Wilga (rzeka w województwie mazowieckim)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Yarl (dyskusja | edycje) o 18:53, 30 mar 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Wilga
Ilustracja
Wilga w Kamionce
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

województwo mazowieckie, województwo lubelskie

Rzeka
Długość 67 km
Powierzchnia zlewni

569 km²

Średni przepływ

ok. 2,2 m³/s (1951-65, miejscowość Wilga

Źródło
Miejsce Kasyldów (gmina Krzywda, powiat łukowski)
Wysokość

172 m n.pm.

Ujście
Recypient recypient: Wisła
Miejsce

miejscowość: Wilga

Współrzędne

51°50′14″N 21°21′18″E/51,837222 21,355000

Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „ujście”
Multimedia w Wikimedia Commons

Wilga – rzeka płynąca głównie w województwie mazowieckim, mająca źródła w województwie lubelskim. Prawy dopływ Wisły[1]. Płynie przez Wysoczyznę Żelechowską, Równinę Garwolińską do Doliny Środkowej Wisły.

Wypływa na wysokości 172 m n.p.m. w odległości 13 km na północny wschód od Żelechowa, na pd. od wsi Kasyldów w powiecie łukowskim. Tam, w dość szerokiej dolinie, bifurkuje z Małą Bystrzycą[2], rzeką płynącą inaczej niż Wilga, na wschód. Przepływa przez Wolę Mysłowską, Miastków Kościelny, Garwolin, natomiast ujście znajduje się w miejscowości Wilga.

Rzeka jest w dużej mierze nieuregulowana, ma wiele meandrów. Wilga była bardzo zanieczyszczona, jednak działania podjęte po roku 1980 doprowadziły do znacznego polepszenia jakości wody. Zaobserwowano znaczne zmniejszenie się zawartości metali ciężkich w osadach rzecznych. Od kilkunastu lat w rzece żyją bobry i pojawiają się przelotnie na żerowiska żurawie.

Historia

Jeszcze dwieście lat temu rzeka nazywała się Wilka lub Wilcza. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego z 1893 roku podaje także nazwę Garwolka[3]. Jej odnoga do młyna w Garwolinie nazywała się Garwólka, a odnoga we wsi Rębków, na której stały dwa młyny nazywana była Wielka Wilcza. Większy z młynów stał w miejscu zwanym Pogorzel lub Pogorzil – dziś Rebków Borki.

W czasach królewskich, a także podczas rozbiorów na rzece działało kilkanaście młynów wodnych z których większość dotrwała do 1944 roku. Na skutek działania władz komunistycznych do lat 70. XX wieku, nie ostał się żaden z nich. Młyny były w Żelechowie, Wilczyskach, Zwoli (własność rodzin Zeidenworen i Nirenberg), Miastkowie Kościelnym i Starym, Oziemkówce, młyn Czarna obok Kamionki, w Łętowie, Głoskowie, Leszczynach, Garwolinie, Rębkowie, Stoczku (działający do grudnia 1987), obok Trzcianki młyn Zyganowka (dziś Cyganówka). Największy zalew miał młyn Zyganowka. Najwięcej kół bo cztery – młyn królewski w Rębkowie.

Ujście Wilgi zostało uregulowane w latach 1940‒1942 na skutek decyzji niemieckich władz Generalnego Gubernatorstwa. Roboty ziemne w ramach prac melioracyjnych wykonali Żydzi z getta warszawskiego i okolicznych miejscowości[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ GUGiK. Wykaz wód płynących
  2. ↑ Maria Irena Mileska (red. nauk.): Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 855. ISBN 83-01-03481-5.
  3. ↑ Wilga 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 467.
  4. ↑ Zbigniew Węgrzynek. Osiedle wypoczynkowe „Wilga nad Wisłą”. „Zeszyt Historyczny Ziemi Garwolińskiej”, s. 44, 2009. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wilga_(rzeka_w_województwie_mazowieckim)&oldid=53032644”