpn (dyskusja) 14:14, 3 lis 2014 (CET)
  31. Odnośnie układu treści: Pierwszy akapit z sekcji 'Diagnostyka' powinien trafić jako uzupełnienie do sekcji 'Definicja'. Cała sekcja 'Klasyfikacja' (z posekcjami) też dużo lepiej wyglądałaby wyjęta i umieszczona jako osobny rozdział po 'Definicji'. Kenraiz (dyskusja) 08:13, 10 lis 2014 (CET)
    def. przenisiono, klasyfikację wolałbym jednak zostawić (może być jako osobną sekcję) po diagnostyce, jako że najpierw przychodzi rozpoznanie, a dopiero potem się klasyfikuje Mpn (dyskusja) 08:35, 10 lis 2014 (CET)
  32. Do metod niekonwencjonalnych należałoby dodać popularne u nas: homeopatię, groty solne, aromaterapię. Te i inne ładnie wymienia ten artykuł. Kenraiz (dyskusja) 08:13, 10 lis 2014 (CET)
    trochę to gaszenie ognia benzyną, niemniej wspomniano Mpn (dyskusja) 08:35, 10 lis 2014 (CET)
Dostrzeżone braki językowe
  1. proaktywnej kontroli - kalka językowa --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    popr Mpn (dyskusja) 07:45, 5 lis 2014 (CET)
  2. Tłumacznie dość chropawe:
    1. "wzorzec objawów" - dość dziwne może zespół objawów
    2. "odpowiedzi na leczenie na przestrzeni czasu" - wynikach przewlekłego/długoterminowego leczenia
    3. "jest dokonywana w oparciu o" - opiera się na
    4. "niekontrolowanych" - źle kontrolowanych
    5. "ilość przypadków astmy" - zachorowalność na astmę
    6. "cierpiało" - chorowało
    7. "epizody" - napady
    8. "wyrażne i uporczywe" - nasilone i uporczywe
    9. "częściej występuje szereg innych schorzeń" - częściej współwystępują następujące schorzenia
    10. "poblemy psychologiczne prowadzą do" - poblemy psychologiczne przyczyniają się do
    11. "Astma jest powodowana przez połączenie złożonych i nie w pełni zrozumiałych interakcji czynników" - Do zachorowania na astmę oskrzelową dochodzi w wyniku współdziałania złożonych i nie w pełni zrozumiałych interakcji czynników
    12. "Czasami drogi oddechowe ulegają przemianom" - Czasami może dochodzić do histologicznej przebudowy tkanek dróg oddechowych
    13. "wsparcia diagnozy" - potwierdzenia rozpoznania
    14. "Skóra oraz paznokcie mogą wykazywać sinicę, co jest wynikiem braku tlenu" - na skórze i paznokciach może być widoczna sinica, powstająca w wyniku niedotlenienia
    15. "przetwórstwem jedzenia" - przetwórstwem żywności
    16. "masy szyi" - guzy szyi oraz "masy w drogach oddechowych"
    17. " substancji szkodzących ludziom" - substancji szkodliwych dla zdrowia
    18. "wraz z uwagami odnośnie sposobu leczenia, stosownie do zmieniających się objawów" - wraz z zaleceniami modyfikacji leczenia, przy zmieniających się objawach chorobowych
    19. "wywołania krótkotrwałego ustąpienia objawów" - doraźnego leczenia objawowego
    20. " Starsi, mniej selektywni agoniści" - starsze, mniej selektywne leki będące agonistami
    21. " choroba ma postać ciężką i utrzymującą się," - choroba ma postać ciężką, o przewlekłym przebiegu
    22. "kolejna niepreferowana alternatywa" - inny, lek alternatywny, który nie jest standardowo stosowany
    23. "i powoduje śmierć" - i jest przyczyną .... zgonów
Kpjas φ 22:36, 1 lis 2014 (CET)
poprawiono. Skoro to było chropawe, to co dopiero ozna powiedzieć o pierwotnej wersji, jaką dostaliśmy :-) Mpn (dyskusja) 09:26, 2 lis 2014 (CET)
Dlatego nie jestem zbyt wielkim zwolennikiem adaptacji już przetłumaczonych przez ten projekt na WP-En. Jest z tym naprawdę sporo roboty aby to doprowadzić do stanu używalności, a poza tym uźródłowienie jest wyłącznie o źródła anglojęzyczne, a polska medycyna ma też trochę odmienności/specyfiki. Kpjas φ 11:19, 2 lis 2014 (CET)
