Wożuczyn

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wożuczyn
wieś
Ilustracja
Kościół parafialny pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

tomaszowski

Gmina

Rachanie

Liczba ludności (2021)

733[2][3]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-640[4]

Tablice rejestracyjne

LTM

SIMC

0896947[5]

Położenie na mapie gminy Rachanie
Mapa konturowa gminy Rachanie, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wożuczyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Wożuczyn”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Wożuczyn”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Wożuczyn”
Ziemia50°33′46″N 23°34′27″E/50,562778 23,574167[1]
Strona internetowa

Wożuczynwieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Rachanie[6][5]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 850 .

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesniego województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Rachanie[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 768 mieszkańców[8].

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Wożuczyn[6][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0896953 Bramka część wsi
0896960 Cegielnia część wsi
0896976 Maciejówka część wsi
0896982 Podtopólka część wsi
0896999 Wypychówka część wsi
0897007 Zakościół część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1409 we wsi szlacheckiej Wożuczyn erygowana została parafia łacińska. Wówczas po raz pierwszy miejscowość występuje w źródłach. Wieś była siedzibą rodu Wożuczyńskich herbu Godziemba. W 1595 wieś spłonęła w wyniku najazdu Tatarów.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • Zamczysko – po 1595 na wzgórzu wojski bełski Jakub Wożuczyński polecił wybudować zamek bastejowy, na którego terenie znajdowała się kaplica o wymiarach 20 × 11 m. Zamek spłonął w 1666. Około 1735 dobra wożuczyńskie kupił Szkot Wilhelm Mier i około roku 1739 przebudował pozostałości zamku na późnobarokowy pałac z teatrem i ogrodem włoskim. Pałac ten przebudował Józef Wydżga pod koniec XIX wieku. W czasie pierwszej wojny światowej, w dniach 30 i 31 lipca 1915, od pocisków austriackich częściowo zburzony pałac spłonął wraz z całą jego zawartością i zamienił się w ruinę[9]. W pałacu spłonął oprócz wielu starych mahoni, porcelan, sreber i obrazów, fortepian Bucholtza, na którym grywał i komponował Fryderyk Chopin, przyjaciel Tytusa Wojciechowskiego, dziada po kądzieli pani J. Wydżgi, liczne rękopisy i listów Chopina, między innymi dwa niewydane i nieznane utwory: Variation a quatre mains na 17 stronicach i Kontredans oraz pamiątkowy ołówek[a][10]. Spłonęła bogata biblioteka. W 1915 zniszczone zostały także dwa budynki gospodarcze z XVIII/XIX w., położone na folwarku. Pałac nie został odbudowany. Mury zostały rozebrane w 1934 na polecenie ówczesnego właściciela, a ich pozostałości po 1946 przez okolicznych mieszkańców[11]. Pozostałości zespołu pałacowo-parkowego: budynek bramny (ob. mieszkalny), obeliski bramne, relikty d. murów obronnych, podziemia oraz park figurują w wojewódzkim rejestrze zabytków (Nr A/1463).
  • Kościół parafialny z lat 1742-1750 w stylu późnobarokowym fundacji Wilhelma Miera. Kościół istniał jeszcze w XVI wieku, ale w 1595 świątynię zniszczyli Tatarzy. Potem zbudowano drewniany budynek kościoła, który w 1648 został spalony przez Kozaków. Odbudowano go w 1684. W 1805 wszedł w posiadanie diecezji lubelskiej. Od lipca 1943 do lipca 1944 budynek kościoła służył jako magazyn zbożowy, a nabożeństwa odbywały się w stodole w Kolonii Zwiartówek u p. Gałana.
  • Cmentarz

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Ołówek w kształcie kolumny z złotą głowicą i podstawą, trzonem z kolorowej mozaiki. Podstawa, zaopatrzona w inicjały T. W., służyła równocześnie jako pieczęć. W specjalnym etui leżała karteczka z dedykacją Chopina.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150953
  2. Wieś Wożuczyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-02] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-02].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1483 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  7. Strona gminy,sołectwa
  8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. Tygodnik Ilustrowany 1907 ↓, s. 835.
  10. Frédéric Chopin, Korespondencja Fryderyka Chopina, Zofia Helman (red.), wyd. I, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009, s. 622, ISBN 978-83-235-0481-8, OCLC 436231002 [dostęp 2022-04-04] (pol.).
  11. STRATY I ZNISZCZENIA PONIESIONE W ZABYTKACH NIERUCHOMYCH W OKRESIE I WOJNY ŚWIATOWEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO (W JEGO AKTUALNYCH GRANICACH) - PDF Darmowe pobieranie [online], docplayer.pl [dostęp 2019-12-17].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Polski Trianon. „Tygodnik Ilustrowany”. 44 (41), 1907. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]