Wina włoskie

Włochy są jednym z najstarszych regionów uprawy winorośli na świecie. Początkowo na terenie dzisiejszych Włoch uprawiali je Etruskowie i Grecy. Potem produkcja wina rozwijała się w starożytnym Rzymie.

Włochy konkurują z Francją i Hiszpanią o status największego producenta wina na świecie. W zależności od warunków pogodowych produkcja jest nieznacznie większa lub mniejsza niż produkcja wina we Francji^[1]. Ponad milion winnic wytwarza ok. 15% światowej produkcji wina. Takie rodzaje win jak: chianti, marsala czy bardolino zyskały popularność na całym świecie.

Odmiany (szczepy) winorośli[edytuj | edytuj kod]

Włoskie Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa (MIRAF) utworzyło rejestr ponad 350 odmian winorośli nadając im status „uznanych urzędowo”. Poza tym na terenie Włoch uprawiane jest ponad 500 innych odmian. Czterysta odmian jest uznawanych za autochtoniczne odmiany włoskie^[2].

Najczęściej uprawianymi we Włoszech odmianami winorośli są (w kolejności): sangiovese (ponad 10% upraw), catarratto bianco, trebbiano toscano, montepulciano, barbera, merlot, trebbiano romagnolo, negroamaro, moscato bianco, chardonnay, garganega, nero d'avola^[2]^[3]. W przeciwieństwie do rodzimych szczepów powierzchnia upraw chardonnay wzrosła pomiędzy 1990 a 2000 rokiem niemal dwukrotnie^[3].

Duże znaczenie w poszczególnych regionach mają m.in. aglianico, arneis, cortese, corvina veronese, dolcetto, garganega, greco bianco, nebbiolo, primitivo, verdicchio i vernaccia.

Klasyfikacja win[edytuj | edytuj kod]

Instytucje regulujące rynek winiarski we Włoszech posługują się kilkustopniową klasyfikacją nadawaną winom pochodzącym z określonych regionów winiarskich.

DOCG (wł. Denominazione di Origine Controllata e Garantita)
DOC (wł. Denominazione di Origine Controllata)
IGT (wł. Indicazione Geografica Tipica)
VdT (wł. Vino da Tavola)

Rodzaje win[edytuj | edytuj kod]

Każdy region Włoch może poszczycić się własnymi winami:

Toskania (16)
- bolgheri, brunello di montalcino, candia dei colli, carmignano, chianti, colli apuani, colli etruria centrale, colline lucchesi, elba, galestro, montecarlo, montecucco, monteregio, montescudaio, morellino di scansano, nipozzano, parrina, pitigliano, pomino, rosso di montalcino, sant'antimo, vernaccia di san gimignano, valdichiana, val di cornia, valdinievole, valle di arbia, vin santo, vino nobile di montepulciano,
Abruzja
- montepulciano d'abruzzo, trebbiano d'abruzzo
Apulia
- aleatico di puglia, castel del monte, gioia del colle, lizzano, salice salentino
Emilia-Romania
- albana di romagna, lambrusco, pignoletto, sangiovese di romagna
Friuli-Wenecja Julijska
- bianco di custoza, colli euganei, conegliano veneto, friulano, ribolla gialla, soave, valdobbiaddene
Kalabria
- bivongi, cirò, lamezia, donnici, san vito di luzzi
Kampania
- fiano, greco
Lacjum (7)
- est! est!! est!!! di montefiascone, frascati
Liguria (8)
- cinqueterre, sciacchetra, rossese di dolceaqua
Lombardia
- franciacorta, oltrepo pavese
Marche (10)
- verdicchio dei castelli di jesi, rosso conero, rosso piceno
Piemont (12)
- alba, acqui, asti, barolo, barbera, carema riserva, colli tortonesi, dolcetto d'alba, gattinara, gavi, langhe, monferrato, nebbiolo, ovada
Sardynia (14)
- cagliari, monti, nuragus, ogliastra
Sycylia (19)
- cerasuolo di vittoria, contea di sclafani, contessa entellina, delia nivolelli, eloro, etna, noto, pantelleria, marsala, menfi, sambuca di sicilia
Umbria (18)
- Orvieto, Torgiano, grechetto
Trydent-Górna Adyga/Południowy Tyrol
- Caldaro, trentino pinot grigio, trentino chardonnay, trentino classico, teroldego rotaliano, lagrein, schiava, gewürztraminer, kretzer
Wenecja Euganejska
- amarone, bagnoli di sopra, bardolino, breganze, colli berici, colli euganei, gambellara, garda, lison pramaggiore, montello e colli Asolani, piave, prosecco, recioto di soave, recioto della valpolicella, valdadige

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Deutscher Wein Statistik, Mainz: Deutscher Weininstitut, 2011 [dostęp 2013-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-19] (niem. • ang.).
↑ ^a ^b Tutto vino. Guida complete ai vini d'Italia. Florencja: Giunti Editori, 2008, s. 39. ISBN 978-88-440-3610-2. (wł.).
↑ ^a ^b Eckhard Supp, Steffen Maus: Włochy. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 343. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Keevil S. (praca zbiorowa), Wina świata. Kraje, regiony, producenci. Jak wybierać i serwować wino, Wyd. Wiedza i Życie, Warszawa 2007, ISBN 978-83-7184-276-4

[statistik2011-1] Deutscher Wein Statistik, Mainz: Deutscher Weininstitut, 2011 [dostęp 2013-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-19] (niem. • ang.).

[tuttovino39-2] Tutto vino. Guida complete ai vini d'Italia. Florencja: Giunti Editori, 2008, s. 39. ISBN 978-88-440-3610-2. (wł.).

[domineit343-3] Eckhard Supp, Steffen Maus: Włochy. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 343. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).

[1]

[2]

[3]