Wilczyska (województwo małopolskie)
49°40′28″N 20°56′50″E/49,674444 20,947222
| wieś | |
.jpg) Zabytkowy kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2013) |
1101[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
38-350[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KGR |
| SIMC |
0418277 |
Położenie na mapie gminy Bobowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
| 49°40′28″N 20°56′50″E/49,674444 20,947222[1]
| |
Wilczyska – wieś w Polsce w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Bobowa. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wilczyska leżą na Pogórzu Ciężkowickim, w dolinie Białej Dunajcowej, pomiędzy Bobową na północy a Grybowem na południu. Zabudowania wsi leżą na wysokości ok. 270–300 m n.p.m. na prawym brzegu rzeki. Przez wieś, wzdłuż doliny Białej, biegnie linia kolejowa Tarnów – Stróże oraz droga nr 981 Zborowice – Krynica-Zdrój[4].
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0418283 | Jeżów | część wsi |
| 0418290 | Koczanka | część wsi |
| 0418308 | Moroń | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś założona zapewne jeszcze w XIII w., wzmiankowana w 1335 roku. Od XIV w. była siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Na przełomie XVI i XVII w. funkcjonowała tu kuźnica. Od końca XIX w. ośrodek ruchu ludowego.
W latach II wojny światowej aktywny ośrodek ruchu oporu, znany jako „partyzancka wieś”. Rankiem 29 sierpnia 1944 roku wieś została otoczona przez oddział 200 hitlerowców i spacyfikowana. Aresztowano wówczas 18 osób, w tym rodziny Wątróbskich i Baranów. 8 z nich po przesłuchaniach przez Gestapo zamordowane za działalność konspiracyjną na wzgórzu Matelanka koło Grybowa, pozostałe wywieziono do obozów zagłady. 27 marca 1945 roku zamordowani na wzgórzu Matelanka zostali ekshumowani pochowani w Wilczyskach gdzie odbył się uroczysty pogrzeb a siedem osób z Wilczysk, z rodzin Wątróbskich i Baranów oraz inspektora Batalionów Chłopskich Alojzego Wiatra. Na cmentarzu parafialnym w Wilczyskach znajduje się zbiorowa mogiła i pomnik ku czci pomordowanych[7].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[8].
- Murowana kapliczka przydomowa z 1888 roku, na działce ew. 634/4;
- dwór obronny w osiedlu Jeżów z początków XVI wieku.
-
-
Zespół szkół w Wilczyskach -
Pomnik, grób zbiorowy zamordowanych przez Gestapo w Wilczyskach
.jpg)
Osoby związane z miejscowością[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Wątróbski (1916–1944) – działacz ludowy i członek ruchu oporu z czasów II wojny światowej.
- Adam Rysiewicz ps. „Teodor”, „Skiba” (1918–1944) – członek ruchu oporu, działacz socjalistyczny i niepodległościowy.
- Jan Cieluch (1866-1956) – polski polityk, działacz ruchu ludowego, poseł do Sejmu Krajowego Galicji oraz Sejmu II Rzeczypospolitej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147980
- ↑ POS dla Gminy Bobowa s.10. [dostęp 2015-02-24].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1455 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Pogórze Rożnowskie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2004. ISBN 83-89165-72-4.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Ludwik Dusza, Kryptonim „Nadleśnictwo 14” str 270
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-22].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kłos Stanisław: Gorlice i okolice. Przewodnik, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1976.
- Pogórze Rożnowskie. Mapa turystyczna. Skala 1:50 000, wyd. Compass, wyd. III, Kraków 2012, ISBN 978-83-7605-322-6.
- Siedziba gminy: Bobowa
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
