Wincenty Kraiński (prawnik)

Wincenty Kraiński

fotografia autorstwa Edwarda Trzemeskiego z ok. 1870
Jelita
Rodzina	Kraińscy
Data urodzenia	8 listopada 1844
Data i miejsce śmierci	8 sierpnia 1924 Perespa
Ojciec	Edmund Kraiński (1804–1887)
Matka	Katarzyna Rożniecka herbu Rola
Żona	Helena Szumlańska
Dzieci	Emilia (1880–?) Ignacy (1881–?) Roman (1883–1944) Edmund (1887–1965) Maria (1890–1968) Karolina (1891–1980)

Wincenty Kraiński herbu Jelita (ur. 8 listopada 1844, zm. 8 sierpnia 1924) – szlachcic, ziemianin, doktor praw, poseł na Sejm Krajowy Galicji VII i VIII kadencji.

Życiorys

Helena Szumlańska ok. 1870 r.

Urodził się 8 listopada 1844 r. jako syn Edmunda (1804–1887) i Katarzyny Rożnieckiej (1810–1899), właściciel majątków Perespa, Leszczowate, Maćkowa Wola i Zabawa. Z wykształcenia był doktorem praw. Z tytułem radcy skarbowego był przewodniczącym c. k. sądu powiatowego w sprawach dochodów skarbowych w Sanoku oraz naczelnika c. k. powiatowej dyrekcji skarbu. Piastował stanowiska sekretarz dyrekcji skarbowej we Lwowie, naczelnik powiatowej Dyrekcji Skarbu w Przemyślu. Był członkiem oddziału sanocko-lisko-krośnieńskiego C.K. Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie. Był wybrany posłem Sejmu Krajowego Galicji VII kadencji 1896–1901 z okręgu Żółkiew i w latach 1901–1907 VIII kadencji z gmin wiejskich okręgu Sokal. Reprezentował stanowisko grupy „Podolaków” i w roku 1897 został prezesem wydziału powiatowego w Sokalu. Był też marszałkiem szlachty województwa tarnopolskiego. Na jego polecenie z cegieł z jego cegielni (ułożonymi na sztorc w jodełkę) wybudowano drogę z Sokala do Perespy. W 1895 przeniósł się do Perespy pod Sokalem, gdzie kupił majątek wraz z pałacykiem typu „maison de plaisance” według projektu francuskiego architekta Pierre’a Ricaud de Tirregaille. Pałacyk należał w XVIII wieku do klucza krystynopolskiego wojewody Franciszka Salezego Potockiego. Leszczowate i Maćkowa Wola, majątki w ziemi sanockiej, pozostały jego własnością. 21 sierpnia 1906 roku dzięki jego staraniom jako posła podpisano rozporządzenie o budowie w Sokalu gimnazjum z wykładowym językiem polskim. W latach 1908–1913 ponownie został posłem do Sejmu Krajowego Galicji IX kadencji tym razem z okręgu przemyskiego.

Życie prywatne

Ożenił się z Heleną Szumlańską (1850–1932), herbu Korczak, córką Michała i Felicji Gołaszewskiej (pochodziła z greckokatolickiej rodziny szlachty ruskiej zasłużonej dla Rzeczypospolitej). Dzieci: Emilia Kuczyńska (1879–1969), Ignacy (1881–), Roman (31 grudnia 1983 – 28 stycznia 1944), Edmund (1887–1965), Maria Horoch (1890–1968), Karolina Żurowska (1891–1980).

Bibliografia

• Polski Słownik Biograficzny, t. XV/1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970. Hasło Edmund Kraiński.
• Jan Trzecieski, Pamiątki i wspomnienia z Ziemi Sanockiej. Zebrał Jan Trzecieski, cz. 1, Krosno 1907.
• Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, woj. bełskie, ziemia chełmska woj. ruskiego, Ossolineum 1995. Hasło Perespa.
• Teodor Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, Rocznik VII, Poznań 1885. Hasło Kraińscy herbu Jelita.
• Seweryn hr. Uruski, Rodzina, herbarz szlachty polskiej, T. VIII, Warszawa 1911. Hasło Kraińscy.
• Adam Boniecki, Herbarz polski, cz. 1, t. XII, Warszawa 1908. Hasło Kraińscy herbu Jelita.
• Andrzej Włodarek, Klementyna Żurowska [w:] Z Leszczkowa w świat, Kraków 2014.