Witold Szabłowski
 Witold Szabłowski (2015) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
dziennikarz, reportażysta |
| Alma Mater | |
| Pracodawca | |
| Strona internetowa | |
Witold Szabłowski (ur. 27 czerwca 1980 w Ostrowi Mazowieckiej) – polski dziennikarz i reportażysta, laureat Nagrody Dziennikarskiej Parlamentu Europejskiego[1]. Od 2006 związany z „Gazetą Wyborczą” i „Dużym Formatem”[2]. Wcześniej pracował między innymi w TVN24. Szabłowski zajmuje się przede wszystkim Turcją, gdzie mieszkał i studiował blisko rok[3]. Jako jeden z niewielu polskich pisarzy wydał książkę w „Penguin Random House”[4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Ostrowi Mazowieckiej[5]. Ukończył studia politologiczne na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego (2005)[6]. Studiował również politologię w Stambule[5].
Jako stażysta CNN Türk objechał całą Turcję[7]. W Polsce karierę dziennikarską rozpoczynał w TVN24. W 2006 dołączył do Gazety Wyborczej jako najmłodszy reporter w zespole Dużego Formatu[5]. Pracował tam do 2016. Od 2018 związany jest z redakcją Dzień dobry TVN[8], a od kwietnia 2019 prowadzi autorską audycję poświęconą podróżowaniu w radiu „Newonce”[9].
W 2006 był pierwszym Polakiem, który w tureckiej Malatyi rozmawiał z rodziną Mehmeta Ali Ağcy, zamachowca, który próbował zabić papieża Jana Pawła II[10]. Dotarł też do Orala Celika, mniej znanego organizatora zamachu, który również strzelał do polskiego papieża[11]. W 2008 otrzymał nagrodę Melchiora za 2007, w kategorii Inspiracja Roku, za „nawiązanie do najlepszej szkoły reportażu – ukazanie nieznanego oblicza Turcji, rzetelną dokumentację, oszczędny, ale obrazowy język”[12].
Także w 2008 otrzymał wyróżnienie w konkursie Amnesty International[13] dla autorów najlepszych tekstów poświęconych tematyce praw człowieka za artykuł To z miłości, siostro, który ukazał się w Dużym Formacie. Tekst opowiadał o dramacie kobiet z Turcji, które padły ofiarami gwałtów oraz „honorowych zabójstw”, także tych, które dopuściły się „grzechu” decydowania o swoim losie[5].
W 2010 był pierwszym dziennikarzem z Europy, który dotarł do Aung San Suu Kyi, późniejszej premier Mjanmy, po jej wyjściu z aresztu domowego. W tym samym roku wyszła jego pierwsza książka, Zabójca z miasta moreli. Reportaże z Turcji (Czarne, Wołowiec 2010), za którą dostał Nagrodę im. Beaty Pawlak[14] i nominację do Nagrody Literackiej Nike 2011[15][16]. Angielskie wydanie wyróżniono nagrodą brytyjskiego PEN Clubu[potrzebny przypis], a „World Literature Today” wyróżniło ją jako jedno z godnych odnotowania tłumaczeń w 2013 na ten język[17].
W 2012 otrzymał specjalne wyróżnienie od jury nagrody im. Anny Lindh za artykuły o emigracji z Albanii do krajów Unii Europejskiej i o wychodzeniu Albanii z komunizmu[18]. By je napisać, sam nielegalnie przeszedł przez zieloną granicę. „Z pozoru lekkie i zabawne, ale jeśli lepiej się w nie wczytać, okazują się bardzo głębokie” – napisało o jego tekstach jury[potrzebny przypis], któremu przewodniczył francuski filozof Edgar Morin.
Jego napisana z Izabelą Meyzą książka Nasz mały PRL. Pół roku w M-3 z trwałą, wąsami i maluchem (Znak, Kraków 2012) to zapis eksperymentu. Para przeniosła się na pół roku do bloku z wielkiej płyty, zrezygnowała z internetu i telefonów komórkowych; Szabłowski stawał w kolejkach, wysyłał pocztówki i pisał teksty na maszynie. Wszystko po to, aby w 2011 doświadczyć życia w Polsce z 1981[5].
W 2014 wydał książkę Tańczące niedźwiedzie (Agora), będącą zbiorem reportaży mówiących o środkowoeuropejskiej drodze do wolności. Orlando Figes, recenzent The New York Review of Books nazwał ją perłą[19][20], a Timothy Garton Ash z Foreign Affairs stwierdził, że to jakby „Milan Kundera zrobił remake Tańczącego z wilkami”[21]. Tańczące niedźwiedzie zostały wybrane jedną z najlepszych książek 2018 przez największe amerykańskie radio, NPR[22], a w 2019 otrzymały nominację do The Edward Stanford Travel Writing Awards jako jedyna nieangielska książka[23][24].
W 2016 Szabłowski opublikował reportaż Sprawiedliwi zdrajcy. Sąsiedzi z Wołynia poświęcony Ukraińcom ratującym Polaków na Wołyniu (Znak). W tym samym roku książka została uhonorowana Nagrodą „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej[25].
W 2018 ukazało się nowe wydanie Zabójcy z miasta moreli zatytułowane Merhaba (Wydawnictwo W.A.B.) i wzbogacone subiektywnym słownikiem turecko-polskim autora. Na jesień 2019 zapowiedziano publikację w Polsce i USA jego kolejnej książki Kucharze dyktatorów. Jest ona opisywana jako reportaż na temat kucharzy, którzy gotowali dla największych tyranów XX i XXI wieku[26][27].
