Winnica (województwo dolnośląskie)
wieś | |
Ruiny grangii cysterskiej | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (III 2011) |
341[2] |
Strefa numeracyjna |
76 |
Kod pocztowy |
59-223[3] |
Tablice rejestracyjne |
DLE |
SIMC |
0364819 |
Położenie na mapie gminy Krotoszyce | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu legnickiego | |
51°07′14″N 16°05′06″E/51,120556 16,085000[1] |
Winnica (niem. Weinberg) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie legnickim, w gminie Krotoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona jest w odległości 6,5 km na południowy zachód od granic administracyjnych Legnicy oraz 4,5 km na południowy wschód od Krotoszyc, nad rzeką Nysa Szalona.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Grunty, na których powstała Winnica, podobnie jak pobliska wieś Słup, w 1177 r. zostały przekazane przez Bolesława Wysokiego (za przyzwoleniem Mieszka III Starego) zakonowi cystersów z Lubiąża. W 1202 r. książę Henryk I Brodaty ufundował tu cystersom oddzielny folwark - grangię, zaś w 1217 r. przy folwarku powstała osada wiejska, która w 1316 r. została odkupiona od Bolesława III Rozrzutnego przez opata lubiąskiego Rudolfa. Podczas wojen husyckich w XV w., Winnica, podobnie jak Słup, została spalona. Odbudowana, swój ponowny rozkwit przeżywała w XVII i XVIII w. gdy dzięki staraniom opatów Nitschego i Brzucha powstały nowe zabudowania dworskie, a miejscowość podniesiono do rangi prepozytury klasztoru. Po sekularyzacji majątków klasztornych na terytorium ówczesnego Królestwa Pruskiego w 1810 r., do 1812 r. folwark prowadził proboszcz. W 1812 odkupił go kancelista z Lubiąża Carl Josef Otto. W połowie XIX w. wieś stała się własnością Marii Luizy Pauliny Hohenzollern-Hechigen. Posiadała wówczas pałac z parkiem, część gospodarczą, kuźnię, dwa młyny wodne, cegielnię, browar i gorzelnię.
W trakcie II wojny światowej zabudowania pocysterskie uległy znacznym zniszczeniom. Do dnia dzisiejszego zachowały się zabudowania mieszkalne i gospodarcze, m.in. dom zakonników z XVIII w. (w ruinie), budynki gospodarcze, mieszkalne, kuźnia oraz ruiny ogrodowego belwederu[4].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[5]:
- dom administracji cysterskiej, z XVII/XVIII w.
- kuźnia (w zespole pocysterskim), z XVIII w.
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Do Winnicy można dojechać autobusami PKS[6] oraz mikrobusami prywatnymi z Legnicy.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozostałości po grangii cysterskiej
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Przez Winnicę przebiega oznakowany, zielony szlak turystyczny PTTK:
- Szlak Nad Nysą Szaloną z Czerwonego Kościoła (8,5 km na północ) do Męcinki (8 km na południe od Winnicy) i dalej do Polany pod Górzcem, łączna długość - 19 km);
Ponadto, Winnica stanowi punkt początkowy zielonego szlaku rowerowego:
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Gumiński, Legnica i okolice. Przewodnik, Legnica-Wrocław 2001, ISBN 83-87299-61-8
- PTTK Legnica, Powiat legnicki, Kraków 2005, ISBN 83-89955-03-2
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 148369
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1472 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ http://krotoszyce.republika.pl/historia.html Oficjalna witryna gminy Krotoszyce, zakładka Historia
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 93. [dostęp 2012-08-30].
- ↑ http://pks.legnica.pl/rozklad/legnica.htm Według aktualnego rozkładu PKS Legnica
- ↑ http://infolegnica.pl/?strona=53 Szlaki rowerowe okolic Legnicy
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Portal mieszkańców Winnicy
- Winnica na portalu polska-org.pl