Wojna prewencyjna

Oficerowie izraelskich sił powietrznych w pobliżu egipskiego samolotu, który został zestrzelony na Synaju podczas wojny sześciodniowej

Wojna prewencyjna (ang. preventive war) jest to wojna lub działania zbrojne podjęte w celu uprzedzenia ataku przeciwnika i zmuszeniu go do zaniechania agresywnych zamiarów lub zyskania dogodnych warunków do dalszego prowadzenia wojny (działań zbrojnych). W praktyce stanowi ona najczęściej pretekst do zrzucenia odpowiedzialności na napadniętego przeciwnika za wywołanie konfliktu zbrojnego, mimo że dzięki wykorzystaniu elementu zaskoczenia przynosi korzyść agresorowi.

Cechy wojny prewencyjnej

Pojęcie wprowadzone przez administrację George’a W. Busha jako część tzw. „Doktryny Busha”. Teoria wojny sprawiedliwej:

1. Wojna ma „sprawiedliwe” przyczyny (ius ad bellum) – obrona przed agresją
2. Wojna jest „sprawiedliwie” prowadzona (ius in bello) – niestosowanie zakazanych broni (chemicznej, biologicznej, min), niedokonywanie zbrodni wojennych, dobre traktowanie jeńców etc.
3. Wojna „sprawiedliwie” się kończy (ius post bellum) – szacunek dla przegranych, przestrzeganie warunków pokoju, brak dalszych konsekwencji

Przesłanki

• Technologia wojskowa USA daje im tak wielką przewagę nad krajami słabo rozwiniętymi takimi jak Irak czy Afganistan, że pozwala zwyciężać niewielkim wysiłkiem.
• Lata badań i doświadczeń w dziedzinie militarnej są bezużyteczne w czasie pokoju.
• Deklaracje idealistyczne jako powody wojny prewencyjnej wyparły w dużej części argumenty realistyczne. „USA nie atakują” – „USA mają misję do spełnienia”.

Pojęcia „preventive” i „preemptive”

Wojna prewencyjna i wojna uprzedzająca to dwa często mylone pojęcia. Prewencyjna polega na zaatakowaniu domniemanego przeciwnika, by osłabić jego siły i zmienić rozkład sił na swoją korzyść, zapobiec teoretycznie dalszym konfliktom. Wojna uprzedzająca ma miejsce tuż przed oczekiwanym atakiem wroga – uderzenie przed przeciwnikiem ma zapewnić przewagę strategiczną, nie ma tu domniemania zagrożenia.

Bibliografia

• Jarosław Zieliński, Bezpieczeństwo wewnętrzne wobec globalizacji, w: Problemy bezpieczeństwa wewnętrznego i bezpieczeństwa międzynarodowego, pod redakcją Krzysztofa M. Księżopolskiego, Wyższa Szkoła Administracyjno-Społeczna, Warszawa 2009.