Wiły (opera)

Willidy

Le Villi

Szkic plakatu do opery (1884)
Muzyka	Giacomo Puccini
Libretto	Ferdinando Fontana
Liczba aktów	2 (pierwotnie 1)
Język oryginału	włoski
Źródło literackie	opowiadanie Jeana Baptiste'a Alphonse'a Karra
Prapremiera	31 maja 1884, Teatro Dal Verme w Mediolanie
następna Edgar

Strona tytułowa pierwszego drukowanego wydania libretta opery (1884)

Wiły, czasami Willidy (Le Villi) – opera-balet Giacoma Pucciniego w 2 aktach z 1884 roku. Libretto autorstwa Ferdinanda Fontany oparte zostało na podstawie opowiadania Jeana Baptiste'a Alphonse'a Karra o tym samym tytule.

Jest to pierwsze dzieło operowe Giacoma Pucciniego.

Obsada

Rola	Rodzaj głosu	Obsada premierowa, 31 maja 1884
Gugliemo Wulf, leśnik	baryton	Erminio Peltz
Anna, jego córka	sopran	Rosina Caponetti
Roberto	tenor	Antonio d'Andrade
Górale i góralki, Willidy	chór

Treść

Akt I

Małe miasteczko w Schwarzwaldzie. W domu leśnika Wulfa, świętowane są zaręczyny jego córki, Anny. Radość dwojga młodych nie trwa jednak długo, gdyż narzeczony Anny, Roberto musi jechać do Moguncji, aby objąć pozostawiony mu spadek. Wyjeżdżając, przysięga ukochanej wierność po grób; jednakże w wielkim mieście zapomina o swej miłości i wiąże się z kurtyzaną. W tym samym czasie Anna, przeczuwając, że ją zdradził, umiera ze smutku. Jej dusza łączy się z Willidami - duchami kobiet, które również zmarły ze smutku po utracie ukochanych, niewiernych im mężczyzn.

Akt II

Do miasteczka powraca dręczony wyrzutami sumienia Roberto, który nie wie nic o tragicznym losie Anny. Wulf, ojciec dziewczyny, pragnąc zemścić się na niedoszłym zięciu, wzywa ducha córki, by ukarał wiarołomcę. Anna zmienia się w wiłę - jedną ze złowieszczych istot, które mszczą się na niewiernych kochankach. W otoczeniu innych podobnych jej duchów ukazuje się Robertowi podczas snu i wraz z towarzyszkami porywa go w śmiertelny, nie kończący się taniec. Wyczerpany nim młodzieniec osuwa się na ziemię - martwy.

Historia utworu

Była to pierwsza opera młodego Pucciniego. Skomponował ją na rozpisany przez Eduarda Sonzogna - wydawcę utworów muzycznych, będącego zarazem właścicielem mediolańskiego Teatro Lirico) w Mediolanie - konkurs na jednoaktówkę. Idąc za radą swego wykładowcy i przyjaciela, Amilcare Ponchiellego, Puccini zamówił libretto u poety nazwiskiem Ferdinando Fontana; otrzymał odeń tekst we wrześniu 1883, zaś w cztery miesiące później ukończył partyturę opery. Składała się ona z 7 numerów: wstępu, chóralnej introdukcji, duetu Anny z Robertem, symfonicznego sabatu, wstępu i sceny Wulfa oraz finałowej arii Anny. "Willidy" okazały się konkursową porażką, jurorzy je zignorowali. Wówczas to Ferdinando Fontana zainteresował operą wpływowego dziennikarza i krytyka muzycznego, Marca Salę. W domu tego ostatniego często zbierały się wybitne osobistości świata kultury. Zaproszony na jedno z owych spotkań Puccini poznał tam Arriga Boita (1842 - 1918; poeta, dziennikarz, kompozytor), który, wysłuchawszy fragmentów dzieła, załatwił wykonanie go w mediolańskim Teatro del Verme. Przedstawienie skończyło się triumfem, "Willidy" spotkały się z uznaniem zarówno ze strony krytyków, jak i ze strony publiczności. Wówczas Puccini przerobił utwór na dwuaktowy, by mógł on wypełnić cały wieczór. W "Willidach" znalazły się więc trzy dodatkowe numery: romanca Anny (akt I), nowy fragment symfoniczny oraz wielka scena drammatica Roberta (akt II). Tak przerobione dzieło wystawiono z podobnym sukcesem 26 XII 1884 w turyńskim Teatro Regio, a w styczniu następnego roku - w La Scali, gdzie Pucciniemu zarzucono wówczas nadmierny symfonizm. Także wznowienie neapolitańskie "Willid" zakończyło się fiaskiem, co jednak nie zaszkodziło karierze utworu, grywanego później za granicą.

Prapremiera: Mediolan, Teatro Dal Verme, 31 maja 1884 (Turyn, Teatro Regio, 26 lipca 1885).

Bibliografia

• Kamiński Piotr, Tysiąc i jedna opera, t.II, Wydawnictwo Muzyczne SA, Kraków 2008, ISBN 978-83-224-0900-8.
• Sandelewski Wiarosław, "Puccini", Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1963