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- Wyróżnienie w konkursie Amnesty International (2008) za artykuł To z miłości, siostro[13]
- Nagroda Melchiora (2008) w kategorii Inspiracja Roku[12]
- Nagroda dziennikarska Parlamentu Europejskiego (2010) za reportaż Dziś przypłyną tu dwa trupy[1]
- Nominacja do Nagrody Literackiej „Nike” (2011) za książkę Zabójca z miasta moreli[15][16]
- Nagroda im. Beaty Pawlak (2011) za książkę Zabójca z miasta moreli. Reportaże z Turcji[14]
- Nominacja do Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus” (2011) za książkę Zabójca z miasta moreli. Reportaże z Turcji[28]
- Nagroda brytyjskiego PEN Clubu za angielskie wydanie Zabójcy z miasta moreli[potrzebny przypis]
- Specjalne wyróżnienie w konkursie nagrody im. Anny Lindh (2012) za artykuły o emigracji z Albanii do krajów Unii Europejskiej i o wychodzeniu Albanii z komunizmu[18]
- Nagroda PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego (2013) za reportaż Dom pełen Ukraińców[29]
- Nagroda „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej (2016) za książkę Sprawiedliwi zdrajcy. Sąsiedzi z Wołynia[25]
- Nominacja do The Edward Stanford Travel Writing Awards (2019) za Tańczące niedźwiedzie[24]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Polski dziennikarz laureatem Nagrody Dziennikarskiej Parlamentu Europejskiego [online], europarl.europa.eu, 14 października 2010 [dostęp 2019-06-17].
- ↑ http://info.wyborcza.pl/temat/wyborcza/witold+szabłowski, info.wyborcza.pl [dostęp 15.06.2019]
- ↑ O Turcji opowiada Witold Szabłowski, autor „Zabójcy z miasta moreli” [online], podroze.se.pl [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ Szabłowski w Penguin Random House [online], Instytut Książki, 15 grudnia 2015 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ a b c d e Witold Szabłowski – Życie i twórczość [online], Culture.pl [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ Witold Szabłowski, Unijne aspiracje Turcji:zagrożenia,obawy,zastrzeżenia [online], Prace - Katalog - Uniwersytet Warszawski - APD, 2005 [dostęp 2023-04-16].
- ↑ Witold Szabłowski nagrodzony [online], granice.pl, 14 października 2011 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ Ruszamy z nowymi cyklami w Dzień Dobry TVN! [online], Dzień Dobry TVN, 19 lutego 2018 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ Paweł Dembowski, Wojewódzki, Gessler i Szabłowski w Newonce.radio [online], Press.pl, 19 marca 2019 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ Merhaba [online], Mądre Książki, 29 maja 2018 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ Witold Szabłowski, Oral Celik – wspólnik Agcy z placu św. Piotra [online], gazetapl, 13 lipca 2011 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ a b Melchior dla „Gazety”, Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl, 8 kwietnia 2008 [dostęp 2019-06-17].
- ↑ a b Tomasz Wiaderek, Jacek Żakowski z nagrodą Amnesty International [online], Press.pl, 30 maja 2008 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ a b Witold Szabłowski zdobył nagrodę im. Beaty Pawlak [online], ksiazki.wp.pl, 13 października 2011 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ a b Witold Szabłowski, "Zabójca z miasta moreli" [online], Culture.pl [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ a b Nagroda Nike 2011. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-19].
- ↑ WLT’s 75 Notable Translations 2013 [online], World Literature Today, 10 grudnia 2013 [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ a b Winners of the 2012 Edition [online], Anna Lindh Foundation [dostęp 2019-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-17].
- ↑ Orlando Figes, Dancing Bears [online], @orlandofiges, 2018 [dostęp 2019-06-17], Cytat: Dancing Bears: my piece on Witold Szabłowski's jewel of a book is in the latest edition of @nybooks (ang.).
- ↑ Orlando Figes, Dancing in Chains, 19 lipca 2018, ISSN 0028-7504 [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ Timothy Garton Ash, Life After Liberation, „Foreign Affairs” (January/February 2019), 29 stycznia 2019, ISSN 0015-7120 [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ Rose Friedman i inni, NPR’s Book Concierge: Our Guide To 2018’s Great Reads [online], apps.npr.org, 27 listopada 2018 [dostęp 2019-06-17].
- ↑ Daniel Trilling shortlisted for the Stanford Dolman Travel Book of the Year Award [online], Curtis Brown, 11 stycznia 2019 [dostęp 2019-06-17].
- ↑ a b World-Class Shortlist Announced for the Edward Stanford Travel Writing Awards 2019 [online], Edward Stanford Travel Writing Awards [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ a b Nagroda "Newsweeka" dla książki "Sprawiedliwi zdrajcy" Witolda Szabłowskiego [online], Culture.pl, 22 listopada 2016 [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ Agata Szwedowicz, Nowości książkowe w 2019 roku [online], dzieje.pl, 29 grudnia 2018 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ Agencja Autorska Autograf [online], www.agencjaautograf.pl [dostęp 2019-06-17].
- ↑ Literacka Nagroda Europy Środkowej "Angelus" 2011 - półfinał [online], Culture.pl [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ Reporter TVP z nagrodą Kapuścińskiego [online], www.tvp.info, 5 grudnia 2013 [dostęp 2019-06-17] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Witold Szabłowski – polski dziennikarz i reportażysta, laureat Nagrody Dziennikarskiej Parlamentu Europejskiego. [online], Witold Szabłowski [dostęp 2023-04-16].