Dorzuciłbym by do tego brak aktualności w momencie zakończenia tłumaczenia. Szybciej i lepiej byłoby napisać ten artykuł po prostu w oparciu o źródła polskie. Chyba, że dodatkowym celem jest standaryzacja artykułów pomiędzy Wikipediami w tematach medycznych (ale to się do tej pory niestety nie udało za bardzo międzynarodowym gremiom ekspertów). --PNapora (dyskusja) 14:46, 2 lis 2014 (CET)
Wiele rzeczy można by było z pewnością zrobić szybciej i lepiej, tylko jakoś samo się nie chce zrobić. Z chęcią przeczytam napisany przez Ciebie i zgłoszony tutaj art, tematów jest mnóstwo :-) Jednakże jest nas garstka i nie odrzucałbym tak łatwo propozycji pomocy Mpn (dyskusja) 14:14, 3 lis 2014 (CET)
Ogromne słowa uznania za podjęcie dsię oprowadzenia do DA tak ważnego tematu. Dodatkową trudnością było zmaganie się z tłumaczeniem. Możnaby jakoś skoordynować działania nad DA/AnM w ramach Wikiprojektu. IMO praca nad każdym hasłem medycznym musi rozpocząć się od zgromadzenia odpowiednich i aktualnych źródeł (co wyszło też przy astmie oskrzelowej). Medycyna się bardzo szybko zmienia. Kpjas φ 15:33, 3 lis 2014 (CET)
Przepraszam, iż moje ogólne rozważania uznałeś za dyskredytację Twojej pracy. Moja intencja była wręcz przeciwna. Uważam, że dokonałeś ogromną i wartościową pracę w zakresie poprawienia artykułu o astmie oskrzelowej do standardu DA. Ale nie zmienia to faktu, że (wg mnie oczywiście) 80% pracy jest Twojej, a tylko w 20% podstawą było tłumaczenie. --PNapora (dyskusja) 08:20, 10 lis 2014 (CET)
Dostrzeżone braki uźródłowienia
Dostrzeżone braki w neutralności
  1. Nie wiem czy tekst opływający tabelkę w klasyfikacji jest zamierzony, sugerowałbym zmianę. --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    braki w neutralnośći? Hm, nie miałem zamiaru w ten sposób nikogo faworyzować :-) Zmienione Mpn (dyskusja) 07:27, 6 lis 2014 (CET)
Dostrzeżone błędy techniczne
  1. W artykule na DA należałoby umieścić wszystkie przypisy przy użyciu Szablon:Przypisy-lista --PNapora (dyskusja) 20:27, 1 lis 2014 (CET)
    tu bym polemizował. W nowych artach rzeczywiście się z Tobą zgodzę, w tłumaczeniach z en.wiki zostawiłbym oryginalny układ. To trochę strata czasu imo, a korzyści niewielkie Mpn (dyskusja) 09:26, 2 lis 2014 (CET)
  2. IMO możnaby polikwidować te czerwone linki. Niektóre nie mają raczej racji (osobnego) bytu (encyklopedycznego) np. świszczący oddech, skurcz oskrzeli, zwężenie tchawicy, dysfunkcja strun głosowych, terapia dożylna; inne należałoby podłączyć pod już istniejące hasła lub ich sekcje czynniki epigenetyczne → epigenetyka, nadwrażliwość typu 1 → alergia (sekcja), hipoteza higieniczna → alergia (sekcja), ilościowe zaburzenia świadomości → zaburzenia świadomości, leukotrieny cysteinylwe → leukotrieny, bromek ipratropium → ipratropium, dym papierosowy → dym tytoniowy Kpjas φ 12:52, 2 lis 2014 (CET)
    część usunięto, w przypadku niektórych widziałbym jednak szansę na własny art w przyszłości Mpn (dyskusja) 07:14, 5 lis 2014 (CET)
Poprawiono
Sprawdzone przez
  1. Rybulo7 (dyskusja) 18:13, 26 paź 2014 (CET)
  2. Super. Uzupełnienia z polskich źródeł byłyby pewnie niezbędne do medalu. Aktualizacji w artykułach naukowych nie da się nigdy zapewnić, bo wszystkie publikacje się deaktualizują (Wikipedię mamy przynajmniej możliwość zmieniać). Dwie uwagi umieściłem wyżej. Kenraiz (dyskusja) 08:13, 10 lis 2014 (CET)
  3. We wtorek jak wrócę z wyjazdu wstawię informacje o próbie rozkurczowej. Ale to nie zmienia mojej opinii, że artykuł osiągnął poziom powyżej oczekiwanego na DA. --PNapora (dyskusja) 08:24, 10 lis 2014 (CET)
  4. (!) Kpjas φ 00:27, 11 lis 2014 (CET)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Propozycje_do_Dobrych_Artykułów/Astma_oskrzelowa&oldid=59806318”